مقدمه :
از زمانهای نزدیک به نیمه دوم قرن بیستم نیز تحول چشمگیری در زمینه روششناسی در جهان روی داد که روش سیستمی نامیده شد و به سرعت تمام حوزههای علم و عمل را در بر گرفت و چنانکه گفتهاند: «این روش، علم یا نظریه نوی نیست، بلکه روش جدیدی است که با به کار بستن آن میتوان شناختهای گوناگون را برای بهتر در یافتن موضوع مورد بررسی و دست یافتن به امکان فعالیتهای بیشتر و موثرتر، با هم جمع و ترکیب کرد».
روش سیستمی حقوق و دستمزد به طور طبیعی حسابداری و دانشهای وابسته به آن را نیز در برگرفت. و در زمان حاضر به عنوان روش تبیین مبانی نظری و روششناسی کاربرد این دانش به کار بسته میشود و بیگمان بازتاب آن همه اجزای این دانش را دستخوش تغییر و تحول ساخته است و سرانجام ایجاد هماهنگی و همزبانی میان همه کسانی که در این زمینه کار و فعالیت میکنند ضرورتی تردیدناپذیر خواهد بود. در دنیای امروز حتی واحدهای اقتصادی بسیار کوچک را هم نمیتوان بدون اطلاعت صحیح و بهنگام اداره کرد. این اطلاعات در داخل یک سازمان به وسیله مدیران و مسوولان اجرایی و در خارج از سازمان به وسیله سرمایهگذاران اعتباردهندگان و سایر اشخاص ذیحق، ذینفع، به واحد اقتصادی مورد استفاده قرار میگیرد.تامین اطلاعات مورد نیاز برای اداره هر واحد اقتصادی مستلزم استقرار یک سیستم حسابداری، و در پی آن یک سیستم حقوق و دستمزد متناسب نیز ضروری است. سیستم در معنای عام به مجموعه عواملی وابسته و برخوردار از نظام ارتباطی و عملکردی مشخصی، گفته میشود. در اجرای حقوق و اسناد حسابداری حقوق در موسسات بزرگ هر چه عملیات سیستمی تر باشد سرعت، سهولت و کیفیت توام با اطمینان را میتواند در برداشته باشد و مشکلات عمدتا در مراحل اولیه (دادهها) میباشد. که پس از آن با پردازشی که توسط سیسم انجام میشود خیی سریع به نتیجه مطلوب دست خواهند یافت. تابلوی گزارشاتی که از سیستم حقوق میتوان استخراج کرد موسسات را برای جوابگوییها و دسترسیهای آتی یاری میکند. انتخاب راهها و وسایل پرداز اطلاعات علاوهبر شرایط محیطی و اقتصادی و تکنولوژیکی جامعهای که موسسهای در آن فعالیت میکند به سه عامل اصلی بستگی دارد:
حجم اطلاعاتی که باید پردازش شود.
مدتی که صرف پردازش اطلاعات میشود و زمانی که گزارش های حقوقی مورد نظر باید آماده شود.
هزینهای که باید صرف پردازش اطلاعات شود.
در پردازش اطلاعات حقوق و دستمزد، اطلاعات مربوط به پرسنل برحسب اسناد و مدارک اولیه به گزارشهای مالی جریان مییابد. ورودی این جریان را اطلاعات ورودی (دادهها) و خروجی یا فرآورده این جریان را اطلاعات و گزارشهای خروجی (دریافتها) مینامند.
اطلاعات حقوقی را میتوان از طریق سیستم دستی، مکانیکی، کامپیوتری یا ترکیبی از آنها پردازش کرد اما در هر حال هر سه سیستم، نتایج یکسانی را فراهم میآورد. موسسات کوچک میتوانند پرداخت حقوق خود را به آسانی و با کارآیی، با سیستم دستی مناسب انجام دهند. اما در موسسات بزرگ و بسیار بزرگ معمولا از سیستم پردازش کامپیوتری استفاده میشود و فقط معدودی از اطلاعات با سیستم دستی پردازش میگردد.
از آنجا که انواع مختلف کامپیوتر، در نگهداری انبوهی از اطلاعات و پردازش سریع آنها توانایی زیادی دارند، امروزه تمامی موسسات، اموری چو تهیه لیستهای حقوق دستمزد و اسناد حسابداری مربوطه به آن را با استفاده از کامپیوتر انجام میدهند. توسعه سریع کامپیوترها که از لحاظ اندازه کوچک و از نظر قیمت، ارزان و کار با آن نسبتا آسان است و در عین حال از لحاظ پذیرش برنامه و پردازش اطلاعات توانایی زیادی دارد. سادهتر شدن کار برنامهنویسی در سالهای اخیر و رواج برنامههای آماده کامپیوتری (package) برای انجام دادن عملیات مختلف حقوقی نیز از عوامل دیگری است که میزان استفاده از سیستمهای مالی کامپیوتری در حسابداری موسسات مختلف افزایش داده است. استفاده از این سیستمها علاوه بر تهیه سریع و به موقع اطلاعات مورد نیاز، این مزیت را دارد که میتواند کار حسابداری یک موسسه را با دقت و صحت زیادی و پرسنل بسیار کمتری در مقایسه با سیستمهای دست یو مکانیکی انجام دهد و بدین ترتیب علاوه بر صرفهجویی در وقت، مسائل و مشکلات پرسنلی و اداری هزینههای یک موسسه را نیز در مجموع کاهش دهد.
هر سیستم حقوق و دستمزد از چهار عامل (پرسنل)، فرمها، روشها و وسائل و تجهیزات تشکیل میشود. این عوامل در کلیه سیستمهای کوچک، بزرگ، ساده، پیچیده، دستی، ماشینی به کار گرفته میشود. اما شکل و اندازه آنها بر حسب مقتضیات هر سیستم و موسسه به کار برنده آن متفاوت است.
سازمان (Organization): مهمترین عامل در هر سیستم افرادی هستند که در یک سیستم کار میکنند. یک سیستم حقوق و دستمزد در صورتی کارآمد خواهد بود که مجریان آن تخصص، تجربه و مهارت لازم را برای انجام کار داشته باشند. وجود کارکنان متخصص و ماهر شرطی لازم است اما کافی نیست، بلکه سازمان دادن کارکنان و تشکیلاتی مناسب که وظایف، اختیارات و مسوولیتهای آنها به درستی تفکیک و تعیین شده باشد عامل اساسی دیگری است که میتواند زمینه بهرهگیری درست از خدمات پرسنل را فراهم آورد. علاوه بر این در یک سازمان باید انگیزههای لازم برای علاقهمندی به کار درستکاری وجود داشته باشد تا پرسنل وظایفشان را با دقت، سرعت و صحت انجام دهند و در نتیجه سیستم درست کار کند.
- فرمها (FORMS): پردازش اطلاعات مستلزم وجود مدارکی است که چگونگی وقوع و انجام رویدادها را نشان دهد. در عرف جاری، فرم به هر ورقه چاپی گفته میشود که در آنجا و ترتیب لازم برای درج اطلاعات پیشبینی شده باشد.
- روش (Procedures): روش در معنای عام راه عادی انجام دادن کارهای مهین و تکراری است هر سیستم شامل روشهای متعدد و متنوعی است که هر یک چگونگی ترتیب و مراحل انجام دادن عملیاتی را متناسب با اجرای سیستم در بر دارد. روشهایی که در هر سیستم به کار میرود باید دقیقا با سایز اجرای سیستم هماهنگ باشد.
- وسایل و تجهیزات (Epulpment): در هر سیستم حقوق و دستمزد اعم از دستی یا کامپیوتری، وسایل و تجهیزاتی به کار گرفته میشود که کار ثبت و پردازش اطلاعات را با سرعت و دقت بیشتری انجام میدهد.
هر سیستم حقوق و دستمزد در چند مرحله طرح و تدوین میشود. مطالعه (Study)، طراحی (Design) استقرا رو اجرا (implementation).
مهمترین وظیفهای که غالبا به پرسنل متخصص و کارآزموده محول میشود تدوین سیستم حقوق و دستمزد و حسابداری و واحدهای اقتصادی است که اطلاعات مالی را بررسی، گردآوری و گزارشهای مالی مورد نیاز برای اداره یک موسسه را صحیح و به موقع فراهم آورد. مدیران یک موسسه باید نسبت به استقرار یک سیستم مناسب و کارآمد اطمینان حاصل کنند. سیستم حقوق در صورتی مناسب و مطلوب است که اقتصادی و عملی بوده و در عین حال که عملیات لازم را به سادگی و صحت انجام میدهد از انعطافپذیری هم برخوردار باشد و امکان اشتباه و تقلب را کم کند.
ویژگیهای یک سیستم حقوق و دستمزد به طور اختصار به شرح زیر میباشد.
اقتصادی بودن (Cost effectiveness): اقتصادی بودن سیستم به این معنا است که اطلاعات مورد نیاز با کمترین هزینه فراهم شود.
*عملی بودن (Practicablly): عملی بودن به این معنا است که عملیات پیشبینی شده در یک سیستم با نیروی انسانی، منابع و وسایل و تجهیزاتی دستیافتنی انجام گیرد.
*سادگی (Slmplliclty): سادگی یعنی این که پردازش اطلاعات با کمترین اقدام و با استفاده از سادهترین وسایل ممکن انجام پذیرد.
*صحت (Accuracy): اطلاعاتی که از طریق سیستم فراهم میآید بدون اشتباه و هرچه بیشتر به واقعیات عینی متکی و نزدیک باشد.
*انعطافپذیری (Flexibllity): به این معنا است که توانایی فراهم آوردن اطلاعات مورد نیاز را در شرایط متغیر کار و فعالیت اقتصادی داشته باشد و بتواند با تغییر قوانین مقررات، اصول و روشهای حقوقی و تغییر سازمان به سادگی تبدیل شود.
*کفایت کنترلهای داخلی (Abequatainternal contrtols): سیستم باید شامل روشهایی باشد که با اجرای آن مدیریت بتواند عملیات را به سهولت هدایت و نظارت کنند و احتمال وقوع اشتباه، تقلب، سوء استفاده و استفادههای نادرست را به حداقل برساند.
فصل اول : کلیات
اهمیت تحقیق :
از آنجایی که هزینه حقوق و دستمزد و مخارج مربوط به آن درصد تقریباً بالایی از هزینه های هر مؤسسه را تشکیل می دهد ضروری است در این سیستم پیش بینی های لازم برای حصول اطمینان از پرداخت صحیح حقوق و دستمزد بعمل آید.از سوی دیگر سیستم حقوق و دستمزد باید بنحوی طراحی شود که اطلاعات لازم را بسرعت گردآوری، کسورات لازم را محاسبه و رقم خالص قابل پرداخت به هر یک از کارکنان را محاسبه نموده و تدابیر مناسبی برای جلو گیری از پرداخت به افراد واهی و سایر انواع سوء استفاده ها فراهم نماید.
برای رعایت قانون ، کارفرما موظف است اطلاعات لازم در مورد کارکنان و میزان حقوق و مزایای آنان را به مراجع ذیصلاح ارسال نماید.در ایران نیز طبق قانون مالیات بر درامد،کارفرما موظف است اسامی کارکنان و مشخصات آنها را به حوزه های مالیاتی متعلق به کارکنان را به حساب مخصوصی واریز نماید. بعلاوه طبق قوانین تأمین اجتماعی لازم است هر ماهه اسامی کارکنان و میزان حقوق و دستمزد آنها طی لیستی به ادارات تأمین اجتماعی محل تسلیم و حق بیمه سهم کارمند و کارفرما به حسابهای مخصوص واریز گردد.
باید توجه داشت که سیستم حقوق و دستمزد تنها کارکنان واحد تجاری را در بر گرفته و افرادی که به صورت پیمانکار و حقالزحمه بگیر در واحد تجاری ارایه خدمت می نمایند را شامل نمی شود. مبالغ پرداختی به این دسته از کارکنان تحت عنوان حق الزحمه یا عناوین دیگر تلقی شده و بخشی از حقوق و دستمزد مؤسسه محسوب نمی گردد.
هدف از تحقیق
به طور کلی وقتی صحبت از بحث تحقیقاتی و پژوهش به میان می آید انسان به طور ناخودآگاه به مسائل و نکات ریز و سوال برانگیز فکر می کند و با خود این تصمیم را میگیرد که به جمع اطلاعات و دانستنیهای خود اضافه کند .
که نتیجه این تصمیم غلبه بر نکات مجهول و نامعلوم می باشد اما باید به یاد آورد که برای تحقیق و پژوهش برای اینکه ثمره زیاد و بهینه و همچنین قابل قبولی بدست آورد باید از منابع و مناخذ مطمئن و آگاه استفاده نمود .
من هم هدفم از این تحقیق اگر چه در مرحله اول نوعی هدایت التکلیف وانجام وظایف درسی ام می دانم اما در مرحله دوم هدف من از این جمع آوری اطلاعات افزودن به جمع دانستنیها و دروسی که تا به حال در طی این چند سال فراگرفتهام می دانم .
تهیه و تدوین تحقیق برای من شیرین و لذت بخش بود چون هر چه بیشتر تلاش میکردم به موارد جدیدتری دست می یافتم و به اطلاعاتی که کمتر و شاید هم اصلا با آنها برخوردی نداشته ام و من به این نکته رسیدم که واقعا دامنه علم بی انتهاست .
محدودیتهای تحقیق :
دور بودن کارخانه از شهر .
همکاری نکردن مسئولین کارخانه
اهمیت و ضرورت موضوع :
بقاء و تداوم فعالیت بنگاههای اقتصادی بویژه فعالان عرصه صنعت و تولید، به چگونگی انگیزش کارکنان بستگی دارد. هرچه مشکلات معیشتی کارکنان به تبع مشکلات اقتصادی جامعه بیشتر باشد تاثیر حقوق و مزایا به تبع شغل بیشتر است .بنابراین ضرورت دارد مدیران شرکتها به این نکته اساسی توجه کامل داشته باشند.
در این مقاله سعی شده که ضمن بیان مبانی نظری تاثیر پرداخت بهره وری بر انگیزش کارکنان ، روش ارزیابی عملکرد کارکنان نیز ارائه گردد تا بر پایه آن پرداخت بهره وری صورت گیرد.
بیان مسئله :
تحولات بنیادین در عرصه تجارت و اقتصاد در دهه های اخیر چنان پرشتاب بوده است که مدیریت کسب و کار را پیچیده تر از قبل کرده است .
در ادبیات اقتصادی ، عوامل تولید به سرمایه ، زمین و نیروی کار تقسیم شده است .
درعوامل مذکور نقش نیروی کار در تمام عرصه های فعالیت از سطوح مدیران تا کارکنان ورده عملیاتی ، بسی مهمتر از عوامل دیگر است .
در سازمانها بویژه شرکتها وبنگاههای اقتصادی ، مهمترین مولفه ، در فرآیند کار وفعالیت انسانها هستند که تصمیمات را اتخاذ می کنند سپس آن را به اجرا درمی آورند و برپایه آن تداوم فعالیت آینده را پیش بینی می کنند.
تامین اهداف شرکتها به میزان مطلوب ، مستلزم استفاده صحیح از قابلیتها وتوانائیهای نیروی انسانی و همچنین فراهم آوردن امکانات برای پرورش استعدادهای آنهاست . آنچه که مدیریت شرکتها را در انجام این مقصود یاری می دهد، استفاده از روشهاو ابزارهای متنوع است . طراحی نظام حقوق و دستمزد به منظور جبران خدمت کارکنان از جمله این روشها و ابزارهاست .
هدف اصلی نظام حقوق و دستمزد برقراری ارتباط منطقی بین وظایف ومسئولیتهای شغل و فرد از یکطرف و میزان پرداختی به عنوان حقوق و مزایا از طرف دیگر است . به عبارت دیگر مقصود این است که از طریق به کارگرفتن این تکنیک تعادلی در امر پرداخت بین حقوق و دستمزد متناسب با وظایف و مسئولیتهای شغل برقرار گرددتا به تلاشهای ارزشمند کارکنان فعال ارج گذاشته شود و تناسب منطقی بین کار و فعالیت هر فرد نسبت به مزد دریافتی او با کار و فعالیت فرد دیگر نسبت به مزد دریافتی او برقرارشود.
فصل دوم : ادبیات و سوابق تحقیق
تاریخچه شرکت :
عنوان طرح :
کارخانه نوشابه سازی خوشگوار
نام مؤسس:
تاریخ تأسیس:
توصیف کسب و کار:
تاریخچه کارخانه کوکاکولا: در سال 1886 میلادی فردی به نام Or.Pembertion در آتلانتا آمریکا در منزل خود این نوشیدنی را تهیه کرد و در 1888 دکتر داروسازی به نام Candler که بعدها یکی از سهامداران شرکت کوکاکولا نیز شد اینکار را دنبال کرد و با یک سری تغیرات توانست محصول را در بشکه های شیر دار به مردم عرضه کند. در 1893 دانشمند داروساز دیگری به نام Biedenharn موفق شد این نوشابه را در شیشه یا بطری بسته بندی کند و در 1916 برای اولین بار کارخانه Coca cola نوشیدنی خود را در بطری های مخصوصی به نام hobble skirt (دامن کوتاه پرچین) تولید نمود. بالاخره در 1919 این کارخانه با قیمت 25 ملیون دلار به فردی تحت عنوان Or. Ernest woodruff واگذار شد.
در سال 1954 تولید کوکاکولا در بطری های خانواده آغاز شد و در 1960 محصول جدیدی به نام Fanta با عصاره پرتقال وارد بازار شد. در سال بعد کارخانه کوکاکولا شرکتی به نام Minute را خریداری کرده و به این ترتیب به بزرگترین کارخانه فرایند تبدیل مرکبات معروف شد. امروزه کوکاکولا غول محصول صنعت نوشابه سازی محسوب می شود.
نوشیدنی ها: نوشیدنی به انواع نوشیدنی های الکلی و غیر الکلی اطلاق می شود. نوشیدنی های غیر الکلی فاقد الکل بوده و به دو گروه نوشیدنی های دارای گاز کربنیک و فاقد گاز کربنیک تقسیم می شوند.
نوشابه های غیر الکلی حاوی 86 تا 92% آب، 7 تا 14% مواد شیرین کننده و دی اکسید کربن، اسید و مواد طعم دهنده هستند. این نوشابه ها ممکن است دارای مواد دیگری چون رنگهای طبیعی یا مصنوعی و مواد نگهدارنده شیمیایی نیز باشند؛ مثل نوشابه گاز دار با طعم پرتقال.
فرمول ترکیبی محصولات خوشگوار:
نوشابه گاز دار با طعم کوکا: شکر10%، عصاره کوکا3%، گاز کربنیک7%، آب89%
نوشابه گاز دار با طعم پرتقال:شکر11%، عصاره پرتقال 3%، گاز کربنیک7%، آب87%
نوشابه گاز دار با طعم لیمو: شکر10%، عصاره لیمو3%، گاز کربنیک7%، آب89%
مکان تأسیس کارخانه:
کارخانه نوشابه سازی خوشگوار مشهد در سال 1336 شمسی در بولوار وکیل آباد شهر مقدس مشهد و در مسا حتی معادل پنج هکتار که 1000 متر مربع زیر بنا داشت احداث گردید. در سالهای اخیر به دلیل توسعه شهر محل کارخانه به شهرک صنعتی طوس (18 کیلومتری جاده مشهد) در وسعت بیش از ده هکتار و 27 هزار متر مربع زیر بنا انتقال داده شد . کارخانه دارای آشپزخانه و سالن غذاخوری، سالن های هوا ساز، بطری ساز،تشتک فلزی و در بطری پلاستیک ساز، سالن شکر ریزی، آزمایشگاه ، سالن تولید گاز نوشابه(CO2) ، سرویس بهداشتی شامل حمام، دستشویی و رخت کن،اتاق حراست، تعمیرگاه که مخصوص تعمیر ماشین های سنگین و لی فتراک ها میباشد، نجار خانه که برای ساخت پالت های چوبی تعبیه شده است، انبار قطعات ماشین آلات نوشابه سازی، انبار شکر،انبار محصولات تولیدی که این بخش شامل 6 سالن بزرگ می باشد.