پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر

تعداد صفحات: 175 فرمت فایل: word کد فایل: 1713
سال: 1384 مقطع: مشخص نشده دسته بندی: تاریخ
قیمت قدیم:۴۱,۷۶۰ تومان
قیمت: ۳۴,۸۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر

    پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد (M.A)

    رشته تاریخ و تمدن ملل اسلامی

    چکیده :‌

    موضوع : بررسی اوضاع سیاسی، تاریخی، اجتماعی، فرهنگی بنی حماد در الجزایر.

    حکومت حمادی از سال 419 ه.تا 547 ادامه داشت و حدود یک قرن و نیم سال توسط مغربی های اصیل به قدرت رسیدند عرصه حکومت آمدند قبل از آن مغرب شاهد حکومت بنی رستم ایاضی بود که تامدت را پایتخت خویش قرار داده بودند و توسط فاطمیون سرنگون شدند دولت حمادی در دوران حکومت مغرب در الجزایر نقش مهمی در گسترش اسلام و زبان عربی داشتند حماد توانست در استقلال و ایجاد دولتی واحد بر بادیس بن مغر پیشی گیرد پس از آن سعی و تلاش فراوانی از خود نشان داد تا این دولت را تشکیل داده و آنرا سازماندهی و بر آن حکومت کند.

    نظام حکومتی آنان استبدادی موروثی بود حاکمان خود را از تشکیل دولت و کابینه مشورتی برای اداره امور مملکتی و نظامی محروم نمی ساختند پس از حماد، پسرش قائد و پس از او محسن و… ، عهده‌دار امور حکومتی گشته تا به یحیی بن عزیز که سقوط حمادی ها در زمان او صورت گرفته رسید.

    پیروی از ارعاب ، اجبار ، قساوت که پایه‌گذار آن حماد بود باعث عصیان گری بسیاری از قبایل گشته و آنان را با خانواده حمادی درگیر کرد، آنان به زور ارتش حکومت کرده و گاهی علیه یکدیگر اقدام به کودتا و شورش می کرند.‌

    در زمان حمادی ها مغرب میانی (الجزایر) به ایالتهای بزرگ تقسیم شد که هر ایالت دارای پایتختی بود و هر ایالت، حاکمی مرکزی که در شهر بجا یه مستقر بود، داشت او موظف بود که دستورات حکومت مرکزی را اجرا کند ، مغرب میانه در آن زمان به ایالت های الجزایر ، بونه ، قستنطنیه ، مسیله ، جیجل ،‌أشیر ، قلعه ، حمزه و … تقسیم شده بود که حاکمیت اکثر آنان با یکی از افراد خانواده حمادی بود که این امر باعث ایجاد اطمینان بر تحت امر بودن آن ولایات بود.

    مقدمه

    حکومت حمادی ها بر مغرب از سال 405 تا 547 و 135 م. نزدیک به یک قرن و نیم دوام داشت طی این مدت آنان توانستند به بسط و گسترش مسائل سیاسی و نظامی بپردازند حاکمان این دولت نه نفر بودند اولین آنها حماد بن بلکین الذیری و آخرینشان یحیی بن عزیز بود که عبدالمؤمن بن علی اولین خلیفه موحدین در سال 547 ه. او را سرنگون ساخت .

    دولت حمادی اولین دولت بربری مستقلی بودند که توسط مغربی‌های اصیل برالجزایر حاکم شدند قبل از آن مغرب شاهد حکومت بنی رستم اباضی بود که شهر تاهرت رابعنوان پایتخت برگزیدند و توسط فاطمیون سرنگون شدند. این دولت در دوران حکومت مغرب نقشی مهم در گسترش اسلام و زبان عربی داشت حماد توانست در استقلال و ایجاد دولتی واحد بر بادیس بن مغر پیشی گیرد پس از آن سعی و تلاش فراوانی از خود نشان داد تا این دولت را تشکیل داده و آنرا سامان دهی و بر آن حکومت کند.

