پایان نامه بررسی نقش کاربرد تکنولوژی آموزشی در فرآیند آموزش در ادبیات در بین دانش آموزان دوره راهنمایی شهید کاظمی گلمغان

مقدمه

واژه " کاربرد تکنولوژی"، غالبا فرآورده‌های صنعتی از قبیل ماشین‌آلات، کامپیوتر، رباط و آدم‌آهنی، آدم‌واره، سفینه فضایی، ماهواره و غیره را به ذهن متبادر می‌کند و تصور می‌شود مردمی که دارای محصولات صنعتی هستند، از تکنولوژی برتری برخوردارند.

  تکنولوژی، عبارت از اختراعات پیچیده و شگفت‌انگیز نیست. اختراعات علمی که گاه پیچیدگی‌های بالایی هم دارند، در واقع محصول تکنولوژی هستند نه خود تکنولوژی. برای تکنولوژی چند تعریف مشخص وجود دارد:

1.     تکنولوژی یعنی، علم عمل(در برابر علم محض)

2.     تکنولوژی یعنی، استفاده از علم محض به منظور تغییر محیط به خواست و میل خود برای ایجاد بهبود

3.     تکنولوژی یعنی، دانشی که به وسیله آن، چیزهای لازم و مورد نیاز یا مورد تقاضا فراهم می‌شوند.

   در یک جمله می‌توان گفت؛ تکنولوژی، شیوه‌‌های به‌کارگیری دانش محض را تعیین کرده و راه ایجاد تغییرات مطلوب را برای ما هموار می‌سازد. استفاده از دانسته‌ها، آگاهی‌ها و اطلاعات در هر سطحی که باشد، تکنولوژی است.(رئوف،1377)

  تکنولوژی، واژه مرکبی است که از دو واژه مستقل "تکنو" مشتق از تکنیک به معنی راهکار یا روش اجرای کار و "لوژی" به معنی شناخت، تشکیل شده است. پس تکنولوژی یعنی شناخت راه‌ها و روش‌های کار و عمل.(فرادانش،1372)

هر کار، حرفه و صنعتی، تکنولوژی مخصوص به خود را دارد. ما می‌توانیم از تکنولوژی‌های مختلف حرف بزنیم، مثل تکنولوژی کشاورزی، تکنولوژی معماری، تکنولوژی استخراج نفت و ده‌ها بلکه صدها تکنولوژی دیگر که به حرفه‌های مختلف مربوط می‌شوند.

  تکنولوژی آموزشی هم، یکی دیگر از آنهاست که در کار و حرفه آموزش و یا یاد دادن برای یاد گرفتن استفاده می‌شود. تکنولوژی آموزشی مانند هر علم دیگر، برای تولید محصولات خود که همانا روش‌ها و ابزارهایی برای بهبود و تسهیل یادگیری است، از عناصری کمک می‌گیرد که آنها مکمل یکدیگرند و بدون یکی از آنها، تکنولوژی آموزشی کامل نخواهد بود. بنابراین تکنولوژی آموزشی، تنها به‌کارگیری وسایل و ابزار یا دستگاه‌ها یا استفاده از یافته‌های تحقیقات در زمینه تئوری‌های یادگیری نیست. تکنولوژی آموزشی، با بهره‌گیری از یافته‌های تمام علوم به حل مسایل آموزشی اقدام می‌کند. بدیهی است استفاده از یافته‌های علومی که با آموزش، ارتباط نزدیک‌تر و مستقیمی دارند(مانند تئوری‌های روان‌شناسی تربیتی یا تئوری‌های یادگیری)، بیش از علومی مانند بیولوژی، گیاه‌شناسی و غیره می‌باشد.(علی آبادی،1383).

  جالب است بدانیم، در هنگام بررسی واژه تکنولوژی آموزشی و یا گفتگو با معلمان مدارس و حتی مدرسان دانشگاه‌ها، درمی‌یابیم مفاهیمی که از این واژه علمی در ذهن آنها وجود دارد، بسیار متفاوت است. دلیل این گوناگونی تصورات ذهنی از یک رشته و یک واژه علمی، نحوه وارد شدن این رشته به سیستم آموزشی کشورها و به‌طور کلی تکامل مفهوم تکنولوژی آموزشی است.

  در سال‌های اولیه دهه 1950 که سال‌های شروع گسترش دانش تکنولوژی به عنوان یک علم مستقل می‌باشد، تکنولوژی آموزشی را آن رشته از فعالیت‌های منظمی می‌دانستند که ماشین، موارد تکنیک را برای رسیدن به هدف‌های آموزش و پرورش به یکدیگر نزدیک کند. همچنین تعریفی که کمیته مخصوص تکنولوژی آموزشی در آکادمی ملی مهندسی آمریکا ارائه می‌دهد چنین است:  مجموعه‌ای از معلومات ناشی از کاربست علوم آموزشی و یادگیری در دنیای حقیقی کلاس درس، همراه با ابزار و روش‌هایی که کاربست علوم نامبرده را تسهیل کند.

بیان مسئله

آموزش از هر جنبه و در هر مرحله ای که باشد لازمه اش تاثیر بخشیدن در فراگیر است. این تاثیر البته می تواند با توجه به موضوع مورد نظر و حیطه مورد عمل متفاوت باشد. آنچه که به یادگیری مربوط می شود عمق این تاثیر در قوه ادارک و مهارت فراگیران است, تا حدی که موجب تغییر در آن ها گردد. چون با استفاده از روش های آموزشی رو در رو و سنتی نمی توان به تک تک افراد علاقه مند و نیازمند اطلاعات دسترسی داشت و از سوی دیگر علیرغم محدودیت درک مسائل و علم و دانش فراگیران, برخی از آموزشگران ممکن است در بیان و شرح مطالب توانایی کافی نداشته و یا قادر نباشد با تسلط کامل به تشریح موضوع مورد علاقه خود بپردازند. بدین لحاظ ضرورت دارد که معلمان و مدرسان دقیقاً نسبت به آنچه باید انجام دهند, آگاهی داشته باشند تا وظایف خود را با علم و اطلاع و مهارت کافی در هم آمیزند و به مرحله اجرا درآورند.

برخی مواقع ایجاب می نماید که برای تسهیل آموزش, مطالب به صورت طبیعی و زنده به فراگیران آموخته شود. همچنین اگر نمایش بعضی فعالیت ها و روش ها به طور طبیعی امکان پذیر نباشد و یا از نظر بعد زمان و مکان دارای محدودیت هایی باشد, مرجع است که نمونه ها و شواهد آن در معرض دید فراگیران قرار گیرد. همین طور برای اطلاع رسانی سریع و تعلیم و تربیت گروه های بزرگتر لازم است که اطلاعات مورد نیاز از راه های گوناگون و با استفاده از حواس مختلف و رسانه های ارتباط جمعی رادیو, تلویزیون, فیلم, اسلاید, نمایشگاه, متون چاپی مثل روزنامه و ... به آن ها منتقل شود به علاوه استفاده کردن از امکانات مذکور برای پیش آگاهی دادن به آموزشگران نیز ثمر بخش خواهد بود. برای آموزش دادن و فعال کردن حواس مختلف جهت تحقق بهتر امر یادگیری مستلزم به کارگیری وسایل آموزشی و کمک آموزشی می باشد. بنابراین با توجه به دلایل فوق و دلایل بی شمار دیگری نباید استفاده کردن از وسایل آموزشی را با اقدامات تشریفاتی اشتباه گرفت.

هر چند که ممکن است انتقال اطلاعات تفضیلی با کمک رسانه های آموزشی محدود باشد, اما این اطلاعات در ایجاد انگیزش و علاقه فراگیران نقش مهم و ارزشمندی را ایفا می نمایند. به این معنی که آگاهی و علاقه فراگیران برانگیخته می شود و آنان درصدد کسب اطلاعات بیشتر برمی آیند.