پایان نامه نقاشی معاصر ایران

تعداد صفحات: 107 فرمت فایل: word کد فایل: 1323
سال: مشخص نشده مقطع: کارشناسی ارشد دسته بندی: هنر
قیمت قدیم:۳۵,۷۶۰ تومان
قیمت: ۲۹,۸۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه نقاشی معاصر ایران

    چکیده:

    نقاشی معاصر ایران به دوره ای اطلاق می شود که از دهه 1320 آغاز شده است و تا کنون ادامه دارد. در این رساله چهار تن از نقاشان که فعالیت خود را از دهه های آغازین این دوران شروع کردند، مورد بررسی قرار خواهند گرفت؛ حسین کاظمی، منوچهر یکتایی، ابوالقاسم سعیدی و سهراب سپهری.

    این نقاشان به طور عمده طبیعت را وسیله بیان کار خود قرار داده اند. انتخاب این نقاشان بر این دیدگاه استوار است که هر یک از آن ها از زاویه ای خاص و نگاهی شخصی به یک موضوع مشترک نگاه می کنند. تمامی آن ها از فرهنگ ایرانی سر بر می آورند و به دوره ای مشترک تعلق دارند، هر چند تحت تأثیر فضاهای مختلف، تأثّرات متفاوتی در آثار آن ها آشکار می شود. در این رساله سعی می شود تا با تأمل در مفهوم طبیعت و خوانش دوره کوتاهی از نقاشی معاصر ایران، سرانجام به طور جداگانه، با تأمل بر آثار هر نقاش به دنیای درونی او  نزدیک شویم. در این سفر نگارنده سعی می کند با همدلی با خالق اثر به عمیق ترین لایه های تخیل او نزدیک شود. پایه چنین تحلیلی بر نقد تخیلی استوار است. بر این اساس وحدت و بقای خیالپردازی در توشه گیری از عناصر چهارگانه وجود؛ آب، باد، خاک و آتش به انسجام می رسد. در غیر این صورت پایه های تخیل سست است و اثر هنری اصیل در حد بازی های فرمی و تصویری تنزّل خواهد کرد. این که تأثیرات بیرونی تا چه حد به این دنیای درونی هنرمند راه می یابند و او چگونه در رسیدن به خلقت وجودی ناب اثر با عنصر خلق آن اثر یگانه می شود مورد تحلیل قرار خواهد گرفت.

    کلید واژگان: حسین کاظمی، منوچهر یکتایی، ابوالقاسم سعیدی، سهراب سپهری، طبیعت، نقاشی معاصر ایران، نقد تخیلی

    مقدمه :

    رابطه انسان و طبیعت رابطه ای ازلی است. از زمان سرآغاز انسان طبیعت را مأوای خود دانسته، گاه با آن در ستیز بوده و گاه آن را مورد پرستش و احترام قرار داده است، آن را زمینه تخیّل خود قرار داده است و با آن اسطوره پردازی کرده است. در این رابطه ازلی است که جایگاه انسان در هستی معنا پیدا می کند و انسان از این رهگذر به کشف و شهودی در وجود خود دست پیدا می کند. در هر زمان که انسان از طبیعت دور شده است گویی به اضمحلال وجود خود نزدیک شده است. انسان شاعر، انسان عاشق، همواره در عمیق ترین لایه های تخیّل پیام آور پیوند با هستی و عشق به طبیعت است.

     از این منظر، نقاشی منظره جلوه گاهی می شود تا نقاشان منظره پرداز منویّات و درونیّات خود را به مدد آن آشکار کنند. نقاشانی که طبیعت را مضمون کار خود قرار داده اند هر یک به شیوه خود در عناصر آن تخیّل می کنند. تخیّل، به اکتشاف نیروهای زنده در طبیعت    می پردازد، آدمی را از قید و بندها رها می کند و او را در اعماق عناصر طبیعی غوطه ور می سازد. تخیّل هنرمند همان روح است که با دنیا در می آمیزد.

    در این رساله آثار چهار هنرمند معاصر ایرانی مطرح می شود که عناصر طبیعت را برای بیان هنری برمی گزینند؛ حسین کاظمی، منوچهر یکتایی، ابوالقاسم سعیدی و سهراب سپهری،  چهار تن از چهره های معاصر نقاشی ایرانی هستند. تاریخ تولّد تمامی این چهار نقاش به دهه اول قرن حاضر می رسد، هر چند، در تقسیم بندی ها، کاظمی و یکتایی، در نسل اول پیشگامان نقاشی معاصر ایران و سپهری و سعیدی در نسل دوم قرار می گیرند. هر چهار نقاش مسیر سفر هنری خود را از تهران- پاریس آغاز می کنند، هر چند مسیرهای نسبتاً متفاوتی را در پیش می گیرند. همه این نقاشان زبان طبیعت را برای بیان هنری خود انتخاب می کنند، اما هر یک به طبیعت از منظر خود نزدیک می شوند.

