پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی

تعداد صفحات: 211 فرمت فایل: word کد فایل: 1143
سال: 1389 مقطع: مشخص نشده دسته بندی: ادبیات فارسی
قیمت قدیم:۴۱,۷۶۰ تومان
قیمت: ۳۴,۸۰۰ تومان
دانلود فایل
کلمات کلیدی: پوشاک - پوشش - حجاب - خودپوشی - عصر صفوی
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی

    برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

    دررشته :

     تاریخ ایران اسلامی 

    چکیده

     در بیشتر کتاب های تاریخ ایران کمتر به نکات ریز زندگانی مردم توجه شده بلکه بیشتر به رویدادهای تاریخی پرداخته شده است اکنون این سوال مطرح می شود که چگونه می توان این جای خالی را پر کرد؟ یکی از بهترین شیوه ها استفاده از آثار سیاحانی است که به علل مختلف سیاسی و فرهنگی به نقاط مختلف جهان سفر کرده ، نکاتی کاملاً ریز و دقیق در عین حال سودمند از زندگانی مردم را نشان داده اند درباره ی مسائل اجتماعی مردم از نوع پوشاک و خوراک و ازدواج و طلاق گرفته تا به مسائل مذهبی و سیاسی و اقتصادی آگاهیهای فوق العاده سودمند به دست آورده اند. کشور ما به واسطه ی موقعیت جغرافیایی خود همواره در میان کشورهای خاورمیانه و خاور نزدیک جایگاه خاصی داشته و دارد ، از این رو همواره در بسیاری از مظاهر فرهنگی و تمدنی ایران با کشورهای دیگر جهان در تعامل بوده. یکی از این مسائل پوشش و حجاب و لباس مردم مختلف این نواحی است. من پوشش و حجاب دوره صفویه را انتخاب کرده ام تا شاید بتوانم گامی در بیان توصیف قسمتی از اوضاع اجتماعی این دوره مهم از تاریخ ایران برداشته باشم سیر تحول و پوشش زنان و مردان دوره ی کمتر مورد توجه مورخین قرار گرفته ولی نگارنده با گردآوری سفرنامه ها و کتابهایی که در این پژوهش تهیه شده اند مجموعه جدیدی را که قسمتی از اوضاع اجتماعی دوران صفویه را نشان می دهد تهیه کرده است. نگارنده از فصول مختلف این پژوهش به این نتیجه رسیده است که ایرانیان اعتقاد دیرینه به حجاب و پوشیده ماندن زنان حتی مردان را داشته اند و این فرهنگ در دوره ی صفویه بسیار اهمیت داشته است در کل بی حجابی در دوره های مختلف تاریخ ایران به خصوص صفویه مفهوم نداشته، فقط چگونگی حجاب بین اقشار مختلف متفاوت بوده است.

     

     

     

    کلیات تحقیق :

     مقدمه :

     انگیزه پدید آوردن پوشاک و اختراع جامه، ناشی از نیاز آدمی به دفاع تن خود در برابر عوارض طبیعی به ویژه سرما و گرما بوده است. اما همان طور که هر وسیله زندگی، هنگامی که پا از دایره رفع نیازهای ابتدایی و نخستین بیرون بگذارد، حالت تفنن به خود می گیرد و در طول زمان از شکل اولیه و صورت ساده خود بیرون می آید و وسیله هنرنمایی و ابراز سلیقه می گردد، تن پوش آدمیان نیز در سرگذشت بس شیرین خود به مقتضای اقلیم زیست و محل زندگی، میزان درجه تمدن و فرهنگ، عقاید مذهبی و آداب و رسوم، دستخوش دگرگونیهای بی شمار و شگفت انگیزی شده است که عوامل اجتماعی و اقتصادی و ارتباطی به ویژه سلیقه و ابتکار پوشندگان در تکامل و تنوع آن سهم بسزایی داشته است. بررسی تحول پوشاک نه تنها از نظر تاریخ و هنر قابل اهمیت است، بلکه از دیده جامعه شناسی و فهم روانشناسی ملتها نیز بسیار اهمیت دارد. در حماسه ملی ایرانیان، شاهنامه فردوسی توسی، استفاده از پوست و موی جانوران برای پوشانیدن تن و بر، به زمان هوشنگ پیشدادی نسبت داده شده است ولی آموختن رشتن پشم و تافتن نخ و بافتن پارچه و دوختن جامه از جمشید جم آن شهریار مبتکر دوران اساطیری است که بسیاری از اختراعهای دیگر نیز بدو نسبت داده شده است.

