چکیده :
راه ترقی جوامع وجودانسانهایی آگاه وروشن است. این آگاهی وروشنی که به تغییرمطلوب نگرش تعبیرمی شود ازوظایف عمده نظام آموزش وپرورش است وتبلورکارآموزش وپرورش درتربیت نیروهای انسانی متعهد، دانشمند ، متخصص وماهراست.اماپویایی وتحول آموزش وپرورش منوط به سیاست گذاری ، برنامه ریزی ،تصمیم گیری وسازمان دهی دقیق درساختاراجتماعی مدارس می باشدکه ازطریق معلمان به ظهورمی رسد.نقش معلم به عنوان مجری تغییرات بسیاراساسی است.
این پژوهش باعنوان « بررسی رابطه تیپ های شخصیتی دبیران دبیرستانهای دخترانه بامیزان موفقیت درشهرستان رشت » می باشد.
« جان هالند » شش نوع شخصیت راارائه می کندوپیشنهادمی نمایدکه رضایت شغل ومیل به ترک شغل به درجه ای بستگی داردکه فردمی تواندبه صورتی موفقیت آمیزشخصیت خودرابایک محیط شغلی وفق دهد.اومعتقداست که غالب افرادرامی توان دریکی از طبقات ششگانه زیر قرار داد:
واقع گرا، جستجوگر،هنری ، اجتماعی ، تهوری وقراردادی.
در این رابطه 11 سوال پژوهشی به شرح زیر مطرح گردیده است :
سوالات اصلی :
دبیران مدارس متوسطه دخترانه شهر رشت از چه تیپ های شخصیتی برخوردارند؟
آیا بین تیپ های شخصیتی واقع گرا ومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد؟
آیا بین تیپ های شخصیتی جستجوگرو میزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد؟
آیا بین تیپ شخصیت هنری و میزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد ؟
آیابین تیپ شخصیت اجتماعی ومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد؟
آیابین تیپ شخصیت تهوری ومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد ؟
آیابین تیپ شخصیت قراردادی ومیزان موفقیت دبیران رابطه وجود دارد؟
سوالات فرعی :
آیا هر یک از تیپ های شخصیتی در زنان ومردان تفاوت دارد؟
آیا هر یک از تیپ های شخصیتی معلمان که در سطوح تحصیلی مختلف قرار دارند تفاوت وجود دارد؟
آیاهر یک از تیپ های شخصیتی معلمان با سابقه خدمت متفاوت یکسان است ؟
آیاهر یک از تیپ های شخصیتی معلمان که مواد مختلف تدریس می نمایند تفاوت وجود دارد ؟
برای پاسخ به سوالات فوق با تدوین ادبیات پژوهش چهار چوب نظری تنظیم شد .با استفاده از ابزار جمع آوری اطلاعات (پرسشنامه هالند )اطلاعات لازم جمع آوری شد .روش مطالعه در این پژوهش توصیفی است . برای آزمون سوالات اصلی پژوهش ازآزمون کای اسکوئر وTضریب همبستگی استفاده شد . سئوالات 1و2 فرعی با استفاده از آزمون Tوگروه مستقل مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند واز آزمون تحلیل واریانس برای آزمون سئوالات 2و4 فرعی استفاده شده است . از یافته های مهم این پژوهش آناست که بین تیپ های شخصیتی هنری وموفقیت رابطه معنادار ومعکوس وبین تیپ های شخصیتی تهوری وموفقیت دبیران رابطه معنادار ومستقیم وجود دارد. براساس این پژوهش رابطه معناداری میان بقیه تیپ های شخصیتی وموفقیت دیده نشده است .