     بررسی آثار آن ها با استفاده از روش نقد تخیّلی بر اساس ابداعات گاستون باشلار[1] صورت می گیرد. در نظریات باشلار تخیّل به دو دسته بازتولید و تولیدی تقسیم می شود. در تخیّل بازتولیدی خلاقیتی دیده نمی شود، برخلاف تخیّل تولیدی که بر پایه خلاقیت پدید می آید. تنها هنرمندی می تواند تخیّل خلاق داشته باشد، که تخیّل او در ارتباط مستقیم با عناصر وجود قرار گیرد، وگرنه اثر او چیزی جز تکرار و تقلید و دگرگونی صورت نیست.

    در این تحقیق نقد براساس جستجو در زندگینامه هنرمند و یا تأکید بر جنبه های ساختاری اثر هنری صورت نمی گیرد، بلکه نگارنده سعی دارد، در لایه ای عمیق تر به عنصر خلقت وجودی اثر دست یابد و از طریق آن ارتباطی عمیق تر را با خالق اثر برقرار کند.

    برای کامل تر شدن بحث در فصول اول و دوم به شناخت ویژگی های منظره پردازی و مرور فضای اجمالی هنر معاصر ایران پرداخته می شود. از فصول بعد، هر فصل به تحلیل آثار یک هنرمند اختصاص داده می شود.

     

     

     

     

    فصل اول: طبیعت و نقاشان منظره پرداز

    انسان غربی و شرقی در مواجهه با طبیعت :

    برای درک و شناخت بهتری از منظره پردازی در نقاشی ایرانی، ناگزیر به مقایسه آن با سایر تلاش هایی که در نقاط دیگر در این زمینه صورت گرفته است، هستیم تا از این رهگذر و در تقابل با دیگری به شناخت عمیق تری از خود دست پیدا کنیم.

    به طور کلی مکتبی با عنوان منظره پردازی[2]، که در آن پیکره انسان به طور کامل حذف شود، در اروپا از قرن هفدهم میلادی مطرح می شود و در ایران هیچ گاه با این عنوان مطرح   نمی شود." با این وجود منظره همواره بخش جدایی ناپذیر بسیاری از نقاشی های ایرانی و اروپایی بوده است، چنانچه معدود آثاری در دوره ایلخانی، در جامع التّواریخ و کلیله و دمنه یافت می شود که در آن ها بدون پرداختن به مضمونی داستانی تنها منظره پردازی وجود دارد و اثری از پیکره در آن ها مشاهده نمی شود. در این دوره نقاشان چینی که در دوره سونگ صاحب مکتب منظره پردازی بودند به دربار ایران آمد و شد داشتند که تأثیر آن ها بر این منظره پردازی ها مشهود است." (مصاحبه با مهدی حسینی)

    با توجه به این مسأله در این بخش ابتدا به توضیح مختصری از دیدگاه انسان شرقی و غربی در مواجهه با طبیعت می پردازیم و سپس ویژگی های مهم منظره پردازی ایرانی و اروپایی را مورد بررسی قرار می دهیم.

     

     

    مفهوم طبیعت در نگاه انسان غربی، با توجه به تغییر در دیدگاه فلسفی او در طول زمان دچار دگرگونی شده است.

    واژه طبیعت تا قبل از قرن هفدهم میلادی به عنوان "آنچه زاده شد" به کار می رفته است. "در الهیّات قبل از عقل باوری سوبژه[3] به همه چیزها بیرون از من خطاب می شد و ابژه[4] به معنی تصاویر ذهنی ما بوده است. اما در دوران عقل باوری بعد از دکارت سوبژه تبدیل به عالم یقین می شود یعنی پذیرش امر بیرونی وابسته به سوژه می شود و هیچ شیءای، مستقل از ذهن شناسنده معنا نمی یابد و در مقابل، ابژه تبدیل می شود به آنچه بیرون از ذهن(سوبژه) است و مقابل نهاده صرف است. و در حقیقت اشیاء شان الهی ندارند بلکه فقط شیئیّتی دارند که حقیقتشان وابسته به ذهن خلاق "من" نقاش دارد. این نحوه تلقی، موجب تحمیل نظام کلّیت گرا شد و این کل گرایی دستگاه مند که به تصرف همه امور توسط خرد انجامید، نوعی نگاه جدید به اشیاء را شکل بخشید که در وهله نخست قرار یافتن کلّیتی در مقابل لنگرگاه نگاه بود، کلّیتی به مثابه تجلی توان صرف و خلاقیت انسانی وتخفیف طبیعت از پیش بوده. آنچه حائز ارزش می شود خلق دوباره عالم است در ذهن انسانی." (دادبه،1386،ص130)

