پروپوزال حقوق متقابل زن و شوهر در اسلام و مسحیت

عنوان پایان نامه به انگلیسی:

The Reciprocal Rights couple in Islam and Christianity

کلمات کلیدی:

حقوق- اسلام – مسیحیت – زن- شوهر

پرسش اصلی پژوهش :

1-حقوق متقابل مطرح زن وشوهر در اسلام و مسحیت تا چه اندازه قابل انطباق با یکدیگر به نظر می رسد؟

2-فلسفه اختلاف زن و مرد در حقوق و تکالیف شرعى و قانونى چیست؟

3-چرا خداوند حق مرد را بر زن بیش از حق زن بر مرد قرار داده است؟

بیان مسئله:

حقوق و تکالیف متقابل زوج و زوجه از نظر اسلام حقوق که از ریشه حق گرفته شده معانی مختلف دارد، ولی وقتی در برابر وظیفه قرار       می گیرد؛ به معنی یک نوع حق و نصیب است. حق و وظیفه دو موضوع متلازم هستند یعنی هرجا که وظیفه هست در مقابلش حق نیز هست. چنانکه هر جا برای کسی حقی قرار داده شده در مقابل، وظیفه یا وظایفی به عهده او خواهد بود و وظیفه به معنای کار و خدمتی است که شخص آن را در برابر حق دیگری انجام می دهد و بر خود لازم می داند که آن را انجام دهد و در اصطلاح عبارت است از آن قسمت از حقوق مدنی و بین المللی خصوصی که مربوط به افراد خانواده با یکدیگر است و حقوق و تکالیف هر یک از افراد خانواده را در برابر سایر افراد خانواده تعیین می نماید حقوق خانواده خوانده می شود. در قرآن مجید و روایات حقوق و تکالیف زن و شوهر نسبت به یکدیگر ذکر شده است. مکتب گهربار اسلام نیز برای زن و شوهر که دو رکن مهم و اساس یک خانواده هستند، در مقابل هم وظایفی مشخص کرده و آن ها را امر به انجام این وظایف نموده است تا بدین وسیله کانون خانواده را گرمتر و پرعاطفه تر نمایند. حقوق متقابل و مشترک بین زن و شوهر عبارتند از :      1- حسن معاشرت 2- محبت و تکریم 3- زوجین و تقسیم کار 4- سکونت مشترک وظائف زوجین نسبت به یکدیگر از لحاظ وجودی سه دسته می باشد : الف) وظائف مشترک بین زن و مرد ب) وظائف مخصوص به مرد ج) وظائف مخصوص به زن حقوق زن بر شوهر عبارتند از : 1- تهیه لوازم زندگی 2- مباشرت 3- گشایش در زندگی 4- احترام به زن 5- آراسته و پیراسته بودن 6- خوش زبانی و مدارا کردن          7- رعایت اراده و اختیار. ولی در مسیحیت  برداشت مسیحیان آن است که خداوند ازدواج را برای تنظیم رابطه ای مناسب میان ذکور و اناث، ایجاد بهترین محیط برای پرورش فرزند و ثبات جامع قرار داده است. مسیحیان همچنین بر تجرد، به مثابهء آرمانی والا، بخصوص از آن جهت که عیسی خود ازدواج نکرد، تأکید دارند. راهب ها، راهبه ها وکشیشان مذهب کاتولیک نذر می کنند که همیشه مجرد بمانند. ازدواج در مسیحیت پدیده ای منحصر به فرد نیست، و ماهیت ازدواج با بیشتر ادیان مشترک است. ازدواج متضمن عقدی قانونی میان زوجین است. در مذاهبی که در آن ها ازدواج یک شعیره است، زوجین – و نه کشیش- قسوس شعیره هستند. کشیش فقط برای انتقال برکت خداست.

مسیحیان هنگام ازدواج متعهد می شوند که یکی شدن مرد و زن را نشانهٔ آشکاری برای محبت خدا به بشر و محبت مسیح به شاگردانش قرار دهند. به همین علت، مسیحیان ازدواج را التزام و تعهد در طول زندگی می شمارند و با طلاق و ازدواج مجدد در زمان حیات همسر مخالفند. اگرچه ازدواج در مسیحیت پدیده ای مقدس محسوب شده و سر عظیم نامیده می شود، اما در برابر آن دوری گزیدن از ازدواج امری پسندیده تر است. واضح است که ثبات و امنیت یک ازدواج دائمی برای جامعه و فرزندان حاصل از ازدواج، مطلوب است. اما این نکته نیز مفروض است، که ازدواج باید زوجین را مقدمتا" از مصاحبت متقابل محظوظ سازد. اگرچه رابطه جنسی مهم است، اما از آن مهمتر، شوهر و زن باید امین، منتقد و بهترین دوست یکدیگر باشند. اشکال امروزی مراسم ازدواج، این امکان را فراهم می آورد که ازدواج قراردادی میان دو فرد برابر باشد. در گذشته، مرد هم از نظر قانون و هم از نظر عرف اجتماعی، غالب بود.

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق (شامل اختلاف نظرها و خلاءهای تحقیقاتی موجود، میزان نیاز به موضوع، فواید احتمالی نظری و عملی آن و همچنین مواد، روش و یا فرآیند تحقیقی احتمالاً جدیدی که در این تحقیق مورد استفاده قرار می‏گیرد:

خانواده از دیدگاه اسلام، واحد کوچک اجتماعی است که اجتماع‌های بزرگ‌تر از همین واحدها تشکیل می‌یابد. این واحد کوچک، از یک زن و مرد تشکیل شده، با تولید فرزند توسعه می‌یابد. در بین اعضای خانواده ارتباط کامل برقرار است و اهداف و منافع مشترکی دارند. سعادت هر یک از اعضا، به خوش‌بختی همه اعضا بستگی دارد. زن و مرد بعد از ازدواج باید به فکر مجموع اعضا باشند و تفکر فردی نداشته باشند. ارتباط بین زن و شوهر، مانند دو شریک یا دو همسایه یا دو دوست نیست، بلکه بسیار بالاتر و در حد وحدت است(مطهری، 1378).

قرآن در این‌باره تعبیر بسیار جالبی دارد:"و از نشانه‏هاى خداست که از نفس خود شما برایتان زوج بیافرید تا به آنان آرامش و سکون بیابید، و بین شما محبت و دلسوزى قرا رداد، و در این موضوع براى کسانى که اهل تفکر باشند نشانه‏هایى است". جمله: «خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجاً»(روم/21) بر شدت اتصال وارتباط دلالت دارد. در آیه دیگر درباره زن و شوهر می‌فرماید"هُنَّ لِباسٌ لَکُمْ وَأَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ"(بقره/187):"زنان براى شما لباس و شما نیز براى آنان لباس هستید". توصیف زن و مرد به لباس یک‌دیگر نیز شدت ارتباط و اتصال را افاده می‌کند؛ چنان‌که لباس نزدیک‌ترین اشیا به بدن انسان است و نیاز به آن شدید است، تا از گرما و سرما حفظش کند، عیوبش را بپوشد و به او زیبایی و آرامش دهد. زن و شوهر نیز نسبت به یک‌دیگر این‌چنین هستند و باید باشند(نیکخواه، 1389).

برای زن و شوهر حقوق متقابلی است که در آیات چندی از قرآن بیان شده است. از جمله حق مدیریت برای مردان است. قرآن در آیه 34 سوره نساء مردان را دارای حق مدیریت در خانواده به دلیل برتری و توانایی و تامین هزینه های زندگی از سوی آنان بر می شمارد. در حقیقت علت و سبب این که مدیریت خانواده به مردان سپرده شده آن است که به طور طبیعی مردان از برتری بدنی و جسمی بیش تری برخوردار بوده و توانایی عقلی برای این حوزه را بهتر دارا می باشند. عقل ایشان به جهت حساب گری و خشک بودن در برابر احساسات و عواطف بهتر می تواند مسایل حساس و خشک ریاضی و حساب را کنترل و مدیریت نماید و به دور از احساسات و عواطف، هزینه ها را برپایه درآمدها تنظیم و سامان دهد.کار در بیرون از خانه و تعاملات پیچیده اجتماعی موجب می شود که مرد بتواند کنترل بیش تری روی هزینه ها و درآمدها داشته باشد. از این رو کارهای بیرون از خانه و مدیریت کلان خانواده و خانه به او سپرده شده است. در حقیقت می توان این حق را نوعی تکلیف بر او دانست(مطهری، 1378).

قرآن می فرماید: الرجال قوامون علی النساء بما فضل الله بعضهم علی بعض و بما انفقوا من اموالهم؛(نساء . 34) مردان به این جهت بر زنان مدیریت یافته اند که خداوند به طور طبیعی برخی را بر برخی چیره می کند تا مناسبات و تعادل اجتماعی و عدالت کامل در هستی حفظ شود. به این دلیل که مردان دارای توانایی ذاتی هستند و به جهت آن که اموال در دستان ایشان است برای مردان فضلیتی قرار داده شده است تا مدیریت خانه و خانواده را در دست گیرند(مجمع البیان ج 3و 4 ص 68 صاحب مجمع معتقد هستند که قوام به معنای قیم و مسلط بودن در تدبیر امور است) بنابراین همان گونه که حقی برای مدیریت به او واگذار شده تکلیفی نیز بر دوش او نهاده شده است و آن این که می بایست هزینه های خانواده را پرداخت کند و بر زن در این حوزه تکلیف و مسئولیتی نیست. این حق مردان که زنانشان از آنان اطاعت کنند، هرچند که تکلیفی بر دوش زنان نهاده است که همان مساله اطاعت از همسر است ولی برای آنان نیز حقی ثابت داشته که از شوهر خویش هزینه های زندگی را مطالبه کنند. بنابراین برای هر تکلیفی حقی و برای هر حقی تکلیفی دیده شده است. پیامبر خدا(ص) در خبر حَولاء فرمودند: «ای حولاء! مرد را بر همسرش این حق است که ملازم خانه‌اش باشد و به او محبّت، عشق و شفقّت بورزد؛ از به خشم آوردن او دوری کند و در پی به دست آوردن خشنودی او باشد؛ به عهد و وعده‌اش با او  وفا کند. از عصبانیت او بپرهیزد؛ کسی را در فرزندانش با وی شریک نگرداند؛ به او اهانت نکند و رنجش ندهد(قربانی، 1375).

از اینرو زن و شوهر در مقابل هم دارای وظایفی هستند که باید حقوق یکدیگر را محترم بشمارند البته باید پذیرفت که قبل از الزامات قانونی و احکام دادگاه‌ها، تضمین دوام و بقای یک خانواده به اخلاق و فطرت پاک انسان‌ها برمی‌گردد. ولی قانوناً زن و شوهر مکلف به داشتن روابط انسانی بوده و باید تمام تلاش خود را جهت تحکیم خانواده و پرورش فرزندان به کار گیرند از جمله حقوقی که مرد نسبت به زن دارد می‌توان به موارد زیر اشاره نمود: برای مثال شوهر حق دارد زن خود را از انجام حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا آبروی او و یا همسرش است منع کند. البته این یک حق متقابل است یعنی زن هم می‌تواند برای این امر به دادگاه مراجعه کند و چنان‌چه ثابت شد شغلش با شأن و آبروی او یا همسرش مخالف نیست با حکم دادگاه به شغلش بازگردد. زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌کند اقامت کند مگر این‌که اجازه اختیار منزل در عقدنامه به زن داده شده باشد یا بودن زن و شوهر در یک منزل برای زن خطر جانی یا مالی و یا شرافتی داشته باشد. از اینرو هدف از پژوهش حاضر بررسی حقوق متقابل زن و شوهر در اسلام و مسیحیت می باشد.

لینک دانلود پایان نامه این پروپوزال