    به طور کلی بررسی داستان تاریخی پوشاک و پوشش، جدا از بررسی تمدن و تاریخ اجتماعی و اعتقادی بشر امکان پذیر نیست، زیرا پوشاک مبین تحولات یک جامعه و در عین حال بیانگر تفاوت های است که میان اقشار آن جامعه وجود دارد.

     پیش از تاریخ و تاریخ متکی به باستان شناسی است؛ باستان شناختی خود دنباله ی تاریخ طبیعی است. با کمک باستان شناسان می توان پیشرفت بشر را دوره های پیش از تاریخ و دوران تاریخی تعقیب کرد؛ باستان شناسان نیز از طریق مدارک و اسناد مکتوب (در نقاطی که خط مورد استفاده قرار گرفته است) یا از طریق آثار باقی مانده (نقاشی، مجسمه، نقش برجسته)، البته در نقاطی که خط دیرتر کاربرد پیدا کرده اطلاعاتی را در اختیار ما قرار می دهند. و از روی آنها پی می بریم که انسان در آغاز آفرینش نیازی به پوشش تن و سر نداشته زیرا بدنش پوشیده از مو بوده ولی در نتیجه ی تکامل و کم شدن موهای روی پوست بدن، که به لحاظ تاثیر اوضاع طبیعی رخ داده بود احساس نیاز به پوشاندن تن و سر برای دفاع از خود در مقابل گرما و سرما و سایر عوامل طبیعی در او قوت گرفت.

     همان طور که بشرمراحل اولیه ی تمدن را طی می کرد و پوشش او نیز همانند وسایل و تجهیزات زیست محیطی اش با دیگر جنبه ی تفنن و آرایش یافت و به مقتضای اوضاع طبیعی و اقلیمی، میزان درجه تمدن و فرهنگ، عوامل اجتماعی و اقتصادی و اعتقادی در طی قرون و اعصار تغییر شکل داد تا اینکه وسیله ای شد برای ابزار سلیقه و نماد اختلاف طبقاتی؛ یعنی قطع نظر از احتیاج و تغییرات جوی – محیطی، تغییرات فرم و جنس تن پوش را موجب شد، و به لحاظ میزان درجه ی تمدن و تسلط حکومت ها، کم کم تن پوش شکل معینی پیدا کرد که سبب به وجود آمدن مُد شد؛ مُد، از دیرباز تابع قدرت و تمدن ملت ها بوده است؛ و در هر دوره ای از تاریخ، بشر تابع یکی از حکومت های قدرتمند؛ مثلاً تمدن مصر و پوشاک آن که یکی از قدیمی ترین تمدن ها و مظاهر آن می باشد بوده هنگامی که ایران به دلیل قدرتمند بودن مهد تمدن مشرق زمین و حتی جهان آن روز (عهد باستان) به شمار می آمده بیش تر ملل آن روز خواه ناخواه تابع آداب و رسوم و فرهنگ و تمدن ایران زمین بوده اند کشفیات جدید باستان شناسی از نفوذ یکی از مظهرهای تمدن ایران یعنی تن پوش و مُد ایرانی در نقاط مختلف حکایت می کند.

     بنابراین مطالعه و تحقیق درباره پوشش تن آدمیان از آغاز تا امروز مستلزم مطالعه و تحقیق درباره چگونگی متحول شدن بشر و محیط زیست اش و اوضاع اجتماعی و فرهنگی او به طور کلی متمدن شدن او دارد.

     

     

    1 . 1 ) بیان مسأله

     1 ) یکی از مهمترین مظاهر مهم فرهنگی در ایران عصرصفویه اعتقاد به پوشش و نوع لباسی است که بیانگر نگاه ایرانی به عصمت و خودپوشی بوده است. در این زمینه ایرانیان با عنایت به ساختار اجتماعیشان پوششی را انتخاب کرده بودند که مناسب با فرهنگ سنتی آنان بود. در نتیجه برای آگاهی بیشتر در این رساله به بررسی :

     1 ) آیا پوشش و حجاب بین طبقات مختلف مردم در دوره صفوی از اهمیت یکسان برخوردار بوده است ؟