    می توان این دوره را دوره استقلال بر برها یا دوره ملوک الطوایفی نامید در تصور ما بر خلاف حکومت معاصر آن در اندلس این حکومت به مثابه دوره چهارم حیات سیاسی در مغرب است زیرا سه دوره سیاسی قبل از آن وجود داشت که عبارت است از : 1 دوره والیان (فتوح)‌، 2 عصر ممالیک عربی مستقل مانند ادریسی ها ، رستمی ها، آل اغلب ،‌3 دوره وحدت فاطمی ها .

    دولت حمادی دولیت قبیله ای بود که تحت امر باقی حکام نبود لیکن از لحاظ پیشرفت علمی و تاریخی به دولت قاهره ،‌بغداد ،‌قرطبه ، پالومو، فاس و غیره که از متمدن ترین شهرهای آن زمان اسلام بودند نمی‌رسید دولت حمادی دولیت بود که عده ای به زور مغرب اسلامی را میان خود قسمت کرده بودند.

    حقیقتاً بنی حماد از بهترین حاکمانی بودند که بر سرزمین هایشان در جهان اسلام حکومت کردند و علی رغم اختلافات داخلی همیشه به فکر راحتی و ارتقاء سطح زندگی مردم عادی و مصالح کشور بودند با وجود همه این شورشها و انقلابات که درون خانواده حمادی بود هیچ گاه شکل حکومت که استبداد موروثی بود تغییر نکرد. دوران حکومت حمادی ها به کرات شاهد تغییر پایتخت بود در ابتدا شهر اشیر ، سپس قلعه؛ و در آخر بجا یه شاهد حکومت پنج تن بود که اولین آنها ناصربن علناس و آخرین آنان یحیی بن عزیر بود.

     

     

    پرسش های پژوهش

    موضوع: اوضاع سیاسی، تاریخی،‌اجتماعی ، فرهنگی بنی حماد در الجزایر

    سؤال اصلی که مطرح است این است دلیل پدید آمدن این قوم در الجزایر چه بوده است ؟ و چرا بعد از مدت مدیدی دچار انقراض و سقوط شد؟

    فرضیه اول این است که ما می بینیم قبیله ای دروادی های مختلف آن بین تمامی شهرهای مغرب پخش شده است . مانند زنانه و صنهاجه چه در مغرب یا مغرب میانه و آفریقا یا امتداد یافتند . همچنانکه قیام دولتها با وحدت سیاسی حقیقی بخش های فراوانی از شهر های مغرب رادر بر می گیرد خود مؤید این اصل است . مانند آن دولت ،‌فاطمیون و مرابطین می باشند، و دولت حمادی از بدو تأسیس تا زمان سقوط دارای جایگاهی بزرگ و مهم در تاریخ .غرب میانی بوده و ساکنان الجزایر به توقی دادن دولت حمادی همت گماشتند و سعی در گسترش نفوذ دولت حمادی در مغرب اقصی داشتند اما این دولت چند سالی بیشتر بطول نانجامید که باعث سقوط شد و نتوانست براقصی نقاط آن تسلط داشت باشد همچنانکه با مشکل بزرگی مواجه بود که در رأس آنها هجوم قبایل عربی در (642 ه) بود که یکی از دلایل مهم انقراض دولت در سال 547 گردیده است .

    سئوال دیگری که مطرح است این است که تأثیرات حکومت حمادی در مغرب میانی چه بوده‌ است؟ حقیقتاً حمادی‌ها از بهترین حاکمانی بودند که بر سرزمین هایشان در جهان اسلام حکومت کردند علی رغم اختلاف داخلی همیشه به فکر راحتی و ارتقاء سطح زندگی مردم عادی و مصالح کشور بودند . خصوصاً در زمان حکومت ناصر و منصور که به بالاترین حد مجد و ابهت دست یافتند ایجاد کاخ ها، ‌بنا های فراوان ،‌جذب دانشمندان ممتاز در علوم فقهی و دینی ، بحث و مناظره با علما خصوصاً رجال فقه ، کلام ، علوم طبیعی مانند کیمیا و….. سازش و روابط با دول اروپایی و قبایل عربی هلالی که حالت ثبات سیاسی ، اقتصادی ، مالی و امنیتی را برای دولت حمادی به ارمغان آورد.

