گزارش سمینار وسائل تعاونی ها منو گرافی و برای عملکرد اقتصادی - اجتماعی - فرهنگی شرکت تعاونی تولیدی چینی بهداشتی ایساتیس

عملکرد اجتماعی تعاون

ارزش های اساسی تعاونی ها

کرایک استاد دانشگاه کانادا که مطالعات زیاد در باب تعاون ها دارد ارزش ها اساسی تعاونی را به صورت زیر دسته بندی کرده است :

1-  کمک متقابل : الف) تعاون یا یکپارچگی        ب) اقتصاد       ج) مسئولیت اجتماعی

2-  برابری : انصاف، حقوق و آزادگی : الف) مشارکت        ب) دموکراسی

ج) آزادگی

3- عدالت اقتصادی : الف) برابری          ب) مشارکت اقتصادی              ج) تأمین کیفیت زندگی (طالب 1382‌: 118)

کی ون سو پس از ارائه دلایل چندی برای طرح ارزش های تعاونی در کشورهای آسیایی تحت عنوان ارزش های اسیایی به مقولات زیر اشاره دارد :

الف ) ارزشهای اقتصادی :

1- ارتباط منافع

2- پیشرفت اقتصاد زندگی

3- تدارک خدمت واحد

4- توسعه اقتصادی منطقه

ب) ارزش های اجتماعی :

1-اجرای اصل انسانگرایی

2- یاری متقابل

3- همبستگی اعضا

4- نوع دوستی اعضا

5- خود باوری در زندگی ( طالبی 1382: 120-119)

احترام به رأی و نظر دیگران

این امر زیر بنای دموکراسی است وتعاونی پرچمدار آن است زیرا در جلسات مجمع عممی و هیأت مدیره رأی اکثریت ملاک است. اقلیت باید به نظر اکثریت احترام بگذارند و هرگاه این امر در جامعه نهادینه شود زمینه برقراری دموکراسی در جامعه برقرار می شود.(مهرانفره :‌159)

نقش اجتماعی تعاون :

تعاونی از تعدادی انسان به عنوان عضو تشکیل می گردد.سپس تعاونی ماهیتی اجتماعی دارد و نتایج حاصله از کار دسته جمعی اعضا به جامعه باز می گردد به عبارت دیگر اساس کار تعاونی همیاری، همفکری، همکاری، وحدت عملی و اتحاد است و اگر از طریق آموزش این مفاهیم به نحو شایسته به اعضا منتقل گردد، مسلماً اعضا با توان بیشتری در امور تعاونی همکاری خواهند نمود و تعاوی شکوفا می گردد. اصول و مفاهیمی مانند مسئولیت پذیری اجتماعی، خودیاری، همبستگی فلسفه ذخیر قانونی و مازاد برگشتی در تعاونی و عدالت اجتماعی دارای اهمیت زیادی می باشند. اگر این مفاهیم در اعضای تعاونی نهادینه گردد اثرات مبتنی در رشد و شکوفای تعاونی خواهند داشت . ( مهرانفر  : 58)

ذخیره قانونی :

اصلی است که در تعاونی برای امور اجتماعی و عالم المنفعه در نظر گرفته شده است، و پول آن قابل تقسیم بین افراد نیست از این اصل اقتصادی در جامعه، تأثیرات زیادی خواهد داشت و یکی از آثار اجتماعی تعاون است. ( همان : 60)

عدالت اجتماعی

از آنجا مالکیت در تعاونی مختلط است و صرفاً مالکیت خصوصی حاکم نیست و مالیکتی تعاونی و اجتماعی در تعاونی حاکم است و درآمد تعاونی به مقدار محدودی به عنوان سود به سهم تعلق می گیرد و بیشتر درآمد تعاونی به عنوان مازاد برگشتی، ذخیره قانونی و ذخیره آموزش بین اعضاء فعالیت های اجتماعی و  فعالیت های خیریه و  فعالیت های آموزش تقسیم می شود. لذا عدالت اجتماعی از طریق تعاونی در جامعه برقرار خواهد شد، زیرا قانون شرکت های تعاونی میزان سهام قابل خریداری در شرکت های تعاونی را برای اعضا مساوی تعیین نموده است این محدودیت موجبات تعادل نسبی را در میزان سرمایه و سهام عادی اعضا تضمین می کند و عدالت اجتماعی را در جامعه برقرار می نماید. (همان : 66)

آزادی و برابری :

آزادی در جامعه موقعی برقرار می شود که اقتصاد پشتوانه آن باشد و مردم از لحاظ اقتصادی زیاد اختلاف نداشته باشند و این نظام تعاونی است که از ماندن ثروت دردست عده ای خاص جلوگیری می کند و اعضای تعاونی عادلانه ازفواید تعاونی بهره مند می شوند و برابری نسبی اقتصادی در جامعه برقرار می شود تا بتواند به صورت نسبتاً مساوی از آزادی بهره مند شوند و جامعه ای با همبستگی اجتماعی بوجود آید. ( همان : 61)

عملکرد اجتماعی شرکت

را در موضوعات زیر بررسی کرده ایم :

1- اشتغال زایی در شرکت :

درزمینه اشتغال از زمان تأسیست تاکنون فقط یک نفر حسابدار، آن هم در سال جاری استخدام کرده و به جز آن فرصت شغلی نداشته است.