     2 ) تأثیر فرهنگ جامعه و طبقات اجتماعی بر نوع پوشاک چگونه بوده است ؟

     3 ) آیا پوشش ایرانیان در دوره صفوی با دوره های قبل تفاوت قابل توجهی داشته است؟

     4 ) دیددگاه پادشاهان صفوی در رابطه با اروپائیان و حضور آنها در ایران چگونه بوده است ؟

    پرسش اصلی تحقیق :

     1 . 2 ) با توجه به عنوان مورد بررسی رساله که «حجاب پوشش در عصر صفوی» می باشد. سوالات زیر به عنوان پرسش اصلی تحقیق جهت آگاهی بیشتر پیرامون چگونگی پوشش و حجاب در این دوره مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است :

     1 ) زنان و مردان ایرانی در عصر صفویه چه نوع پوششی داشتند ؟

     2 ) آیا پوشش ایرانیان متأثر از شیوه زندگی سنتی آنان بوده است؟

     3 ) آیا ایرانیان از تغییر لباس استقبال می کردند؟

     4 ) آیا اروپائیان از نوع پوشش ایرانیان تأثیر پذیرفتند؟

     1 . 3 ) پیشینه تحقیق :

     در زمینه لباس و نوع پوشش ایرانیان نوشته های مستقلی در تاریخ ایرانیان به نظر نمی رسد. آنچه که در این زمینه مناسب تشخیص داده شده نوع پوشش در بعضی از نوشته های سیاحان اروپائی تاورنیه و شاردن می باشد البته مورخین ایرانی بیشتر به جنبه های سیاسی تاریخ ایران توجه داشتند. همین طور تصاویر و عکسهایی که در سفرنامه ها آورده شده و میناکاری های باقی مانده از دوره صفویه در بررسی این موضوع بسیار به ما کمک می کند.

     1 . 4 ) فرضیه ها

     اساس کار نگارنده در طول تحقیق بر مبنای این فرضیات است.

     1 ) لباس ایرانیان در دوره صفویه متفاوت و در عین حال تابع مقتضیات محلی و فرهنگی مناطق بود.

     2 ) به نظر می رسد پوشش ایرانیان تحت تأثیر سنتها و شرایط اقلیمی متنوع و متفاوت بوده است.

     3 ) جهانگردان و بازرگانان اروپایی که به وفور در دوره ی صفویه به ایران آمده اند تحت تأثیر فرهنگ و پوشش ایران قرار گرفته و علاوه بر اینکه خود از آن تقلید کرده اند بلکه آنرا به کشورهایشان برده و باعث ترویج آن در اروپا شده اند .

     1. 5 ) اهداف تحقیق

     نگارنده از انتخاب و بررسی این پژوهش اهدافی را مدنظر داشته است که به اختصار به آنان اشاره می شود.

     1 ) گوشه ای از تاریخ اجتماعی ایران را جهت شناخت روحیات ملی بررسی می کند.

     2 ) سعی داشته با نگاهی نو به تاریخ لباس و انواع پوشش به شناخت فرهنگ سنتی ایران در عصرصفویه بپردازد.

     3 ) تفاوتی را که در نوع پوشاک و پوشش طبقات مختلف جامعه (اعم از زن و مرد) وجود داشته بیان نماید.

    1 . 6 ) روش پژوهش :

     روشی که در این پژوهش استفاده شده است عمدتاً روش کتابخانه ای بوده است یعنی منابع و اسناد مربوطه به این دوره مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است.

  • فهرست و منابع پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی

    فهرست:

    فصل اول : کلیات................................................................................................................................................ 1

     چکیده................................................................................................................................................................... 2

     مقدمه.................................................................................................................................................................... 3

     بیان مسئله .......................................................................................................................................................... 5

     پرسش اصلی تحقیق......................................................................................................................................... 5

     پیشینه تحقیق..................................................................................................................................................... 5

     فرضیه ها.............................................................................................................................................................. 6

     اهداف تحقیق...................................................................................................................................................... 6

     روش پژوهش....................................................................................................................................................... 6

     فصل دوم : معرفی منابع و مأخذ

     بررسی و معرفی منابع و مأخذ......................................................................................................................... 8

    فصل سوم : اهمیت پوشش و حجاب

     پوشاک از دیدگاه جامعه شناسی.................................................................................................................. 12

     پوشاک به عنوان شناسنامه هویت ساز....................................................................................................... 15

     ار تباط رنگ پوشاک با فرهنگ جامعه و طبقات اجتماعی..................................................................... 20

     پوشاک به مثابه نعمت الهی........................................................................................................................... 25

