فهرست و منابع پایان نامه بررسی نقش و عملکرد بازار خوی
فهرست:
مقدمه
فصل اول : چهار چوب تحقیق
1-1- بیان مسئله.......................................................................................................... 2
1-2- ضرورت و اهمیت تحقیق ................................................................................... 4
1-3- اهداف تحقیق .................................................................................................... 5
1-4- سوالات تحقیق .................................................................................................. 5
1-5- فرضیات تحقیق ................................................................................................. 5
1-6- پیشینه تحقیق ( ادبیات مربوطه ) .......................................................................... 6
1-7- قلمرو مکانی – زمانی تحقیق ............................................................................. 10
1-8- مراحل و روش تحقیق ....................................................................................... 10
1-9- محدودیت و مشکلات تحقیق............................................................................. 11
1-10- تعریف واژه بازار ........................................................................................... 11
فصل دوم : ادبیات و مبانی نظری تحقیق
2-1- تئوریها و نظریه های تحقیق................................................................................ 16
2-1-1-نظریه اقتصادی شهر بعنوان یک بازار ......................................................... 16
2-1-2- نظریه رابرت دیکنسون ( نظریه ساخت عمومی شهرها ) ............................. 17
2-1-3- نظریه ارنست برگس ( ساخت شهر بصورت دوایر متحد المرکز ) ............... 18
2-1-4- نظریه مکان مرکزی والترکر پستالر ............................................................ 19
2-1-5- نظریه گوشاو و جووانی ........................................................................... 21
2-1-6- نظریه زیبا سازی ( شهر سازی تعویضی ) تجربه پاریس ............................. 21
2-2- پیشینه تاریخی پیدایش بازارها ............................................................................ 24
2-3- سیر تکامل و تحول شهر و بازار در ایران ............................................................ 26
2-3-1- دوره صفویه ( قرن 11 تا 13 هجری قمری ) ............................................. 26
2-3-2- دوره قاجار ............................................................................................ 28
2-3-3- دوره پهلوی ........................................................................................... 30
2-3-4- از انقلاب اسلامی تا حال ......................................................................... 32
2-4- عناصر کالبدی بازارهای سنتی ............................................................................. 33
2-4-1- حجره و دکان ......................................................................................... 36
2-4-2- مجموعه های سر پوشیده ......................................................................... 37
2-4-2-1- تیم .................................................................................................... 37
2-4-2-2- تیمچه ................................................................................................ 37
2-4-3- خان یا سرا .............................................................................................. 37
2-4-4- راسته ...................................................................................................... 39
2-4-5- چهار سو یا چهار سوق ............................................................................. 40
2-5- عناصر تجاری و تولیدی .................................................................................... 41
2-5-1- کارگاه ها ............................................................................................... 41
2-5-2- قیصریه .................................................................................................. 41
2-6- عناصر با نقش انباری ......................................................................................... 42
2-6-1- خانبار ، خان انبار ..................................................................................... 42
2-6-2- کاروانسرا یا سرا ...................................................................................... 42
2-7- عناصر مذهبی ، اجتماعی ، فرهنگی و خدماتی ..................................................... 44
2-7-1- مسجد ................................................................................................... 44
2-7-2- حمام ..................................................................................................... 45
2-8- عناصر ارتباطی و حفاظتی .................................................................................. 46
2-8-1- میدان ..................................................................................................... 46
2-8-2- گذر ....................................................................................................... 47
2-8-3- در و دروازه ........................................................................................... 48
2-9- شکل بازار در اقلیم های مختلف ایران ( ریخت شناسی اقلیمی بازار ) ................... 48
2-9-1- بازارهای مناطق مرطوب و پر باران کرانه های جنوبی در پای خزر .............. 49
2-9-2- بازارهای مناطق گرم و مرطوب سواحل جنوبی ایران .................................. 50
2-9-3- بازارهای نواحی سرد و کوهستانی و مرتفع ............................................... 51
2-9-4- بازار در مناطق گرم و خشک و دشت های فلات ایران .............................. 52
2-10- بازارها از نظر فرم و شکل فضای معماری ......................................................... 56
2-10-1- بازارهای منظم ( طراحی شده یا دارای طراحی معمارانه ) ......................... 56
2-10-1-1- بازارهای خطی یا طولی ( یک بعدی یا تک محوری ) .......................... 57
2-10-1-2- بازارهای گسترده ( چند محوری یا دو بعدی ) .................................... 57
2-10-2- بازارهای نا منظم ( خودرو یا طراحی نشده یا بدون طراحی معمارانه ) ....... 57
2-11- عوامل مؤثر در ساخت اکولوژیکی و توزیع فضایی و نحوه استقرار اصناف و
فعالیتها در بازارهای سنتی........................................................................................... 58
2-11-1- جاذبه و کشش اصناف و راسته های تخصصی ........................................ 59
2-11-2- ویژگیها و خصوصیات هر صنف و فعالیت ............................................. 60
2-11-3- همگرایی فعالیتهای همنوع و هماهنگ و سازگاری آنها ............................. 60
2-11-4- واگرایی فعالیتهای ناسازگار ( تفکیک و جدایی فعالیتهای ناسازگار ) ......... 62
2-11-5- همبستگی و گرایش های قومی ، مذهبی و نژادی ..................................... 63
2-11-6- امنیت و حفاظت ................................................................................... 64
2-12- عملکردها و نقش های مختلف بازار ................................................................. 66
2-12-1- نقش و عملکرد اقتصادی بازار ............................................................... 67
2-12-2- نقش و عملکرد اجتماعی بازار ............................................................... 68
2-12-3- نقش و عملکرد مذهبی – فرهنگی بازار .................................................. 69
2-12-4- نقش و عملکرد سیاسی بازار .................................................................. 71
2-12-5- نقش و عملکرد کالبدی – ارتباطی بازار .................................................. 73
فصل سوم : بستر جغرافیایی تحقیق و سیر استقرار شهر خوی
3-1- جغرافیای طبیعی شهر......................................................................................... 77
3-1-1- موقعیت جغرافیایی شهر و اطراف آن ........................................................ 77
3-1-2- موقعیت ارتباطی شهر .............................................................................. 82
3-1-3- مسائل کلی زمین شناسی ......................................................................... 82
3-1-3-1- توپوگرافی شهر خوی .......................................................................... 82
3-1-3-2- شیب زمین ......................................................................................... 83
3-1-3-3- ساختار زمین ...................................................................................... 84
3-1-4- آب و هوا .............................................................................................. 84
3-1-4-1- بارش ................................................................................................ 84
3-1-4-2- دما .................................................................................................... 87
3-1-4-3- روزهای یخبندان ................................................................................. 88
3-1-4-4- فشار و باد ......................................................................................... 89
3-1-4-5- تابش آفتاب ....................................................................................... 90
3-2- جغرافیای انسانی شهر خوی ............................................................................... 91
3-2-1- وجه تسمیه ............................................................................................ 91
3-2-2- گذشته تاریخی ....................................................................................... 92
3-2-3- موقعیت سیاس – اداری .......................................................................... 93
3-2-4- ساختار جمعیتی شهر خوی ...................................................................... 94
3-2-4-1- تحولات جمعیتی شهر خوی ................................................................ 94
3-2-4-2- تغییرات بعد خانوار در شهر خوی ........................................................ 95
3-2-4-3- ترکیب سنی وئ جنسی و درصد باسوادی در شهر خوی ........................ 97
3-2-4-4- میزان مهاجرین وارد شده به شهر خوی در طی دهه 1375 – 1365 ......... 99
3-2-5- ویژگیهای اقتصادی شهر خوی ................................................................ 103
3-2-5-1- ساختار اقتصادی ، اشتغال و ضریب تکفل در شهر خوی ....................... 103
فصل چهارم : مطالعه ویژگیهای ساخت و سازمان کالبدی بازار سنتی شهر خوی
4-1- پیدایش شهر و چگونگی توسعه شهر و روند آن در ادوار گذشته .......................... 108
4-2- جاده ابریشم و نقش و تاثیر آن بر شهر و بازار خوی ........................................... 121
4-3- شروع اقدامات شهر سازی جدید و اثرات آن بر روی بافت قدیمی شهر خوی و
بازار آن و عناصر و اجزاء اصلی شهر.......................................................................... 126
4-3-1- تاثیر بر روی بافت قدیمی شهر ............................................................... 127
4-3-2- تاثیر بر روی بافت بازار ......................................................................... 130
4-3-3- تاثیر بر سایر فضاها و عناصر قدیمی شهر ................................................ 133
4-4- شناخت کلی از بازار ........................................................................................ 136
4-5- شبکه های دسترسی به بازار .............................................................................. 141
4-6- روند تغییرات کالبدی بازار ................................................................................ 146
4-7- عناصر بازار ..................................................................................................... 148
4-7-1- مغازه ها و حجره ها ............................................................................... 148
4-7-2- راسته ها ................................................................................................ 149
4-7-3- حمام ها ................................................................................................ 151
4-7-4- اماکن مذهبی ......................................................................................... 152
4-7-5- کاروانسراها ........................................................................................... 160
4-8- بررسی جغرافیایی خصوصیات معماری و مصالح ساختمانی بکار رفته در بازار ...... 164
4-8-1- وضعیت معماری و مصالح بکار رفته ....................................................... 165
4-8-2- وضعیت سقف و پشت بام دکانها ............................................................ 166
4-8-3- وضعیت کف بازار.................................................................................. 167
4-8-4- وضعیت شیب بازار ................................................................................ 168
4-9- کاربری و نوع واحدهای تجاری بازار ................................................................. 168
4-10- نحوه مالکیت واحدهای تجاری بازار ................................................................ 170
4-11- تاسیسات و تجهیزات بازار ............................................................................. 171
4-11-1- آب .................................................................................................... 171
4-11-2- برق .................................................................................................... 173
4-11-3- گاز ..................................................................................................... 173
4-11-4- تلفن ................................................................................................... 173
4-11-5- سیستم دفع فاضلاب ............................................................................ 174
4-11-6- انشعابات آتش نشانی ........................................................................... 174
4-11-7- سرویس های بهداشتی عمومی .............................................................. 175
4-11-8- وسایل سرمایشی و گرمایشی ................................................................ 175
4-11-9- امکانات رفاهی .................................................................................... 175
4-12- آسیب شناسی و بررسی مشکلات بازار خوی و راهکارهای دفع آن .................... 176
4-12-1- مشکلات کالبدی بازار خوی ................................................................. 176
4-12-1-1- رطوبت و ترک ................................................................................ 176
4-12-1-2- سقفها ............................................................................................. 176
4-12-1-3- کف سازی ...................................................................................... 177
4-12-1-4- مشکلات تاسیساتی .......................................................................... 177
4-12-1-5- مسائل و مشکلات ترافیکی ............................................................... 178
4-12-2- مشکلات حرکتی بازار خوی ................................................................. 178
4-12-2-1 عدم باراندازهای مناسب در اطراف بازار...................................................... 179
4-12-3- مشکلات اقتصادی بازار خوی ............................................................... 179
4-12-4- مشکلات اجتماعی بازار خوی............................................................... 181
4-12-5- مشکلات بصری بازار خوی ................................................................. 182
4-12-6- مطالعات رفع مشکلات و آسیب ها ...................................................... 182
4-13- نقش ها و عملکردهای بازار خوی ................................................................... 184
4-13-1- نقش و عملکرد تجاری – اقتصادی بازار خوی ....................................... 184
4-13-2- نقش و عملکرد اجتماعی – سیاسی بازار خوی ....................................... 185
4-13-3- نقش و عملکرد مذهبی – فرهنگی بازار خوی ........................................ 186
4-13-4- نقش و عملکرد کالبد ارتباطی بازار خوی ............................................... 187
4-14- نتایج پرسشنامه ها .......................................................................................... 188
فصل پنجم : پاسخ به فرضیات ، نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1- پاسخ فرضیات ................................................................................................. 210
5-1-1 - فرضیه اول ................................................................................................ 201
نتیجه ........................................................................................................................ 210
5-1-2- فرضیه دوم .................................................................................................. 210
نتیجه ........................................................................................................................ 112
5-2- نتیجه گیری....................................................................................................... 213
5-3- پیشنهادات ....................................................................................................... 215
منابع و مآخذ ............................................................................................................ 220
منابع خارجی............................................................................................................. 224
عکس ها................................................................................................................... 225
ضمائم
چکیده
.
منبع:
1- آقاسی ، مهدی ، تاریخ خوی ، 1350 ، تبریز ، شفق .
2- ابن حوقل ، صوره الارض .
3- اشرف تاریخی رشد سرمایه داری در ایران دوره قاجاریه ، بخش تحقیقات شهری ، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران ، 1364 .
4- اشرف ، احمد ، ویژگیهای تاریخی شهرنشینی در ایران دوره اسلامی ، 1354 تهران ، مجموعه تاریخی معاصر .
5- اوبن ، اوژن ، ایران امروز ، 1362 ، تهران ، ترجمه علی اصغر سیدی ، انتشارات زوّار .
6- بیرشک ، ثریا ، شناخت و بررسی بازارهای سنتی ایران ، پایان نامه معماری دانشکده هنرهای زیبا ، دانشگاه تهران ، 1350 .
7- بیگلری ، اسفندیار ، بازارهای ایران ، 1355 ، تهران ، مجله هنر و مردم ، شماره 162 .
8 - پرهیزگار ، اکبر ، الگوی مناسب برای مکان گزینی مراکز خدمات شهری ، 1375 ، تهران ، دانشگاه تربیت مدرس .
9- پوراحمد ، احمد ، جغرافیا کارکردی بازار کرمان ، 1376 ، مرکز کرمان شناسی .
10- پیرنیا ، محمد کریم ، اشنایی با معماری اسلامی ایران ، 1372 ، دانشگاه علم و صنعت .
11- پیرنیا ، محمد کریم ، درباره شهرسازی و معماری سنتی ایران ، 1370 ، مجله آبادی شماره 1 .
12- پور گشتال ، هامر ، تاریخ امپراطوری عثمانی ، 1367 ، تهران ترجمه میرزا زکی علی آبادی ، به اهتمام جمشید یکان فر ، انتشارات زرّین .
13- حبیبی ، سید محسن ، از شار تا شهر ، 1375 ، دانشگاه تهران .
14- حموی ، یاقوت ، معجم البلدان ، جلد 3 .
15- حیدری ، رضا ، سیمای میراث فرهنگی آذربایجان غربی ، 1382 ، وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی .
16- دهخدا ، علی اکبر ، لغت نامه ، 1325 ، تهران .
17- دوسرسی ، کنت ، ایران 40 – 1839 ، 1362 ، ترجمه دکتر احسان اشراقی ، مرکز نشر دانشگاهی .
18- رجبی ، آزیتا ، ریخت شناسی بازار ، 1386 ، تهران ، آگاه .
19- رجبی ، آزیتا ، « مطالعه جغرافیایی بازارهای سنتی – اقماری تهران ( تهران ، شهر ری ) » ، 1377 ، رساله دوره دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات .
20- رهنمایی ، محمد تقی ، مجموعه مباحث و روشهای شهرسازی ، 1371 ، مرکز مطالعات و تحقیقات معماری و شهرسازی ایران .
21- ریمون ، اندره ، شهرهای بزرگ عربی اسلامی ، 1370 ، ترجمه دکتر حسین سلطان زاده ، نشر مترجم .
22- زنگی آبادی ، علی ، جغرافیا و برنامه ریزی شهری کرمان ، 1370 ، مرکز کرمان شناسی .
23- ریاحی ، محمد امین ، تاریخ خوی ، 1372 ، توس .
24- سعیدی رضوانی ، عباس ، بینش اسلامی و جغرافیای شهری ، 1364 ، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی ، بنیاد پژوهش های اسلامی آستان قدس رضوی ، شماره 8 .
25- سلطان زاده ، حسین ، روند شکل گیری شهر و مراکز مذهبی در ایران ، 1362 ، آگاه .
26- سلطان زاده ، حسین ، فضاهای شهری در بافت های تاریخی ایران ، 1362 ، دفتر پژوهش های فرهنگی .
27- سلطان زاده ، حسین ، مقدمه ای بر تاریخ شهر و شهر نشینی در ایران ، 1362 ، امیر کبیر .
28- سلطان زاده ، حسین ، بازارهای ایرانی ، 1380 ، دفتر پژوهشهای فرهنگی ، شاردن ، سیاحتنامه شاردن ، 1349 ، ترجمه محمد عباسی ، امیر کبیر .
29- شکویی ، حسین ، جغرافیای اجتماعی شهرها ، ( اکولوژی اجتماعی شهرها ) ، 1365 ، جهاد دانشگاهی .
30- شکویی ، حسین ، دیدگاههای نو در جغرافیای شهری ، ج 1 ، 1373 ، سمت .
31- شیعه ، اسماعیل ، مکقدمه ای بر مبانی برنامه ریزی شهری ، 1370 ، علم و صنعت .
32- شیبانی ، احمد ، اصول علم مارکتینگ ، 1356 ، دانشگاه شهید بهشتی .
33- صدرایی خویی ، علی ، سیمای خوی ، 1373 ، سازمان تبلیغات اسلامی .
34- غلامی رنانی ، محسن ، موانع کارآیی بازار اقتصاد ایران ، 1376 ، سازمان برنامه و بودجه .
35- فرید ، یدالله ، جغرافیا و شهر شناسی ، 1368 ، دانشگاه تبریز .
36- فلامکی ، محمد منصور ، باز زنده سازی ، بناها و شهرهای تاریخی ، 1374 ، دانشگاه تهران .
37- فلامکی ، محمد منصور ، سیری در تجارب مرمت شهری ، از ونیز تا شیراز ، 1357 ، وزرات مسکن و شهرسازی .
38- فلاندن ، اوژن ، سفرنامه فلاندن ، ترجمع حسین نور صادقی ، 1356 ، اشراقی .
39- لینچ ، کوین ، سیمای شهر ، ترجمع منوچهر مزینی ، 1374 ، دانشگاه تهران .
40- مشهدیزاده ، دهاقانی ، ناصر ، تحلیلی از ویژگی های برنامه ریزی شهری در ایران ، 1373 ، دانشگاه علم و صنعت .
41- مهندسین مشاورفر افزا ، طرح جامع خوی ، 1370 .
42- نجفی ، ناصر ، ایران قدیم ، تهران قدیم ، 1362 ، نشر جمال زاده .
43- نجفی ، ناصر ، دارلخلافه تهران درصد سال پیش ، 1368 ، ارغوان .
44- نصیری ، بهروز ، خوی در گذر زمان ، 1381 ، قراقوش .
45- نصیری ، بهروز ، مساجد و بناهای تاریخی خوی ، 1379 ، فرمانداری خوی .
46- نصیریان ، علی اصغر ، جغرافیای شهری ایران ، 1374 ، دانشگاه پیام نور .
47- نوروزی ، سیمین ، شناخت بازار های سنتی ایران ، 1359 ، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران .
48- وبر ، مارکس ، شهر درگذر زمان ، 1369 ، ترجمه شیوا کاویانی ، نشر شرکت سهامی .
49- ولف ، رام کلاس ، راه های کارئان رود در ایران ، 1364 ، ترجمه علیرضا میهنی ، مجله اثر .
50- ودیعی ، کاظم ، در بازار اروبافت نوین شهری ، 1350 ، مجله زمین و زمان ، شماره 4
51- وزارت آموزش . پرورش ، جغرافیای استان آذربایجان غربی ، 1380 ،
52- ویرث ، نظری اجما به شهر شرقی بر مبنای تحقیقات جدید در زمینه فرهنگ مادی ، ترجمه مصطفی مومنی ، دانشگاه شهید بهشتی .
53- هاروی ، دیوید ، عدالت اجتماعی شهر ، 1376 ، ترجمه فرخ حسامیان ، نشر مطالعات شهری انتشارات پردازش .
54 – هفته نامه اورین خوی
55 – هفته نامه خوی
منابع خارجی
Bonine . Micheal . “ Islam and commerce : Wapf and the Bazaar of yazd Iran “ Erdkunde . 1987
Bemont . fredy . “Bazares et caravanserails object et mondes” . 197
Ehlers E . city and hintcrland in Iran . The example of tabas khorassan 1977 .
Ehlers . E . Dezful and sein umlund 1977 .
Gavbe . Heinzand wirth . Eugen . Del Bazarvan Isfahan . 1978
Grotzbach . Erwin . Stadte und Bazar in afghaniztan . Eine Stadt geographische untersuhung Wiesbaden , 1979 .
Harvay , david . Social juticc and the city . London . 1973 .
Ray mand . Andre . The Great Areb cities in 16 th – 18 th centur an introduction . Now york univcrsity . 1984 .
Schwcizer . Gunther . Tabriz und der bazaar erdkunde . 1972 .
Writh . Eugen . “ zum problem des Bazars und der umiand bezichneng . Iranischer stadt “ Die Erdw 1972 .
.