مقدمه :
آموزش وپرورش زیربنای توسعه اجتماعی ،اقتصادی ،سیاسی وفرهنگی هرجامعه است.بررسی عوامل موثردرپیشرفت وترقی جوامع پیشرفته نشان می دهدکه همه این کشورهاآموزش وپرورش توانمندوکارآمدی داشته اند. نگاهی به تاریخ ملل نیزبیان کننده این واقعیت است که دوران شکوفایی ودرخشیدن آنهابا رشدو پویایی نظامهای آموزشی مقارن بوده است . هدف آموزش و پرورش درهرجامعه ای شناسایی وپرورش افرادیست که در ساختن آینده آن جامعه نقش موثری دارند. میزان توجه آموزش وپرورش تربیت نیروی انسانی مناسب در انتخاب افراد واجد شرایط و به کار گماری آنها در بخشهای مختلف نقش اساسی در آینده هر جامعه دارد .
از سوی دیگر پیشرفت علم و صنعت پیچیدگی ودگرگونی دائم دنیای مشاغل وتقاضاهای روزافزون برای ورود به برخی از حرفه ها وتصمیم گیری ها در انتخاب حرفه ای را امری دشوار ساخته است . درضمن رشد سریع تکنولوژی مشاغلی را ایجاد نموده که تقاضاها و شرایط متفاوت نسبت به زمان گذشته دارد . این امر سبب رشد عمومی و آموزش جهت کسب مهارتها و دانشهای لازم به منظور رسیدن به شرایط مورد نیاز شغلی است که به نوبه خود تصمیم گیری شغلی را دشوارتر می سازد . شغل معلمی را می توان از جهاتی با اهمیتتراز دیگرمشاغل موجود در جامعه دانست . چرا که موضوع آموزش وپرورش موجود پیچیده ای به نام انسان است که باید به طورهمه جانبه به آن نگریست . در انتقال میراث فرهنگی جامعه ازنسلی به نسل دیگر و آماده سازی زمینه برای باروری میراث فرهنگی ، شاید هیچ یک از عناصر جامعه به اندازه معلم و نقش اساسی ندارد . درست است که عوامل دیگری چون خانواده ، گروه های بازی وتفریح ونظامهای اقتصادی واجتماعی در تکوین شخصیت آدمی اثر می گذارد ، اما این معلم است که به منزله ی نساینده رسمی فرهنگ جامعه ، آگاهانه رفتار کودکان را شکل می دهد .
اگر معلمی صرفا" از جهت علمی کفایت لازم را داشته باشد نمی تواند معلم خوب وموفقی باشد معلم علاوه بر داشتن دانش مطلوب باید انتقال دهنده خوب و دارای شخصیتی متعادل و مدیری شایسته در کلاس درس باشد . هر چه دقت در بررسی در گزینش و تربیت معلم بیشتر باشد از آن طرف شخصیت های سالم و بهنجار و توانمند به عنوان معلم انتخاب میشوند ویقینا"هر چه دقت و سرمایه گذاری درانتخاب وگزینش معلمان بهتر وکارآمدترواز جهت شخصیتی سالمتر بیشتر شود بسیاری از مشکلات موجود در آموزش و پرورش که ناشی از نقص در تأمین وتربیت نیروی انسانی است را مرتفع میسازد . دربسیاری ازموارد مشاهده می شود که معلمان ازرفتارههای مختلف وگوناگونی برخوردارهستند. همانگونه که اصل تفاوتهای فردی رادرمورد همه افراد می پذیریم . معلمان هم ازاین قاعده مستثنی نیستند . برخی ممکن است مهربان ورئوف وقابل اعتماد باشند وبرخی عصبی وتند خووغیرقابل اعتماد . عده ای به جهت داشتن مشکلات خانواد گی ،اجتماعی وشغلی ازکاربریده می شوند واین امربه نوبه خود درکارآیی آنان نقش موثری خواهد داشت . با توجه به نقش معلمان درپیشرفت وتوسعه هرکشوری واهمیت آموزش وپرورش درامرتوسعه کارآیی وکارآمدی معلمان وویژگی های شخصیتی آنها به عنوان مجریان اصلی برنامه های آموزش وپرورش ازاهمیت ویژه ای برخورداراست.
آنچه که درشناخت آن دربازده کارونقش معلم درجامعه اهمیت فراوانی دارد شناخت عواملی است که درانتخاب شغل فرد موثرمی افتد .