    اماّ در مقابل این دیدگاه، انسان شرقی همواره نگاه سوبژکتیو خود به طبیعت را حفظ کرده است. برای مثال؛ "آیین بودا آموزه های شخص روشن شده و یا به سخن دیگر آیین روشن شدگی است. این همان درک خود و جوهره طبیعت جهان و رهایی روان از تن است، جوهر طبیعت، هستی است و کسی که هستی را درک کند به روشن شدگی می_ رسد."(سوزوکی،1368، ص46) "این بینش یا نگاه ذنانه حالتی از جان هنرمند است که در آن جان او میان خود و چیزهای دیگر پیرامونش جدایی و دویی نمی بیند."(شاملو.پاشایی، 1384،ص82) در تفکر شرقی طبیعت کلّ یکپارچه ای است که مظهر تجلّی پروردگار است. بدیهی است در چنین تفکری انسان هیچ گاه خود را در میان طبیعت و ذهنیت قرار نمی دهد. چنین انسانی ستایشگر طبیعت است و طبیعت هرگز به عنوان ابژه ای در دست او که باید مورد شناسایی قرار گیرد، مطرح نشده است. او جزئی از طبیعت است و طبیعت در درون او جریان دارد.

    هنرمندی که بن مایه های تفکر او در چنین مکتبی ریشه دارد، نگاه خاصّ خود را به طبیعت مطرح می کند. از این رهگذر درک تفاوت در نگاه نقاشان در مقایسه ویژگی های منظره پردازی در آثار آن ها اهمیت پیدا می کند، که در بخش بعدی به آن پرداخته خواهد شد.

     

  • فهرست و منابع پایان نامه نقاشی معاصر ایران

    فهرست:

    چکیده

    مقدمه ...............................................................................................................................1

    فصل اول؛ طبیعت و نقاشان منظره پرداز

    - انسان شرقی و غربی در مواجهه با طبیعت ....................................................................4

    - ویژگی های منظره پردازی ایرانی و اروپایی ...............................................................7

    فصل دوم؛ نقاشی معاصر ایران

    - تفکر و نقاشی معاصر ایران .......................................................................................18

    - تحولات فرهنگی هنری دهه40-20 ...........................................................................20

    فصل سوم؛ حسین کاظمی

    - در باره حسین کاظمی ...............................................................................................27

    - نقدهای منتشر شده ....................................................................................................30

    - تحلیل آثار ............................................................................................................... 33

    فصل چهارم؛ منوچهر یکتایی

    - درباره منوچهر یکتایی ..............................................................................................51

    - نقدهای منتشر شده ....................................................................................................56

    - تحلیل آثار ................................................................................................................61

    فصل پنجم؛ ابوالقاسم سعیدی

     - درباره ابوالقاسم سعیدی ..........................................................................................76

    - نقدهای منتشر شده ..................................................................................................80

    - تحلیل آثار ..............................................................................................................82

    فصل ششم؛ سهراب سپهری

    - درباره سهراب سپهری .............................................................................................98

    - نقدهای منتشر شده ................................................................................................101

    - تحلیل آثار ............................................................................................................104

    فصل هفتم: نتیجه گیری

    - نتیجه گیری ...........................................................................................................123

    - فهرست منابع .........................................................................................................127

                                                                                                           Abstract -

    .

    منبع:

    - آشوری، داریوش، پیامی در راه(نظری به شعر و نقاشی سهراب سپهری)، چاپ اول، انتشارات طهوری، تهران، 1366  

    - الیاده، میرچا، اسطوره- رویا- راز، ترجمه

    - الیاده، میرچا، رساله در تاریخ ادیان، ترجمه جلال ستاری، چاپ سوم، انتشارات سروش، 1385

    - پاکباز، روئین، به باغ همسفران، چاپ اول، نشر نظر، تهران، 1379

    - جهانبگلو، رامین، ایران و مدرنیته(گفتگوهای رامین جهانبگلو)، چاپ دوم، نشر گفتار، تابستان 1380

    - سپهری، سهراب، اتاق آبی به همراه دو نوشته دیگر، انتشارات سروش، تهران، 1370

    - ستاری، جلال، در مقدمه کتاب؛ روانکاوی آتش، نوشته گاستون باشلار، ترجمه جلال ستاری، چاپ دوم، انتشارات توس، تهران، 1378

    - سوزوکی، د.ت، پهنه ذن، ترجمه فرامرز جواهری نیا، نشر فردوس، تهران، 1368- مقدم، محمد، جستار درباره مهر و ناهید، چاپ اول، نشر هیرمند، تهران، 1380

    - شاملو، احمد، هایکو؛ شعر ژاپنی، نشر ابتکار، چاپ چهارم، تهران، 1384

    - شایگان، داریوش، بت های ذهنی و خاطره ازلی، چاپ اول، انتشارات امیر کبیر، تهران، 2535

    - شمیسا، سیروس، نگاهی به سپهری، نشر مروارید، تهران، 1376-

    - رضی، هاشم، آیین مهر(میترائیسم)، چاپ اول، نشر بهجت، تهران،1371

    - عابدی، کامیار، از مصاحبت آفتاب، نشر روایت، تهران، 1375

    - کلارک، کنت، سیر منظره پردازی در هنر اروپا، چاپ اول، نشر ترمه، تهران،1370

    - مجابی، جواد، پیشگامان نقاشی معاصر ایران(نسل اول)،چاپ اول، نشر هنر ایران، تهران، 1376

    -مقدم، محمد، جستار درباره مهر و ناهید، چاپ اول، نشر هیرمند، تهران، 1380

    - ممیز، مرتضی، در کتاب؛ سهراب سپهری؛ شاعر و نقاش، به کوشش لیلی گلستان، انتشارات امیرکبیر، تهران، 1368

     

     

    پایان نامه ها :

    - مهیمن، مریم، از طبیعت تا ذهن نقاش در نگارگری ایرانی، کارشناسی، مجتمع دانشگاهی هنر، تهران، 1368

    - میرزایی مهر، علی اصغر، سیر منظره پردازی در تاریخ نقاشی ایران، کارشناسی ارشد، مجتمع دانشگاهی هنر، تهران،1375       

     

    مقالات :

    - آغداشلو، آیدین، این ترانه مکرر آهنگین، فصلنامه حرفه هنرمند، شماره16، تابستان 1385

    - باشلار، گاستون، نیلوفرهای آبی، فصلنامه گیلان زمین، شماره، بهار1380

    - پاکباز، روئین، تعادل سنت و نو، فصلنامه حرفه هنرمند، شماره16، تابستان 1385

    - جواهریان، فریار، تجلی باغ بهشت در هنر معاصر ایران، فصلنامه حرفه هنرمند،شماره24، بهار1387

    - دادبه، آریاسب، غنای فقر، فصلنامه حرفه هنرمند، شماره 20، بهار1386

    - سعیدی، ابوالقاسم، گفتگوی رامین جهانبگلو با ابوالقاسم سعیدی، ماهنامه کلک، شماره 42، 1372

    - مک اولی، تاماس، فرهنگ چند رگه، ترجمه روبرت صفاریان، فصلنامه حرفه هنرمند، شماره 15، بهار1385

    - یکتایی، منوچهر، تغزلی به اسم نقاشی(گفت و گوی آغداشلو و یکتایی)، فصلنامه حرفه هنرمند، شماره 15، بهار 1385

    .

پروپوزال در مورد پایان نامه نقاشی معاصر ایران, گزارش سمینار در مورد پایان نامه نقاشی معاصر ایران, تز دکترا در مورد پایان نامه نقاشی معاصر ایران, رساله در مورد پایان نامه نقاشی معاصر ایران, پایان نامه در مورد پایان نامه نقاشی معاصر ایران, تحقیق در مورد پایان نامه نقاشی معاصر ایران, مقاله در مورد پایان نامه نقاشی معاصر ایران, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه نقاشی معاصر ایران, تحقیق دانشجویی در مورد پایان نامه نقاشی معاصر ایران, مقاله دانشجویی در مورد پایان نامه نقاشی معاصر ایران, پروژه دانشجویی درباره پایان نامه نقاشی معاصر ایران
ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت