پایان نامه جهت اخذ مدرک کارشناسی رشته مشاوره
چکیده
رشد اجتماعی فرآیندی است که از طریق آن فرد، آگاهیها، ارزشها، برقراری روابط اجتماعی و مهارتهای اجتماعی را کسب می کند و این اکتسابات او را قادر می سازند که با جامعه وحدت یابد و به نحوی انطباق یافته رفتار کند). نظیری، 1381)
مسئله ماهواره در سطح بین الملل در سال 967 در کمیته فرعی حقوقی استفاده صلح جویانه از فضای ماورای جو مطرح شد. یعنی پخش مستقیم ماهواره هنگامی مورد توجه قرار گرفت که تحولات تکنولوژی آنچنان پیشرفته نبوده و به گفته دکتر داود باوند، کارشناس حقوق بین الملل و استاد دانشگاه هدف اولیه استفاده از ماهواره در دهه 60 بیشتر برای توسعه آموزش از جمله مبارزه با بی سوادی بود، بخصوص در جوامعی مثل: استرالیا، روسیه و هند که قلمرو گسترده ای داشتند روستاهای دور دست نمی توانستند از امکان آموزشی و تحصیل برخوردار باشند). هاشمی، (1381
اینک در پژوهش حاضر نظر بر این است که بدانیم این تکنولوژی پیشرفته چه رابطه ای با رشد اجتماعی نوجوانان جامعه کنونی ما دارد؟ فرضیه های پژوهش عبارتند از:
بین تماشای برنامه های ماهواره و رشد اجتماعی نوجوانان 15 الی 18 ساله رابطه وجود دارد.
بین دختران و پسران دبیرستانی در میزان رشد اجتماعی تفاوت وجود دارد.
جامعه آماری پژوهش حاضر عبارت است که از کلیه نوجوانانی که در سال تحصیلی 86-85 در دبیرستانهای شهر ابهر مشغول به تحصیل می باشند و نمونه پژوهش عبارت است از 30 نفر نوجوانی با گرایش به برنامه های ماهواره که حداقل روزانه یک ساعت به تماشای برنامه های تلویزیونی ماهواره مشغولند و 30 نفر نوجوانی که هیچ علاقه ای به تماشای این برنامه ندارند. از این میان نیمی از این افراد را دختران و نیمی دیگر را پسران تشکیل می دهند.
پس از انتخاب جامعه و نمونه تعدادی از نوجوانان مدارس دولتی انتخاب و پس از مصاحبه از آنان، نتایج دسته بندی شده و با توجه به اهداف و سوالات پژوهش مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل قرار گرفت که نتایج حاصل عبارتند از:
1 رابطه معنا دار و معکوس بین تماشای ماهواره و رشد اجتماعی وجود دارد بطوری که هر چه تمایل به تماشای ماهواره بیشتر باشد رشد اجتماعی ضعیفتر خواهد بود.
2 تفاوت بین دختران و پسران نوجوان در میزان رشد اجتماعی معنا دار است. بدین صورت که پسران بیش از دختران رشد اجتماعی دارند.
مقدمه
ماهواره های تلویزیونی یکی از تکنولوژیهای نوین ارتباطی هستند که قلمرو وسیعی از مناطق جغرافیایی را تحت پوشش خود قرار می دهند. کشورها به مدد این ابزار اطلاعات، اخبار و برنامه های گوناگونی را با اهداف مختلف سوار بر امواج نامرئی به فراسوی مرزهای سیاسی خود می فرستند. این تکنولوژی نیز همانند بسیاری از ابداعات بشری آثار مثبت و منفی به دنبال دارد و این نه به خاطر ذات تکنولوژی بلکه منبعت اندیشه و افکار انسانهایی است که چنین وسایلی را به خدمت گرفته اند. آثار نامطلوب برخی از برنامه های ماهواره ای در زمینه های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، همچنین نبودن مقررات حقوقی الزام اور در سطح بین المللی در مورد محتوای برنامه های ماهوارهای تلویزیونی، باعث ایجاد و بروز برخی اختلاف نظرها میان دولت ها شده و دولت ها را بر آن داشته که برای مصونیت فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی جامعه خود چاره جویی کنند). هاشمی، (1381
نوجوانی یک پدیده اجتماعی است که شامل یک دوره طولانی گذرا از مرحله کودکی به مرحله بزرگسالی است و آن از جامعه ای به جامعه دیگر بر اساس ساختار و آداب و رسومش تغییر می کند. در تاریخ بشر زمانی بوده که نوجوانی اصلا وجود نداشته است. یعنی انتقال از مرحله کودکی به مرحله بزرگسالی، درست مثل انتقال از یک روز به روز دیگر به همراه برگزاری مراسم خاصی تحقق پیدا کرده است). جمالفر (1378
اما پدید ای که می تواند در دوران نوجوانی باعث تغییر در میزان رشد اجتماعی نوجوانان باشد، ماهواره و برنامه های ماهواره می باشد. در پایان دوره نوجوانی، رشد اجتماعی کامل می شود و نوجوان به عنوان یک جوان اجتماعی وارد اجتماع می شود. در صورتی که مفاهیمی مانند: هویت اجتماعی، انجام هویت، فردیت اجتماعی، طرز تفکر، دوستی با همسالان، برخورد با جنس مخالف، ایفای نقش در ارتیاط با والدین، مدرسه و سایر بزرگسالان و فعالیتهای گروهی در ذهن نوجوانان شکل بگیرد، رشد اجتماعی مناسبی پیدا می کند.
لذا در پژوهش حاضر به بررسی این نکته می پردازیم که چه رابطه ای میان تماشای برنامه های ماهواره و میزان رشد اجتماعی در نوجوانان وجود دارد.
بیان مسئله
یکی از ویژگی های بارز روند نوجوانی، اجتماعی شدن است. نوجوانی مراحل مختلفی را طی می کند تا به اجتماعی شدن دست یابد. این مراحل عبارتند از:
فاصله گرفتن از خانواده، دوست یابی، رشد اجتماعی، رشد بدنی، رشد جسمانی، رشد ذهنی و رشد عاطفی.
جوانان به منظور استحکام روابط اجتماعی خود و شکل گیری شخصیت اخلاقی، دائما معیارهای اخلاقی را با خود مرور می کنند و به منظور قضاوتهای اخلاقی، معیارهای مناسب اجتماعی و هنجارها را در نظر می گیرند.
در برنامه های ماهواره ای با معیارهای جوامع گوناگون و هنجارها، قضاوتهای اخلاقی و عقاید فرهنگ های مختلف جهان مواجه هستیم.نوجوانان و جوانان به راحتی می توانند در جریان این اطلاعات قرار گیرند. با توجه به اینکه رشد اجتماعی نوجوانان با شکل گیری شخصیت اخلاقی آنان ساخته می شود، هوش، تفکر انتزاعی، میزان رشد اخلاقی اجتماعی دوره های قبلی فرد، میزان تجارب، رشد عقلانی در مسائل اجتماعی، موقعیت های قبلی و بعدی فرد، اهداف، میزان و دستیابی فرد به آزادی در تفکر و تصمیم گیری، میزان اطلاعات، مهارتها، نوع شغل، محل زندگی، انگیزه، شخصیت و هویت فرد، علائق و رغبتها، خانواده، مسائل اجتماعی فرهنگی سیاسی اقتصادی همگی با یکدیگر ارتباط متقابل داشته و الزاما می تواند تعیین کننده رشد اخلاقی اجتماعی افراد باشد.
لذا در پژوهش حاضر به دلیل وجود مسئله مواجه نوجوانان با فرهنگهای گوناگون بشری و تداخل آن با معیارهای جامعه اسلامی کشورمان، تلاش می شود تا رابطه میان تماشای برنامه های ماهواره ای و میزان رشد اجتماعی نوجوانان جامعه نمونه مورد پژوهش بررسی شود.
اهمیت وضرورت پژوهش
در جامعه کنونی، والدین بیش از پیش در فکر رفتار و شخصیت فرزندان خود هستند. بسیاری از والدین در پی راهکارهایی برای بهبود عملکرد کودکان و نوجوانان خود می باشند. در این میان در پژوهش حاضر در جستجوی این نکته هستیم که تماشای برنامه های ماهواره ای تا چه میزان می تواند با رشد اجتماعی نوجوانان رابطه داشته باشد. آیا نوجوانانی که روزانه حداقل دو ساعت به تماشای برنامه های مختلف ماهواره ای مشغولند از رشد اجتماعی قابل ملاحضه ای در جامع برخوردارند و یا بلعکس.
لذا ضروری به نظر می رسد که در این پژوهش رابطه میان تماشای برنامه های ماهواره ای و رشد اجتماعی نوجوانان شناخته شود، تا بدین وسیله والدین بتوانند با اطمینان بیشتری امکانات تماشا کردن یا تماشا نکردن اینگونه برنامه ها را برای فرزندان خود فراهم آورند و تصمیم درستر را اتخاذ نمایند.
اهداف پژوهش
هدف کلی:
هدف کلی پژوهش حاضر، همانا مشخص شدن این نکته است که ماهواره این تکنولوژی جدید انسانی تا چه اندازه برای بشریت مفید و با فایده و تا چه اندازه مخرب و نگران کننده است.
هدف جزئی:
1 می خواهیم دریابیم آیا تماشای برنامه های ماهواره ای رابطه ای با میزان رشد اجتماعی نوجوانان رشد اجتماعی و نوجوانان دبیرستانی دارد.
2 می خواهیم دریابیم میانگین رشد اجتماعی نوجوانان دبیرستانی شهرستان ابهر تا چه میزان است.
3 دریابیم چه تفاوتی بین میزان رشد اجتماعی دختران و پسران دبیرستانی وجود دارد.