پایان نامه رابطه بین هوش هیجانی با سبک دلبستگی در بین دانشجویان پزشکی ادبیات و عمران

پایان نامه جهت دریافت مدرک روانشناسی بالینی

فصل اول :

کلیات پژوهش

مقدمه

هوش هیجانی دراصل توانایی باز شناختن، اداره کردن و استفاده از هیجان هایمان در مسیرهای سازا و مثبت است. همچنین هوش هیجانی بازشناختن حالات هیجانی دیگران است تا به شیوه هایی عمل کنیم که همه باهم احساس خوبی داشته باشیم و روابط متقابل سالم و قابل اعتمادی خلق کنیم. تحقیقات نشان داده است که هوش عقلانی نسبت به هوش هیجانی کمتر موجب موفقیت در زندگی می شود همه ما می دانیم وجود دارند افرادی که از لحاظ دانشگاهی با استعداد هستند اما از لحاظ اجتماعی بی عرضه و ناموفق هستند. هوش هیجانی در این گونه افراد ناپیداست. هوش هیجانی به شما کمک می کند که به طور واضحی با دیگران ارتباط برقرار کنید و روابط قوی ای در محیط کار و زندگی شخصی خود خلق کنیم. همچنین هوش هیجانی به شما کمک می کند تا خودتان را برانگیزانید و به خود انگیزه دهید تا مسائلتان را حل کنید و به اهدافتان برسید.

هوش هیجانی 4 توانایی اساسی را شامل می شود:

1)خود آگاهی: این توانایی که از هیجان های خود آگاه باشید و اثرات آن را بازشناسی کنید در حین اینکه با ادراک درون عمیق تصمیمات خود را هدایت کنید.

2)خودسازماندهی: این توانایی که از هیجان ها و رفتار خود را کنترل دهید و خود را با دگرگونی های شرایط محیطی وفق دهید

3)توانایی حس کردن، فهمیدن و واکنش نشان دادن به هیجان های دیگران و اینکه از لحاظ اجتماعی احساس راحتی کنید

4)سازماندهی ارتباط: توانایی القا کردن، تأثیر گذاشتن و ارتباط برقرار کردن با دیگران در حین اینکه تعارضات را اداره می کنید هوش هیجانی کلید موفقیت و تاب آوری (انعطاف پذیری) است.

دلبستگی یک پیوند عاطفی است که با تمایل به جستجو در مجاورت یک فروپاشی و ماندن در کنار آن، که در موقعیت استرس زا مشخص می شود تعریف میشود. (بالبی[1] ، 1969، برگ [2]، لورا[3]؛ 2007).تحقیقات متعددی ارتباط سبک های دلبستگی با اختلالات روان شناختی بویژه اختلال افسردگی را نشان داده‌اند احمدی طهور سلطانی و همکاران، (1390)؛ جهان‌بخش و همکاران، (1390)؛ خراشادیزاده و همکاران، (1390). در طی تحقیقی تحت عنوان رابطه سبک های دلبستگی و افسردگی در دانشجویان، نشان دادند که افراد افسرده از سبک دلبستگی ناایمن دوسوگرا و افراد غیر افسرده از سبک دلبستگی ایمن برخوردارند.

کسی که به خدا شرکت می ورزد (در عجز و بیچارگی) بدان ماند که از آسمان در افتد و مرغان در فضا بدنش را با منقار قطعه قطعه بربایند تا تند بادی او را به مکانی (دور از هر وسیله نجات) در افکند.

بیان مسأله

ما همیشه نمی توانیم چیزی را که برای ما اتفاق می افتد کنترل کنیم اما می توانیم توانایی خودمان را تقویت کنیم تا بر چالش های هیجانی، آسیب و فقدان غلبه کنیم. تفاوت بین پیروزی و شکست در زندگی کمتر حاصل چیزی است که برای ما اتفاق می افتد بلکه بیشتر بستگی دارد به اینکه ما چگونه نسبت به تجربه های فشار زای هیجانی و دردناک و غم انگیز واکنش نشان می دهیم. بقا و معنادار زندگی کردن به بهره برداری از منابع هوش هیجانی بستگی دارد چالش های زندگی ممکن است فرصت های نهفته ای را تقدیم کنند برخی از افراد مصیبت های بیش از اندازه تجربه می کنند حتی آن افرادی که به بهترین شکل زندگی می کنند نمی توانند خودشان را از دل شکستگی های گاه و بیگاه، فقدان، آسیب و تجارب فشار زا که اضطراب و افسردگی را ایجاد می کنند حفظ کنند افرادی که برای غلبه بر چالش ها منابع فردی و بین فردی هستند نه تنها زنده می مانند بلکه در طی این فرایند قوی ترهم می شوند تجربیات سخت و دردناک زندگی علاوه بر اینکه ما را ضعیف می کنند می توانند ما را قدرتمند کنند. چالش هایی که فشارهای روانی طاقت فرسا تولید می کنند ممکن است رشد سلول های جدید مغزی را برانگیزانند سلول های ساقه ای که قادرند سلول های جدید باز تولید کنند در آمیگدان (بادامه مغز) یافت شده است آمیگدان مغز برای خاطرات و ادراکات هیجان است این مطلب به ارتباط بین چالش های هیجانی و رشد سلول های جدید در طول زندگی اشاره دارد.

باز تولید کننده آمیگدال (بادامه مغز) یافت شده است آمیگدال مخزن مغز برای خاطرات و ادراکات هیجانی است این مطلب به ارتباط بین چالش های هیجانی و رشد سلول های جدید در طول زندگی اشاره دارد از آنجایی که فشارهای هیجانی طاقت فرسا از رشد سلول های جدید در طول زندگی اشاره دارد از آنجایی که فشارهای هیجانی طاقت فرسا از رشد سلول های مغز جلوگیری می کنند این پتانسیل (توان)احیا کننده ممکن است با تاب آوری (انعطاف پذیری) ارتباط داشته باشد. تاب آوری توانایی غلبه کردن بر چالش ها و حل کردن تعارض هاست. محقق برجسته آلن ان اسکور در تحقیق ابتکاری خود سازمان  دهی عاطفه و منشا خود به مطالعاتی اشاره می کند که نشان می دهد رشد مغز در کودکان جوان در طول دوره هایی که کشمکش و ستیز به راه حل منتهی می شود افزایش پیدا می کند ارتباط بین تجربه های چالش انگیز، راه حل، و رشد سلول مغز ممکن است کاتالیزوری (سازمان دهنده) باشد برای رشد و توسعه ی انسان در حال پیشرفت.

چالش های زندگی می توانند منابعی را فراهم کنند به وسیله ی هوش هیجانی به دست آمده است تاب آوری افراد را قادر می سازد که هنگام مواجهه با چالش ها و مشکلات زندگی با آن ها مبارزه کنند و سرانجام بر آن ها غلبه کنند تاب آوری از توانایی های زیر سرچشمه می گیرد:

1)به سرعت و با قابلیت سطوح استرس خود را به سطح متعادل برسانید

2)از لحاظ هیجانی آگاه باقی بمانید و این توانایی را داشته باشید که هیجان های خود را تحت کنترل در آورید.

3)به طور موثری نشانه های غیر کلامی را ارسال و دریافت کنید.

4)با افراد دیگر در فعالیت های تفریح شادی آور شرکت کنید

5)تعارض را با شیوه های قابل اعتماد حل و فصل کنید.

شهریاری خسیه (1387) در پژوهشی در رابطه با هوش هیجانی و سلامت عمومی دانشجویان به دست آورد، هوش هیجانی و سلامت عمومی رابطه منفی معناداری دارند از آنجایی که نمره بیشتر در آزمون سلامت عمومی به معنی وضعیت بدتر دانشجو است در نتیجه رابطه مثبت است.

دلبستگی یک پیوند عاطفی است که با تمایل به جستجو در مجاورت یک فروپاشی و ماندن در کنار آن، که در موقعیت استرس زا مشخص می شود (بالبی[4]، 1969، برگ ، لورا؛ 2007).

تحقیقات متعددی ارتباط سبک های دلبستگی با اختلالات روان شناختی بویژه اختلال افسردگی را نشان داده‌اند (احمدی طهور سلطانی و همکاران، 1390؛ جهان‌بخش و همکاران، 1390؛ خراشادیزاده و همکاران، 1390). در طی تحقیقی تحت عنوان رابطه سبک های دلبستگی و افسردگی در دانشجویان، نشان دادند که افراد افسرده از سبک دلبستگی ناایمن دوسوگرا و افراد غیر افسرده از سبک دلبستگی ایمن برخوردارند (احمدی طهور سلطانی و همکاران ، 1390).

در بعضی مواقع میزان نسبت دادن اعمال یا نتایج کارهای فرد به خودش، افراطی می شود. در واقع نوعی کامل خواهی یا کمال گرایی [5] می شود. کمال گرایی تمایل پایدار فرد به وضع معیارهای کامل، بسیار سختگیرانه و دست نیافتنی و تلاش برای تحقق آنها می باشد (ابوالقاسمی، 1387). محققان بالینی معتقدند که کمال گرایی به احساس مزمنی از شکست، بلاتکلیفی، بی حاصل بودن، شرمساری و تعلل ورزی منجر می شود و میزان آشفتگی های روانی فرد را بیشتر می کند (بارنز[6]، 1983). پژوهشهای متعددی به رابطه کمال گرایی و افسردگی اشاره کرده‌اند (نامجو و همکاران، 1391؛ فروست و همکاران[7]، 1993 ، به نقل از بخشی سورشجانی، 1388). در طی پژوهشی تحت عنوان رابطه کمال‌گرایی با افسردگی در دانشجویان، نشان داده شد که بین کمال گرایی و میزان افسردگی رابطه وجود دارد. بطوری که کمال گرایی بر افسردگی دانشجویان تأثیر گذاشته و آن را شدت می بخشد (بخشی سورشجانی، 1388).

عوامل بسیار در سبب شناسی کمال گرایی مطرح است. اما یکی از مهمترین این عوامل، نقش والدین در رشد شخصیت کمال گرا است. عدم تأیید یا تائید گاهگاهی و یا تائید مشروط والدین عامل بروز کمال گرایی در کودکان می باشد (هاماچک[8]، 1995، به نقل از ابوالقاسمی، 1387). در واقع نوع پرورش کودکان (شیوه های فرزندپروری) با کمال گرایی رابطه دارد. همچنین نوع شیوه فرزندپروری والدین ارتباط تنگاتنگی با نحوۀ دلبستگی[9] کودکان دارد.

ابعاد کیفیت زندگی به ویژه بعدهای روانی، روحی و اجتماعی ارتباط تنگاتنگی با نحوۀ برداشت های فرد از خود و موقعیت های خود و به عبارتی دیگر با سبک اسنادی[10]  افراد دارند. سبک اسنادی یعنی نسبت دادن علت های که فرد، برای رویدادها یا نتایج اعمالش برمی گزیند و جنبه استنباطی شخصی دارد (سیف، 1382؛ به نقل از سرای زاده، 1387). پژوهش ها نشان داده اند که سبک های اسنادی با بیماری های روانی و به ویژه افسردگی ارتباط دارد (جان نثاری، 1373؛ شهنی، جلیل زاده، ؛ 1383).

سبک های اسنادی، می توانند درونی یا بیرونی باشند. یعنی اینکه فردی نتیجه یا علت کاری را به خودش یا عوامل بیرونی نسبت دهد (سیف، 1382؛ به نقل از سرای زاده، 1387).

ضرورت اهمیت تحقیق

تفاوت بین موفقیت و شکست محصول شانس و اتفاق نیست، بلکه بیشتر تحت تأثیر این مسئله قرار دارد که شما چگونه نسبت به تجربه های تهدیدآمیز، ناخوشایند و غیرمنتظره واکنش نشان می دهید این مسئله همان چیزی است که با کامیابی و پیشرفت کاملا هماهنگ است. هوش هیجانی مثل یک چتر نجات نیست که از شما در مقابل فاجعه ها و مصیبت ها محروم شدن ها یا ناامیدی های زندگی محافظت کند. افرادی که به لحاظ هیجانی با استعداد هستند مثل هر شخص دیگری با تجربه ها و اوقات نامساعد مثل غمگینی، ترس، و خشم مواجه می شوند اما آنها نسبت به افراد دیگر به طور متفاوت و سالم تری به این گونه تجربیات پاسخ می دهند. هوش هیجانی به شما این توانایی را می دهد که حریف حوادث سخت شوید و بعد از فشارها، مصیبت ها، آسیب ها و فقدان های زندگی بهبود پیدا کنید، به عبارت دیگر هوش هیجانی شما را تاب آور انعطاف پذیر می سازد. بنابراین با شناسایی و آموزش آنها از طریق روان شناختی و درمان می توان جلوی بیشتر بیماری های روانی را گرفت و افراد جامعه را در کنار آمدن و سازگارتر شدن با مشکلات زندگی آماده نمود و بزرگترین کمک برای نیروی انسانی که لازمه زندگی افراد در جامعه است می باشد بنابراین آنچه مهم است این می باشد که یافته های تحقیق را چقدر به صورت کاربردی می توان در میان افراد جامعه که دچار این مشکل است بکار برد که توجه به موارد فوق ضرورت مطالعه این موضوع را دو چندان کرده است. ضرورت دیگر آن است که با انجام تحقیقات لازم در این زمینه دریچه ای تازه برای حل این معضل به دست آورد که آگاهی های لازم را به متخصصین و مسوولان مربوطه ارائه داد تا بهترین روش هم برای پیشگیری و هم برای درمان این افراد است. از سوی دیگر، نوع پرورش کودکان علاوه بر تأثیر آن در رشد شخصیت کمال گرایانه، در نوع دلبستگی کودکان نیز تأثیر دارد. در واقع سبک دلبستگی یک عامل حفاظتی است که موجبات سازگاری و شیوه های تنظیم عواطف و برقراری ارتباط با دیگران را بیشتر فراهم می  کند (بالبی، 1969؛ به نقل از برگ ،لورا ،2007). اگر این سبک های دلبستگی با مشکل همراه باشد منجر به عواطف منفی و در نهایت منجر به افسردگی و اختلالات خلقی دیگر خواهد شد. به طوری که پژوهش‌های متعددی حاکی از تأثیرگذاری می باشند (احمدی طهور و همکاران، 1390؛ جهان بخش و همکاران، 1390؛ خراشادیزاده و همکاران، 1390). بنابراین، یکی دیگر از اهمیت و ضرورت های انجام این پژوهش آگاه سازی والدین دراین خصوص می‌باشد

اهداف پژوهش:

اهداف پژوهش:

هدف کلی :

بررسی رابطه بین هوش هیجانی با سبک دلبستگی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد

اهداف جزئی

اهداف جزئی در تحقیق زیر مجموعه و برگرفته از اهداف کلی می باشد که در این پژوهش اهداف جزئی عبارت است از :

بررسی رابطه هوش هیجانی با سبک دلبستگی ایمن در بین دانشجویان دانشگاه آزاد

بررسی رابطه هوش هیجانی با سبک دلبستگی دوسوگرا در بین دانشجویان دانشگاه آزاد

بررسی رابطه هوش هیجانی با سبک دلبستگی اجتنابی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد

فرضیه های پژوهش:

فرضیه های پژوهش از اهداف آن سرچشمه می گیرد بنابراین در این پژوهش فرضیه های تحقیق عبارت است از :

بین هوش هیجانی با سبک دلبستگی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد رابطه وجود دارد.

بین هوش هیجانی با سبک دلبستگی ایمن در بین دانشجویان دانشگاه آزاد رابطه وجود دارد.

بین هوش هیجانی با سبک دلبستگی دو سوگرا در بین دانشجویان دانشگاه آزاد رابطه وجود دارد.

بین هوش هیجانی با سبک دلبستگی اجتنابی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد رابطه وجود دارد.

تعریف نظری و عملیاتی متغیرهای پژوهش

هوش هیجانی: هوش هیجانی توانایی درک هیجان ها و عاطفه ها به منظور دستیابی و ایجاد هیجان هایی است تا ضمن کمک به تفکر بهتر، بتواند به شناخت هیجان ها و عواطف بپردازد و در ضمن، هماهنگی لازم میان عواطف و احساس ها برای ارتقاء عاطفی و هوشی را فراهم آورد. (پیتر سالووی و جان مدیر، 1997)

منظور از هوش هیجانی در این پژوهش نمره ای است که آزمون در آزمون...... به دست می آورد.