    هدف و اهمیت تحقیق

    کارکرد صحیح و درست اقوام و قبائل متعدد در طول تاریخ از لوازم واجب و اجتناب ناپذیر آنان برای برپایی و دوام شان بوده و بازگو کردن عوامل مهم شکوفایی و رشد شان سبب تجربه اندوزی و درس گرفتن از آنان می شود در قرون 5 و 6 قدرتهای سه گانه بزرگی مثل زنانه ، بنی زیری ، بنی حماد در مغرب عربی سربر آورند، از میان این دول بزرگ ، دولت حمادی حکومتی محلی و قبیله ای تشکیل داد. درست است به جایگاه دولتهای بزرگ مثل مراطبین ، موحدین نمی رسیدو پایتخت آنان ننیز از نظر ارزش و اعتبار به پای شهرهای فاس و مراکش یا قیروان نمی رسید اما در طول یک قرن و نیم توانستند دست به فعالیت های عمرانی ، کشاورزی ، فرهنگی ، معماری و … بزنند. تا آنجا که مردم دیگر شهرها به هجرت به سوی قلعه و بجایه دو پایتخت مهم آنان ترغیب شدند . به گفته این خطیب شهر قلعه شاهد پیشرفت‌های معماری و فرهنگی بسیاری از جمله قصرهای زیبا، برج‌های مرتفع ، مساجد زیبا  و وسیع بوده است و به راستی قلعه، قلعه علم و مذهب شد.

    مؤسس دولت (حماد ) نگهبان مرزهای دولت حمادی بوده تا جائیکه حکومت الجزایر شرقی و حفظ و صیانت ان از هجوم قبایل زنانی بر عهده او بوده، از رودخانه شلف تا رودخانه موبویه یعنی بر تمام مغرب تسلط پیدا کرد و جانشینان او نیز رویه او را ادامه داده و به مجدو عظمت وصف ناپذیری دست یافتند و از بزرگترین شهرهای آفریقا و یشرفته ترین آنها شد.

    اما با تمام این مزایا عوامل زیادی باعث زوالشان شد حمله دشمنان خارجی مثل نورمان‌ها ،‌بنی هلال، مراطبین و موحدین ، بنی زیری ، فساد و رفاه طلبی و بی کفایتی یحیی بن العزیز ، خیانت وزیرش میون میمون بن حمدون و همکارانش با موحدین و عوامل دیگر خصوصاً اختلاف و انقلابات داخلی سبب ستوطشان شد، این دولت نتوانست شرایط سازگاری و هماهنگی را برای ماندگاری بیشتر قبل از انحطاط فراهم کند ، و زمانی که رو به انقراض می‌رفت عوامل بسیاری در سقوطش او را یاری کردند.

     

    و هدف ما نیز شناخت پیچ و خم های دولت ، عوامل ضعف و قدرت او ، و چگونگی بوجود آمدن دول بزرگ در عرصه سیاست خارجی ، تأثیر دولت از جهات مختلف فرهنگی ، علمی و …. بر شهرهای هم جوار بوده است.

    تحلیل منابع تحقیق

    روش تحقیق کتابخانه ای ، توصیفی ،‌مقایسه ای است، بدین منظور که با بررسی کتب و نشریات متعدد که از دوران این قوم بر جای مانده و با تحقیقاتی که بعداً انجام گرفته است توانسته ام بررسی جامع و کاملی از این دولت داشته باشم ،‌منابع فراوانی ما را در این زمینه یاری داده اند، خصوصاً منابع جامع و کاملی که به فارسی نوشته شده مثل العبرومقدمه این خلدون، کامل ابن اثیر و کتب عربی که ترجمه نشده اند مثل موسوعه تاریخ العالم ج 2 که براستی منبع عظیم و جامعی بوده است . اگر منابع بزرگ و عظیم تاریخ حمادی را کنار گذاریم بقیه منابع شرح مختصری از دولت در اختیار محقق می‌گذارند مثل نظم الجمان ، قاموس الاسلامی ، مسالک الممالک ، نجوم الذاهره و... ، خصوصاً زمانی که این حکومت محلی از دل دولت بزرگتری مثل بنی زیری در تونس برخاسته باشد. منابع بسیاری در مورد بنی زیری اطلاع مختصری می دهند امادر مورد بنی حماد مطلبی در کتاب خویش نمی‌‌آورند حال شاید روش حکومتی و مملکت داری این دو قوم شبیه هم بوده البته در مواردی مثل عقاید و مذاهب و شیوه و مسلک حکومتی و مدارا با دول خارجی ، با دولت همسایه (بنی زیری) اختلاف داشته‌اند‌.

    منابع تاریخی بیشتر به بررسی وقایع تاریخی ، سیاسی دولت حمادی می پردازند و کمتر از مسائل دیگر مثل فرهنگی ، مذهبی . روش حکومتی و … سخنی به میان آورده اند و اگر محقق بخواهد اطلاع کاملی در اختیار دیگران بگذارد باید این دولت را توأماً با دولت بنی زیری مطالعه نماید زیرا در حقیقت قالب و شکل منحصر به فرد و واحدی داشته اند .

     

     

    Abstract:

    The study of political, historical, social , cultutal of bani Hemad situation in Algeria. Hemadi government had continued since 419 hegria until 547 hegira.And by vashaw Moroccan get at to govern. Before it Moroccosaw the bani rostame abazi government,that establish Tahart as capital and it overthrown by fatemioon.

    Hemadi state have in important role to extent Islam and Arabic language in period of moroccon government in Algeria.

    Hamed could antecede upon Badis ben moez to create a unit State and independent. After that tried very much to establish the State and to organize and rule on it.

    Government system of them was despotism patrimony. The governors did not exclude themselves to form State and consulting cabinet, For manage governmental and military affairs.

    After Hemad, his son Ghaed, and after him , mohsen and etc were responsible for country affairs until terminate to yahya ben aziz that falling of Hemadi is accomplished in his during.

    Following of intimidation, force, atrociously that  founder of it was Hemad caused rebellion among so much of tribes and they entangled with the hemad family . They ruled with the force of army and sometimes act against to uprising and coup .

    In Hemadis during divided middle moroccon to big State had a governor from central governor that stationed in Bejaieh He is charged with that rules of central government are performed.

    Middle moroccon was divided to some States like: Algeria, booneh, Ghosnatineh , masileh, Jijel, Ashir, Ghaleh, Hamzeh,… that sovereignty most of them were with one of the Hemadi family . That affair caused to sure of be

    under rule those provinces

  • فهرست و منابع پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر

    فهرست:

    فصل اول: کلیات

    پیشینه پژوهش ........................................................................................................................

    بیان مسئله ...............................................................................................................................

    پرسش های پژوهش ...............................................................................................................

    اهداف پژوهش ........................................................................................................................

    تحلیل منابع تحقیق.....................................................................................................................

    فصل دوم : اوضاع جغرافیایی مغرب اوسط به دوران فرمانروایی بین حماد

    الف) شهرهای مهم بنی حماد (از دید جغرافیایی تاریخی )‌.......................................................

    قلعه بنی حماد(پایتخت بنی حماد)‌........................................................................................

     شهرأشیر...........................................................................................................................

     شهر بجایه ........................................................................................................................

    ب) کشاورزی دولت بنی حماد..................................................................................................

    محصولات کشاورزی .......................................................................................................

    دامداری و پرورش طیور و غیره ......................................................................................

    ج)‌اقتصاد و صنایع بین حماد....................................................................................................

    1-بازرگانی و دادو ستد (تجارت داخلی و خارجی )‌.....................................................................

    2- استخراج معدن .......................................................................................................................

    3- صنایع دستی............................................................................................................................

    4- راه های خشکی و دریایی و غیره…........................................................................................

    5- ضرب سکه .............................................................................................................................

    6- صادرات و واردات .................................................................................................................

    فصل سوم :‌اوضاع سیاسی تاریخی دوران بنی حماد

    1-اصل و نسب حمادیون .............................................................................................................

    2- مؤسس دولت بین حماد...........................................................................................................

    3- فرمانروایان حمادی ................................................................................................................

    حماد بن بلکین (405 419 ه.ق) ...........................................................................................

    قائد بن حماد (419‏‏‏ 446).........................................................................................................

    محسن بن قائد ( 446 447)....................................................................................................

    بلکین دوم ابن محمد( 447 454).............................................................................................

    ناصرابن علناس  (454 481)..................................................................................................

    منصور ابن ناصر  (481498).................................................................................................

    بادیس بن منصور (498 515).................................................................................................

    یحیی بن عزیر (551 547).......................................................................................................

    غلبه موحدون ..........................................................................................................................

    فصل چهارم :‌اوضاع اجتماعی حمادیان

    قومیت ،‌زبان ،‌دین ، مذهب حمادیان ........................................................................................

    الف)طبقات مردم.......................................................................................................................

    اشراف ، بزرگان (فرمانروا شاهزادگان وزراء و ….) .........................................................

    تجار و بازرگانان ....................................................................................................................

    صاحبان حرف و صنایع ..........................................................................................................

    کشاورزان و کارگران .............................................................................................................

    ب) اوضاع اداری دولت بنی حماد ...........................................................................................

    1-فرمانروایی................................................................................................................................

    2- وزارت و کتاب ........................................................................................................................

    3-دادگستری.................................................................................................................................

    4- شرطه .....................................................................................................................................

    5- حسبه ......................................................................................................................................

    6-دیوانهای مهم عصر‌بنی‌حماد‌(عرض مظالم برید اشراف‌و …)‌.........................................................

    7- بیت المال..................................................................................................................................

    8- خراج و مالیات ........................................................................................................................

    فصل پنجم :‌اوضاع فرهنگی بنی حماد

    الف ) آموزش و پرورش .........................................................................................................

    1-نهادهای آموزشی (مسجد مکتب خانه رباط خانقاه و …).................................................

    2-علوم نقلی (قرآن سنت حدیث تفسیر فقه و اصول و …) ................................................

    3-علوم ادبی (نثر و نظم و ….).....................................................................................................

    4-علما و دانشمندان عصر حمادی...............................................................................................

    ب) آثار و ابنیه دوران حمادیان (مساجد رباط ها پل ها کاخ ها ، … ) ...................................

    چکیده رساله به انگلیسی .........................................................................................................

    عکس ها و نقشه ها و تصاویر.................................................................................................

    کتابشناسی پایان رساله .

    منبع:

    ابن حمدیس القطی‌(د.سعد شلبی) رساله ما جستیر بدارالعلوم (فی تاریخ الارب) .

    الاستبصار فی عجایب الامصار – وصف مکه و المدینه و مصر و بلاد المغرب – لکتاب مراکشی من کتاب القرن السادس الهجری – نشر و تعلیق د – سعد زغلول عبدالحمید، مطبعه جامعه الاسکندریه سنه 1958م.

    االاسلام (هنری ماسیه) ترجمه بهیج شعبان – منشورات دارعویدات – بیروت.

    الاسلام فی المغرب و الاندلس (لیفی بروفنسان) – ترجمه د –السید عبدالعزیر سالم – نشر مکتبه النهفته المصریه – سلسله الالف کتاب سنته 1956 م.

    الاسلام و الثقافه العربیه ج1 (جزء الاول) (د. حسن احمد محمود)‌- دارالنهفته المصریه 1963 م.

    بجایه (کتالوج) سلسله الفن و الثقافه – نشر وزاره الاخبار الجزائریه  ، ‌اشراف د. بوروبیه – مدرید 1970 م.

    البیات المغرب (ابن عذاری المراکشی) کان حیاً سنه 712 ه – بیروت – مکتب صادر 0 مطبعه المناهل 1950 م.

    تاریخ الاسلام السیاسی (د.حسن ابراهیم حسن) ج 4 الطبعه الاولی – مکتبه النهفته المصریه – سنه 1963 م.

    تاریخ الشعرب الاسلامیه (امپراطوریه الاسلامیه و انحلالها) کارل بروکلمان – ترجمه د – بینه فارس‌و منیر بعلبکی – نشر دارالعلم للملایین – بیروت – الطبعه الاولی 1949 م.

    10-تاریخ المغرب العربی (د.سعدزغلول عبدالحمید من الفتح العربی حتی قیام دول الاغالبه و الرستمیون و الادارسه) ج 1 – دارالمعارف 1965م.

    11- تاریخ العرب (مطول) د. فیلیپ حتی و آخرین – ج 2 – طبع و نشر دارالکشاف – بیروت – 1951 م.

    12- التذکار فیمن ملک طرابلس و ماکان بها من الاخبار (لابن غبوش ت: قرن‌13 ه) تصحیح الطاهر احمد الزاوی – مکتبه النور – طرابلس 0 الطبعه الثانیه 1967.

    13- تاریخ الاسطول العربی (محمد یاسین المحمودی) مطبعه الترقی بدمشق

    14- التاریخ الاسلامی و الحضاره الاسلامیه ،‌الجزء‌الرابع (د – احمد شلبی) مکتبه نهفته مصر (الطبعه الاولی و االثالثه).

    15- التاریخ الدوله الفاطمیه فی المغرب ،‌مصر، سوریا،‌بلاد العرب (د.حسن ابراهیم) الطبعه الثانیه 1958 – مکتبه النهفته المصریه – القاهره.

    16- الحکام بامرالله (محمد عبدالله عنان) مطبعه لجنه التالیف و الترجمه و النشر – ج 1 – 1959م.

    17- دایره المعارف الاسلامیه – الطبعه الثانیه 1934 – ترجمه د. محمد الفندی و آخرین .

    18- الدعوه الی السلام (سی توماس آرنولد) الطبعه الثانیه 1957م مکتبه النهفته المصریه.

    19- دیوان ابن حمدیس (ت: 527 ه) تحقیق د: احسان عباس – دار صادر بیروت 1960 م.

    20- سندرات الذهب فی اخبار من ذهب (عبدالحی بن العماد الحنبلی)‌1089 ه نشر مکتبه القدس سنه 1350.

    21- العبر فی اخبار العرب  و العجم و البربر (عبدالحرمن بن خلدون ت: 808) الجزء السادس منشور دار البنانی 1968م.

    22- عنوان الدرایه فی من عرف من العلماء فی المائه السابعه بیجایه (لابی العباس العنبرینی ت 714ه) الطبعه الثعالبیه بالجزایر 1328ه).

    23- فتح العرب للمغرب (د.حسین مونس) نشر مکتبه الآداب بالجمامیز – الطبعه الاولی 1947 .

    24- قاده فتح المغرب العربی (محمود شیت خطاب) الطبعه الاولی – 1966 نشر دارالفتح للطباعه و النشر.

    25- القاموس الاسلامی – المجلد الثانی – احمد عطیه الله – نشر مکتبه النهفته المصریه 1963م.

    26 -الکامل فی التاریخ للشیخ عزالدین ابن الحسن المعروف بابن الاثیر
    ت: 630 ه. دارصادر بیروت 1967.

    27- کتاب الجزایر (احمد توفیق المدنی)‌طبع دارالمعارف – طبعه الثانیه 1963.

    28- - مجمل التاریخ الادب لتونسی من فحر نفتح العربی لافریقیه الی العصر الحاضر – الحسن حسن عبدالوهب- لطبعه الثالثه – نشر مکتب بتونس.

    29- مروج الذهب و المعادن الجوهر (4 اجزاء)للرحاله ابن الحسن علی بن الحسین بن علی المسعودی ت: 346 ه – ضبط یوسف اسعد داغر 0 نشر دار الاندلس – بیروت – طبقه الاوالی 1966.

    30- المسالک و الممالک لابن الحاق ابراهم بن محمد الفارس الاصطخری المعروف بالکرخی (ت: النصف الاول من القرن الرابع الهجری) تحقیق محمد جابر عبدالعال العینی ،‌وزاره الارشاد 1961 – قاهره.

    31- المغرب الاسلامی – منذ بناء معسکر القرن حتی انتهاء ثورات الخوارج سیاسه نظم لقبال موسی – استاذ مساعد بجامعه الجزایر – طبقه الاولی – مطبقه البعث بقسنطینه 1969م.

    32- المغرب الکبیر ج 2 – د. السید عبدالعزیر سالم – الدار القومیه للطباعه و النشر 1966.

    33- المغرب فی ذکر بلاد افریقیه و المغرب – جزء من کتاب المسالک و الممالک لا بی عبدالله البکری، ت: 487 ه د. السید عبدالعزیز سالم – الدار القومیه للطباعه و النشر، 1966 م.

    34- معالم تاریخ المغرب و اندلس.

    35- صدیق – عبدالرزاق – مهره الفارس.

    36- الشیبانی – محمدشریف – تاریخ القبایل العربیه فی السواحل الفارسیه .

    37- القلقشندی – نهایه الارب فی معرفه قبایل العرب.

    38- مقدمه ابن خلدون (عبدالحرم بن محمد ت: 808 ه) تحقیق د. علی عبدالواحد وافی طبع لجنه البیان العربی الطبعه الاولی 1958.

    39- المونس فی اخبار افریقیه و تونس لابن عبدالله محمدبن ابی القاسم القیروانی المعروف بابن دینار (مات فی آخر القرن الثانی عشر) تحقیق محمد شمال – المکتبه العتیقه 1387 ه. .

    40- موجر التاریخ العام للجزایر (عثمان کعاک) نشر مکتبه العرب ب تونس (1925م.).

    41- موسوعه تاریخ العالم ج 2 – اصررها و لیام لانجر – اشرف علی الترجمه – د. محمد مصطفی زیاده – مکتبه المصریه 1963.

    42- النجوم الزهره – جمال الدین ابوالمحاسن – یوسف بن تقزی بردی ت: 874 ه نسخه مصوره عن طبعه دار الکتب (ج 5).

    43- نظم الجمان لابی الحسن المشهور بابن القطان: 670 تقریباً  - الجزء 6 من الکتاب منشورات کلیه بجامعه محمد الخامس – تقحیق د. محمود علی مکی.

    44- نفخ الطیب من غصن الاندلس الرطیب – اجزاء 2 و 3 – لاحمد بن محمد المقری ت: 1041 ه تحقیق محمد محی الدین عبدالحمید – مطبعه السعاده به مصر – الطبعه الاولی 1949م.

    45- نهایه الارب فی معرفه انساب العرب القلقشندی – تحقیق ابراهیم الابیاری – الشرکه العربیه للطباعه و النشر – الطبعه الاولی 1959م.

    46- وفیات الاعیان و ابناء انباء الزمان لابی العباس شمس الدین احمد بن خلکان ت: 681 – تحقیق محمد محی الدین عبدالحمید – الطبعه الاولی 1948 –مکتبه التهضه المصریه .

    47- الاسلام و الثاقه ابوبیه – حسن احمد محمود – ج 1.

    48- المغرب فی حلی المغرب – ابن سعید – جزء‌اول.

    49- جمهره الانساب العرب (لابی محمد علی بن احمد بن سعید بن حزم الاندلس ت: 456 ه سلسله ذخایر العرب – نشر دارالمعارف بمصر 1962 – تحقیق استاد عبدالسلام هارون.

    .

پروپوزال در مورد پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر, گزارش سمینار در مورد پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر, تز دکترا در مورد پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر, رساله در مورد پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر, پایان نامه در مورد پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر, تحقیق در مورد پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر, مقاله در مورد پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر, تحقیق دانشجویی در مورد پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر, مقاله دانشجویی در مورد پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر, پروژه دانشجویی درباره پایان نامه اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگی ،‌تاریخی بنی حماد در الجزایر
ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت