پایان نامه بررسی تاثیر دوره پیش دبستانی و دو زبانگی در پیشرفت تحصیلی پایه اول ابتدایی منطقه خرم دشت

پایان نامه جهت اخذ درجه کارشناسی

 پیشگفتار

مقایسه تاثیر دوره پیش دبستانی و دوزبانگی در پیشرفت تحصیلی پایه اول منطقه خرمدشت ،  بررسی دو عامل پیش دبستانی و دو زبانگی و نقش و تاثیر آنها در پیشرفت تحصیلی در دوره ابتدایی مسئله ای است که در این پژوهش قصد بررسی آن را داریم ،  محیط های اجتماعی نظیر مهدکودک، نهادهای دیگری به جز خانواده در آموزش هنجارها و ارزش ها به فرزندان دخالت دارند و با افزایش سن کودک به مرور از نقش خانواده ها کاسته و بر نقش این کانون ها در الگو دهی به شخصیت کودک افزوده می شود . مهدکودک ، برای بچه ها عموماً جذابیتی بیش از خانه و خانواده  دارد و نیز نقشی بسیار اساسی و مهم در تربیت کودکان  ایفا می کند. ( حسینی زاده ، 1385 )

بنابراین برای به ثمر نشستن این نهال های ترد و شکننده و کمک به رشدِ صحیح آنان باید محیطی امن و عاری از هر انحرافی برای تربیت آنان فراهم ساخت. بسیاری از کودکان با رشد روزافزون تعداد مادران شاغل، بیش از نیمی از روز خود را در مهدها سپری می سازند و رفتارها، ارزش ها و الگوهای بسیاری را از این مکان ها کسب می کنند، حال این میربیان و مسئولان مهدها هستند که باید ضمن عنایت به وظیفه خطیر تعلیم و تربیت ، و بهره گیری از شیوه های مثبت و کارآمد دینی، علمی و روانشناسی ، در ساختن نسل آتی کمر همت ببندند. اگر مهدها به مکان هایی جز «محل نگهداری» کودکان تبدیل شوند، به عبارت دیگر به وظیفه اصلی خود که جامعه پذیری و تربیت صحیح کودکان و نه صرف نگهداری از آنان، بدل شوند، نسل کارآمد و شایسته ای را تحویل جامعه خواهند داد. مهدکودک ها و مراکز پیش دبستانی وظیفه آموزش فعالیت های پیش از دبستان و آماده کردن کودک برای ورود به دبستان را بر عهده دارند. ( جوادی ، 1380 )

در مهدکودک، خردسالان با فراگیری نقاشی، شعر، سرود، بازی  و ... با رویدادها و محیط اطراف خود آشنا   می شوند.کودک رفتارهای مورد پذیرش در جامعه را می آموزد. کودکانی که دوران کودکی را در مهد می گذرانند بهتر و راحت تر می توانند با محیط اطراف خود ارتباط برقرار کنند و در ارتباطات اجتماعی خود کمتر به مشکل برخورد  می کنند و نسبت به دیگر کودکان به مراتب، جامعه پذیرتر هستند. مهد برای کودکان به منزله یک محیط کاملاً صمیمی و دوستانه است. لذا تأثیرپذیری کودکان در مهد به مراتب بیشتر از خانه و خانواده است. اگر مربیان، افرادی آموزش دیده، کارآمد و متخصص در زمینه تربیت کودکان باشند خواهند توانست به بهترین شکل ممکن کودکان را تربیت کنند. وجود مراکز پیش دبستانی و مهدهای کودک دریک مجموعه یکی از عواملی است که در رشد و پرورش کودک مؤثر می باشد. زیرا کودک پیش دبستانی خود را بعنوان ارشد آن مجموعه می داند و همین امر باعث تقویت اعتماد به نفس کودک می گردد. سایر مزایای این مورد نیز بسیار است.       ( محمدی ، 1383 )

آموزش های پیش از دبستان فرصتهائی برای فعالیتهای فردی و گروهی نظیر: بازی، نقاشی، سرود، کتابخوانی، آزمایشهای ساده، فعالیتهای اجتماعی و ... را به کودک داده و سعی میکند با ارائه مفاهیم مختلف علمی،فرهنگی،مذهبی،اجتماعی و اطلاعات مورد نیازدیگر، جهت انجام فعالیتهای دبستانی، کودکان را آماده ورود به مدرسه نماید . ( رضازاده ، 1383 )

فصل اول

کلیات تحقیق

مقدمه

بیان مسئله

هدف تحقیق

اهمیت تحقیق

فرضیه ها

متغییر ها

تعاریف عملیاتی

مقدمه

بررسی تاثیر دوره پیش دبستانی و دوزبانگی در پیشرفت تحصیلی دوره ابتدایی ،  آموزش پیش دبستانی می تواند از طریق غنی سازی محیطی ، کودکان را قادر سازد تا به تجارب ادراکی و ذهنی جدیدی که احتمالا در محیط معمول خانواده برای آنان امکان پذیر نیست بپردازند . در تحقیق حاضر سعی شده است اثرات تجارب پیش دبستانی بر پیشرفت تحصیلی ، هوش و علاقه به مدرسه در دانش آموزان دبستانهای منطقه خرمدشت روشن شود

بیان مسئله :

مقایسه تاثیر دوره پیش دبستانی و دوزبانگی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدا یی منطقه خرمدشت ، مطالعات متعددی در فرهنگ های مختلف نشان داده است ، که کمبود محرکهای محیطی و عدم امکان تجارب حسی حرکتی و ذهنی ، اثرات نامطلوبی بر روند رشد روانی و اجتماعی کودکان دارد ، بعلاوه نشان داده شده است که غنی سازی محیط از طریق افزایش محرکهای اجتماعی ، ادراکی و عاطفی موجب عقب ماندگیهای رشدی حاصل از فقر محیطی می شود ، در این پژوهش قصد داریم  با بررسی جامعه ای مشخص از کودکان مقطع ابتدایی منطقه خرمدشت به بررسی نقش و تاثیر گذراندن دوره پیش دبستانی و دوزبانگی در پیشرفت تحصیلی بپردازیم .

اهمیت و ضرورت تحقیق :

بررسی وضعیت کودکان در مقطع ابتدایی از اهمیت بالایی برخوردار است  ، بررسی نقش و تاثیر دو عامل پیش دبستانی و دوزبانگی می تواند از جهات گوناگون دارای اهمیت باشد ، توجه به گذراندن دوره پیش دبستانی و دوزبانگی می تواند تاثیر بسزایی در وضعیت تحصیلی دانش آموزان در مقطع ابتدایی داشته باشد ، آموزش هایی که در مراکز پیش دبستانی به کودکان داده می شوند، زمینه ی رشد، یادگیری مفاهیم ریاضی، استدلال کردن، خواندن و نوشتن و زبان آموزی را به شکل غیرمستقیم فراهم می کنند. محور اصلی در این آموزش ها بازی است. بازی کار کودک است. بنابراین باید آن را با ارزش، مثبت و برای کودک ارزشمند تلقی کرد. با فراهم کردن شرایط مناسب این امکان برای کودک مهیا می شود

هدف های کلی تحقیق :

هدف اصلی تحقیق حاضر آن است که اثرات تجارب دوره پیش دبستانی را بر پیشرفت تحصیلی ، هوش و علاقه به مدرسه در دانش آموزان مقطع ابتدایی روشن سازد ، با توجه به اینکه در حال حاضر برنامه ریزی جامعی در مورد سرمایه گذاری دولت برای برنامه های پیش دبستانی موجود نیست ، و این برنامه ها به طور عمده توسط بخش خصوصی اداره می شود ، امکان دستیابی کودکان همه اقشار جامعه ، بخصوص کودکان خانواده های کم درآمد به آنها وجود ندارد . از طرف دیگر دو طرز تلقی در این مورد وجود دارد که اهمیت برنامه پیش دبستانی را برای بسیاری از خانواده ها و دست اندرکاران کاهش می دهد . نخست آنکه نهادهای پیش دبستانی بطور عمده محل نگهداری و مراقبت از کودکان در طی ساعات روز است ، و در صورتی که خانواده امکان این مرافقبت را داشته باشد نیازی بدان نیست . تلقی دوم آن است که این نهادها عمدتا مراکزی هستند که مهارتهای خاصی را به کودکان می آموزند و این آموزش را بعدا می توان سهولت در سطح دبستان انجام داد . آموزش حروف الفبا و اعداد از این جمله اند ( برخی ار برنامه های دوره آمادگی نیز در عمل بر همین نوع آموزش نکیه دارند ) .

فرضیه ها :

فرضیه اول

میان گذراندن دوره پیش دبستانی و دو زبانگی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ابتدایی رابطه معنی دار وجود دارد .

فرضیه دوم

میان گذراندن دوره پیش دبستانی و دو زبانگی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پایه اول ابتدایی رابطه معنی دار وجود ندارد .

متغییر های تحقیق :

متغییر مستقل :

دوره پیش دبستانی و دوزبانگی

متغییر وابسطه :

پیشرفت تحصیلی

تعاریف عملیاتی متغییر ها :

دوره پیش دبستانی :

آموزش پیش دبستانی دوره آمادگی دوره  غیر رسمی و اختیاری ویژه کودکان رده سنی چهار سال تا پنج سال است. طول مدت آن یک تا دوسال است.

دوزبانگی :

تکلم به دوزبان بطورمتناوب دوزبانگی نامیده میشود. همچنین از فردی که این عمل را انجام می دهد با عنوان شخص دوزبانه یاد می شود. تعاریف دیگری هم برای دوزبانگی وجوددارد: برخی آن را به کارگیری هم زمان متناوب و استادانه دو زبان تعریف کرده اند و برخی هم دانستن مقداری ازیک زبان دوم راکافی دانسته اندتا بتوان عنوان دوزبا نه رابه آن شخص اختصاص داد. دوزبانگی یکی ازمسأله سازترین واقعِت هایی است که آموزش و پرورش کشور ما و بسیاری از کشورهای جهان با آن مواجه است. برابر آمارهای موجود در کشور ما زبان مادری حدود نیمی از افراد فارسی است.نیم دیگر بازبانها و گویش های متناوب محلی مانند ترکی. کردی. لری. بلوچی. عربی و.... تکلم می کنند

تعریف نظری پیشرفت تحصیلی  :

تعریف نظری پیشرفت عبارت است از معدل نمره های امتحان دانش آموزان در رسیدن به هدفهای از پیش تعیین شده درسی از وضع موجود به وضع مطلوب.

فصل دوم

ادبیات تحقیق

مطالعه پیشینه تحقیق

مروری بر تحقیقات انجام گرفته در داخل و خارج کشور

چهارچوب نظری تحقیق

مقدمه :

در کشورهای پیشرفته 70% کودکان، زیر پوشش مراکز پیش‌دبستانی قرار دارند و در کشور ما این رقم تنها 8% است. دلیل استقبال کشورهای توسعه یافته از مراکز پیش‌دبستانی این است که امروزه روانشناسان و متخصصان علوم تربیتی معتقدند که شخصیت اصلی انسان، در چهار سال اول زندگی شکل می‌گیرد و در این سنین، کودک باید تحت تعلیم و تربیتی عمیق و همه‌جانبه قرار گیرد تا به رشد کامل جسمی، روحی و عاطفی دست یابد.در این میان، مراکز پیش‌دبستانی می‌توانند با ایجاد امکانات آموزشی،‌ پرورشی، اجتماعی و رفاهی، شرایط لازم را برای رشد همه جانبه کودکان فراهم سازند. این مراکز،‌ اولین محیط اجتماعی و در واقع پلی بین خانه و اجتماع بزرگی است که کودک به آن تعلق دارد. در این مراکز، آگاهی‌های اجتماعی کودک رشد یافته و با استفاده از روش‌های غیرمستقیم آموزشی، فرصتی برای یادگیری وسیعتر، غنی‌تر و همه جانبه‌تر پیدا می‌کند. این نوع آموزش با روحیه جست و جوگر، فعال و کنجکاو کودک سازگارتر است و او را به یادگیری و اکتشاف برمی‌انگیزد.بنابراین درکنار خانواده‌ها و هم پای تربیت آنها، لازم است که مراکز آموزش پیش از دبستان در زمینه تکامل همه جانبه کودک نقش داشته باشند.اهمیت این مراکز زمانی آشکارتر می‌شود که بدانیم در بسیاری از مواقع، خانواده وظیفه خود را به دلیل آشنا نبودن با مسائل تربیتی، فقر فرهنگی، کم سوادی یا بی‌سوادی، مشکلات اقتصادی، دور بودن والدین ازمحیط خانه به علت کار و تأمین زندگی، از هم گسیختگی خانوادگی و مواردِ بی شمار دیگر، بخوبی ایفا نمی‌کند. اینجاست که مراکز پیش‌دبستانی باید کمبودهای آموزشی، تربیتی، جسمی و عاطفی کودکان را جبران نمایند.رشته رشد و پرورش کودکان پیش‌دبستانی با توجه به همین ضرورت و نیاز به داشتن مربیانی مجرب و توانمند، در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی دایر شده است. این رشته در مقطع کارشناسی دو گرایش "کودکان عادی" و "کودکان با نیازهای ویژه" دارد.

پیشینه بحث :

نتایج چندین مطالعه، همبستگی شایان توجهی  (۶/۰-۴/۰) بین پیشرفت تحصیلی در دوره ابتدایی و پیش دبستانی را نشان داده است (بروک اور۲، ۱۹۸۱: مارش۳،۱۹۸۴؛ اسکالویک۴، ۱۹۸۶). بین پیشرفت تحصیلی و پیش دبستانی کلی نیز همبستگی  ۳/۰  تا  ۴/۰  یافته شده است (روبین۵ ۱۹۷۸؛ اسکالویک، ۱۹۸۴، ۱۹۸۶) . از طرف دیگر هانسفورد۶  (۱۹۸۲) طی تحقیق خود رابطه معناداری (همبستگی در حدود  ۶/۰) بین خود پنداره توانایی و پیش دبستانی کلی به دست آورد (بیابانگرد، ۱۳۸۰).