     تاثیر جغرافیائی محیط زیست با پوشاک.................................................................................................... 27

     فصل چهارم : لباس زنان در آئین مقدس اسلام

     پوشش و حجاب زن از دیدگاه اسلام........................................................................................................... 30

    اهمیت حجاب در اسلام................................................................................................................................... 33

     آثار حجاب و پوشش....................................................................................................................................... 37

    فصل پنجم : پوشاک در ادوار مختلف

     پوشاک ایرانیان در ادوار مختلف................................................................................................................... 40

     دیدگاه پادشاهان صفوی به اروپائیان و حضور آنها در ایران................................................................... 48

     اروپائیانی که لباس ایرانی می پوشیدند...................................................................................................... 52

     فصل ششم : بافته های ایرانیان

     بافته های ایرانیان در عصر صفویان.............................................................................................................. 55

     پارچه بافی دوره صفویه.................................................................................................................................. 66

     توجه شاهان صفوی به پارچه بافی............................................................................................................... 70

     قلمکار در دوره صفویه.................................................................................................................................... 74

     منسوجات گلدوزی شده دوره صفویه.......................................................................................................... 75

     قلابدوزی دوره صفویه..................................................................................................................................... 77

    فصل هفتم : لباس زنان

     پوشش زنان در دوره صفویه.......................................................................................................................... 79

     پوشش و حجاب سر زنان در دوره صفویه.................................................................................................. 84

     انواع پوشش پای زنان در دوره ی صفویه................................................................................................... 87

     ویژگی لباس زنان دوره صفویه...................................................................................................................... 89

     زیورآلات زنان دوره یصفویه........................................................................................................................... 94

     پوشاک زنان در ایام سلطنت شاه عباس اول صفوی................................................................................ 96

     پوشاک زنان ارامنه جلفای اصفهان و زنان یهودی در زمان شاه عباس اول صفوی ......................... 98

    لباس ارامنه در دوره ی صفویه....................................................................................................................... 99

     پوشاک زنان فریدن...................................................................................................................................... 101

     تزئینات زنان فریدن.......................................................................................................................................108

     پوشاک مردان فریدن................................................................................................................................... 110

     پوشاک مردان فریدن در موقع کار............................................................................................................ 113

     پاپوش های ارمنیان فریدن......................................................................................................................... 114

    پوشاک زنان زرتشتی اصفهان در زمان شاه عباس اول صفوی............................................................ 116

      پوشاک زنان در زمان سلطنت شاه صفی صفوی.................................................................................. 118

     نوع پوشاک زنان در زمان سلطنت شاه سلیمان صفوی........................................................................ 120

     پوشاک زنان در زمان سلطنت شاه سلطان حسین صفوی................................................................... 123

     فصل هشتم : لباس مردان در دوره صفویه

     تن پوش مردان دوره صفویه....................................................................................................................... 125

     پوشش سرمردان دوره صفویه..................................................................................................................... 134

     پوشش پای مردان دوره صفویه.................................................................................................................. 138

     زیورآلات مردان در دوره صفویه................................................................................................................. 141

     پوشاک نبرد مردان در دوره صفویه........................................................................................................... 143

     پوشاک قورچیان در دوره صفویه............................................................................................................... 146

     فصل نهم : لباس و پوشش دوره صفویه از دیدگاه جهانگردان

     پوشش و لباس مردان و زنان ایران در دوره صفویه به نوشته شاردن جانگرد اروپائی................... 148

     پوشش و لباس مردان و زنان ایران در دوره صفویه به نوشته تاورنیه جهانگرد اروپائی................. 157

     لباس و پوشش مردان و زنان ایران در دوره صفویه به نوشته پیتردلاواله جهانگرد اروپائی.......... 165

     پوشش در دوره صفویه به نوشته کمپر جهانگرد اروپائی...................................................................... 172

     فصل دهم : نتیجه گیری

     ضمائم.............................................................................................................................................................. 177

    منابع و مأخذ................................................................................................................................................... 203

    .