2- رابطه شرکت با محیط زیست :

با توجه به اینکه شرکت پروانه بهره برداری دارد محیط زیست منطقه را تأکید کرده است و از راه صنایع و معادن مجوز تهیه کرده است. رفت و آمد زیاد کامیون به علاوه مجاور بودن در کنار پایانه بار باعث شده که این مکان در داخل شهر نباشد تهیه و در انتخاب این زمین خود اعضا اختیاری نداشته اند بلکه اداره صنایع و معادن و سازمان مسکن این زمین را به این شرکت واگذار کرده اند

3- نقش معلولین در شرکت :

در این شرکت معلولین حضوری ندارند.

4- نقش زنان در اشتغال :

حضور زنان یکی از شاخص های توسعه اجتماعی است. اما در این شرکت شاهدان هستین که زنان حضوری نداشته و همه اعضا و کارکنان شرکت مرد هستند.

عدالت اجتماعی در شرکت :

این در شرکت برقرار می شود. به طوری که سود سهام و بازار برگشتی به نسبت سهام به هر کس تعلق می گیرد.

احترام به رأی و نظر دیگران در شرکت : در مجمع عمومی حدود 500 تا 800 نفر از اعضا حضور پیدا می کنند. و می توان گفت این 800 نفر نماینده این 2000 نفر می باشند در اینجا ما به لحاظ تئویک می توانیم بگوییم اعضا در مواقع برگزاری مجامع عمومی هیأت مدیره را از طریق حضور بیشتر خودشان انتخاب کرده اند. همچنین به نظر می رسد که مدیریت شرکت یک مدیریت موفق بوده است. سود سهام شرکت معادل اوراق قرضه دولتی یعنی 5/17 درصد می باشد.

مازاد برگشتی به نسبت خرید اعضا است با توجه به اینکه اعضا به نسبت سهام خود از شرکت خریداری می کنند مازاد برگشتی به نسبت بین آنها تقسیم می شود.

فصل هشتم : عملکرد سیاسی تعاون

اصل بی طرفی :

پاره ای از نمایندگان در کنگره اتحادیده بین المللی تعاون در 1907 علناً اظهار کردند که تعاونی ها را باید به عنوان حربه ای برای مبارزه طبقاتی به شمار آورد. به نظر می رسد که اتحادیه بین المللی تعاون، در سراشیب از دست دادن خصوصیت و کیفیت خود به عنوان نماینده وحدت و جهان شمولی و استقلال لباس نهضت تعاون افتاده است. دکتر «هانس مولر» نماینده سویس که بعداً دبیر کل اتحادیه تعاونی نیز شد در گزارش که در 1910 به کنگره اتحادیه بین المللی تعاون عرضه داشت، اهمیت اصل بی طرفی را بریا نهضت تعاونی تأکید کرد و اظهار داشت که بی طرفی بی معنی این است که تصمیمات در درون تعاونی ها باید اختصاصاً از طرف خود تعاونی ها به موجب اصول تعاون اتخاذ شود و از خارج و از جانب مقامات حزبی دیکته نشود علاوه بر این دکترت «مولر» متذکر شده که افراد تعاونی دارای علایق سیاسی  نیز می باشند و ما نمی توانیم امتناع سیاسی را به عنوان یکمی از اصول تعاون اشاعه دهیم . بی طرفی در معنی و مفهوم نسبت آن، معادل استقلال است. استقلال در مقابل هر نوع فشار و اعمال نفوذی که از خارج وارد می شود. در این معنی نه تنها بی طرفی موجب سستی و بی تفاوتی اعضای تعاونی نمی شود بلکه هرچه بیشتر آنها را فعال می کند.(واتکینز، 1372 : 171 – 169) سازمان تعاون باید افراد دارای عقاید مختلف و مذاهب گوناگون را به توافق او دارد. این اصل از انتشار عقاید سیاسی افراد جلوگیری نمی کند ولی شرکت تعاونی به عنوان یک سازمان، در صف یک حزب سیاسی یا گروه مذهبی قرار نمی گیرد و اعضا نیز مجبور به پذیرفتن مذهب خاص یا دکترین سیاسی معینی نیستند(همان: 176)

تساوی حق رأی و تساوی زن و مرد

در تعاونی هر فرد یک رأی دارد و حق رأی با انسان است نه سرمایه  و مقدار سرمایه در آراء نقشی ندارد بلکه هر عضو با سهم کم یا زیاد فقط یک رأی دارد. مفهوم آن این است که قوی و ضعیف و غنی و فقیر در تعاونی از حق رأی مساوی برخور دارند. بخش دیگر این اصل این است که در تعاونی جنسیت ملاک نیست و زن و مرد فرقی ندارند، و اصل شایستگی و لیاقت افراد مورد توجه است و جنسیت، نژاد، قوم فرقی ندارد و همه برابرند و این همان چیزی است که دموکراسی آن را ترویج می کند. ( همان : 55)

اصل قانون گرایی و رشد سیاسی :

در تعاونی باید همه براساس قوانین و مقررات  و اساسنامه تعاونی و تصمیمات مجمع عمومی عمل نمایند و خارج از این ها هیچ کس نمی تواند کاری انجام دهد. تا کلیه اعضا هیأت مدیره و مسئولین تعاونی کم کم به رعایت قانون عادت کنند و پیرو قانون باشند و بدین ترتیب تعاونی فرهنگ قانونگرایی را در جامعه آموزش می دهد و رشد سیاسی جامعه افزایش می یابد . ( همان : 56)