    منبع:

     

     1 ) اپهام پوپ، آرتور، (1387 شمسی)، شاهکارهای هنر ایران، ترجمه پرویز ناتل خانلری، انتشارات علمی و فرهنگی؛

     2 ) اجتهادی، مصطفی، (1382 شمسی)، دایره المعارف زن ایرانی، آب دیه (1)، سرویراستار اسدالله معظمی گودرزی؛

     3 ) اجتهادی، مصطفی، (1382 شمسی)، دایره المعارف زن ایرانی (2)؛

     4 ) بجنوردی، (1385 شمسی)، دایره المعارف بزرگ اسلامی، جلد (14)، زیرنظر کاظم موسوی؛

     5 ) پناهی، فرشته، (1385 شمسی)، زن ایرانی در سفرنامه ها، تهران چاپ فراین؛

     6 ) تاورنیه، ژان باتیست، (1382 شمسی)، سفرنامه تاورنیه، ترجمه حمید ارباب شیرازی، تهران انتشارات نیلوفر؛

    7 ) داویدیان لِون، آرمینه آرالکیان، ( 1387 شمسی)، فصلنامه فرهنگی پیمان سال یازدهم شماره ده 43؛

     8 ) دلاواله، پیترو، سفرنامه پیترودلاواله، جلد دوم، (1372 شمسی)، ترجمه شعاع الدین شبانگاه، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی؛

     9 ) رضایی، عبدالعظیم، (1378 شمسی)، گنجینه تاریخ ایران جلد دوازدهم (صفویان، افشاریان، زندیان، قاجار) تهران انتشارات اطلس؛

     10 ) سودآور دیبا، لیلا، (1382 شمسی)، پوشاک در ایران زمین، تهران، چاپ امیرکبیر؛  

     11 ) شاردن، سفرنامه شاردن، جلد دوم، (1370 شمسی)، ترجمه اقبال یغمایی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی؛

     12 ) شریعت پناهی، سید حسام الدین، (1373 شمسی)، اروپائی ها و لباس ایرانیان، تهران انتشارات قومس؛

     13 ) شکری، یدالله، (1372 شمسی)، عالم آرای عباسی، جلد دوم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی؛

     14 ) شیرازی، ابوالقاسم، آقا حسین، (1382 شمسی)، پوشاک زنان ایران از آغاز تا امروز، تهران، انتشارات اوستا فراهانی؛

     15 ) ضیاء پور، جلیل، (1374 شمسی)، پوشاک زنان ایران از کهن ترین زمان تا شاهنشاهی پهلوی، تهران، انتشارات انجمن بین المللی زنان؛

     16 ) غفاری، عباسقلی، (1384 شمسی)، زن در تاریخ نگاری صفویه، تهران، انتشارات امیرکبیر؛

     17 ) غیبی، مهرآسا، (1384 شمسی ) هشت هزار سال تاریخ پوشاک ایرانی، تهران، انتشارات هیرمند؛

     18 ) فلسفی، نصرالله، (1376 شمسی)،تاریخ اجتماعی ایران، تهران، انتشارات امیرکبیر؛

     19 ) کردبچه، محمدحسین، (1374 شمسی)، اصفهان خونین شاه صفی، تهران، انتشارات هیرمند؛

     20 ) کمپفر، سفرنامه کمپفر، (1370 شمسی)، ترجمه کیکاووس جهانداری، تهران، انتشارات خوارزمی؛

     21 ) متین، پیمان، (1382 شمسی)، پوشاک ایرانیان، تهران، انتشارات امیرکبیر؛

     22 ) مقدم، حوری، (1374 شمسی)، نگار زن (تاریخ مصور لباس در ایران)، تهران، انتشارات انجمن بین المللی زنان در ایران؛

     23 ) مهدوی، عبدالرضا، هوشنگ، (1375 شمسی)، تاریخ روابط خارجی ایران از ابتدای صفویه تا پایان جنگ جهانی دوم، تهران، انتشارات امیرکبیر؛

     24 ) مهرآبادی، میترا، (1386 شمسی)، زن ایرانی به روایت سفرنامه نویسان، تهران، انتشارات آفرینش؛

     24 ) یار شاطر، احسان، پیمان متین، (1383 شمسی)،  پوشاک در ایران زمین، جلد اول، تهران، انتشارات طلوع؛ 

    .

پروپوزال در مورد پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی , گزارش سمینار در مورد پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی , تز دکترا در مورد پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی , رساله در مورد پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی , پایان نامه در مورد پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی , تحقیق در مورد پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی , مقاله در مورد پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی , پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی , تحقیق دانشجویی در مورد پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی , مقاله دانشجویی در مورد پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی , پروژه دانشجویی درباره پایان نامه حجاب و پوشش در عصر صفوی
ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت