پروژه جهت دریافت مدرک کارشناسی رشته حسابداری
چکیده
سیستم بهنگام سیستمی منضبط، یکپارچه و فرآیند گراست که برای بهبود همزمان بهره وری و کیفیت از سیستم های کاری چند منظوری و سیستم کنترل کششی استفاده می کند. هدف این سیستم جلوگیری از راکد ماندن سرمایه به شکل موجودی است اساس سیستم بهنگام فرآیند یکنواخت وپایدار تولید ازطریق سیستمی است که حداقل موجودی را استفاده کند .عامل شتابدهنده سیستم ، استاندارد سازی عملیات و دستورالعملها می‌باشد. این امر به مفهوم تولید سریع در پایین‌ترین سطح ضایعات با استفاده از رویه‌ها و روشهای کارا می‌باشد. ذکر این نکته حائز اهمیت است که نه تنها با عملیات تولیدی در ارتباط است، بلکه دستورالعملها و تکمیل گزارشات و فرم‌ها را نیز بعنوان بخشی از فرآیند کلی، دربرمی‌گیرد. چنین فرض می‌شود که منشاء ضایعات تنها در قسمت سخت‌افزاری و فنی عملیات وجود ندارد، بلکه در بخشهای نرم‌افزاری عملیات نیز ممکن است موجود باشد. سیستم بهنگام مشکل سیستم تولید را بیان میکند ، که ماده خام را در یک اندازه از تأمین کننده تهیه و روی آن ها پردازش میکند ، تا آن ها را به محصول نهایی تبدیل کند.
این یک سیاست سفارش برای مواد خام را مطرح میکند ، تا نیازهای آمادگی برای تولید را برآورده سازد. به نوبت ، این سیاست باید تقاضای خریداران خارجی از محصولات نهایی را در یک فاصله زمانی ثابت و معین تحویل دهد . دربرگیرنده کلیه جنبه‌های تولید می‌باشد و برحصول اطمینان از قابلیت دسترسی به کیفیت مورد نیاز با کمیت مشخص و دقیق در زمان و مکان معین متمرکز است. این روش موجب ترغیب سازمان به حذف ضایعات می‌گردد. این امر بویژه در زمانی صورت می‌پذیرد که ضایعات همه فعالیتهایی را در برگیرد که ارزش افزوده ایجاد نمی‌نمایند. شامل مجموعه‌ای از تکنیکهای ساخت و تولید می‌باشد که با زمانهای انتظار خط تولید و سفارش و خرید و سطوح موجودی در هر مرحله از فرآیند در ارتباطند. در این میان استراتژیهایی نیز روش مزبور را پشتیبانی می‌نمایند که برخی از آنها عبارتند از طراحی استقرار تسهیلات، طراحی محصول، برنامه‌ریزی و زمان‌بندی تولید، جریان مواد، زنجیره تامین و جنبه‌های انسانی سیستم تولید.
فصل اول
کلیات پژوهش
-1 مقدمه
قرن بیستم قرنی بود گسترده بین دو انقلاب، انقلابی در آغاز قرن و انقلابی در پایان آن. انقلاب آغازین همانا ظهور تولید انبوه و پایان گرفتن عصر تولید دستی بود و انقلاب پایانی، ظهور سیستم تولید بموقع و خاتمه یافتن عصر تولید انبوه. یقیناً هیچ ایده تازهای به یکباره از نیست به وجود نمی آید. ایده های تازه، زاییده مجموعه شرایطی هستند که ایده های قدیمی دیگر در آن شرایط کارایی ندارند و این امر براستی درمورد تولید بموقع نیز مصداق دارد، چرا که ایده تولید بموقع زمانی در ژاپن پدیدار شد که دیگر ایدههای معمول (تولید انبوه) برای رشد صنعتی آن کشور عملی نبود در این تحقیق شرایط و عواملی که موجب پیدایش سیستم تولید بموقع شده بررسی شده است.
1-2 بیان مسئله
سیستم تولید بموقع سیستمی است که در آن امور به نحوی مناسب، دقیق، و بموقع انجام می شوند. این تعریف بسیار گسترده است و مفاهیم بسیاری (نظیر خرید بموقع، تحویل بموقع، و…) را دربر می گیرد. سیستم تولید بموقع سیستمی مبتنی بر کشش تقاضاست که در آن یک قطعه تنها زمانی خریداری و یا تولید می شود که علامتی از مصرف کننده آن دریافت شده باشد. این امر مانع از تجمع موجودی در ایستگاه های کاری می شود.درسیستم تولید بموقع مشتری تقاضای خود را با (واحد فروش) شرکت در میان می گذارد. واحد فروش توافق های لازم را با مشتری به عمل آورده و درخواست تولید را به ایستگاه کاری3 (مونتاژ) می دهد. این ایستگاه کاری نیز از ایستگاه کاری شماره 2 (تراشکاری) درخواست ارسال قطعات مورد نیاز را می کند، و به همین ترتیب ایستگاه کاری شماره 2 نیز سریعاً نیاز خود را به ایستگاه شماره 1 اعلام می کند. ایستگاه کاری شماره 1 (برش) پس از اطلاع از برنامه تولید و با توجه به مقدار نیاز، مواد لازم برای تولید محصول را درخواست می کند. فروشنده مواد طبق قرارداد منعقد شده، مواد لازم را درست بموقع به ایستگاه کاری شماره 1 تحویل می دهد و خط تولید فعال می شود. قطعات تولید شده از خط تولید عبور می کند و نهایتاً ایستگاه کاری 3، کالای ساخته شده را از طریق قسمت فروش شرکت درست بموقع برای مشتری بسته بندی، بارگیری و ارسال می کند.
1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق
حسابداری صنعتی یکی از بهترین تصمیماتی است که یک دانشجو می توانداتخاذ کند زیرا استفاده از اصول و روشهای حسابداری صنعتی پیش نیاز موفقیت در هر کسب و کار،کوچکترین فروشگاه محلی تا بزرگترین شرکت می باشد.حسابداری صنعتی اطلاعات ارزنده ای برای برنامه ریزی و کنترل و هزینه یابی فراهم می کند در عصر حاضر اهمیت موضوع هزینه های متفاوت در آموزش مفید و جامع حسابداری افزایش می یابد زیرا در گذشته نقش حسابداری صنعتی تنها به ارائه اطلاعات جهت تصمیم گیری محدود نمی شود ما تاکید بر روشها را کنار گذاشته و به جای آن به مفاهیم اساسی،تجزیه تحلیلها کاربردها و روشها می پردازم زیرا اعتقاد دارم حسابداری صنعتی ابزار مدیریتی برای راهبردهاومسائل اجرای در عرصه تجارت است از سوی دیگر در نظر داریم چالشهای که در آینده در دنیای حسابداری صنعتی حرفه ای با آن مواجه می شوند آماده کنیم.
1-4 اهداف تحقیق
فراهم کردن اطلاعات لازم به منظور کنترل عملیات تولید بهتر باهزینه کمتر برای مدیران و مسئولان
فراهم کردن اطلاعات لازم برای برنامه ریزی واحد تصمیم
فراهم کردن اطلاعات لازم در رابطه با استاندارد سازی و افزایش کیفیت محصول برای مدیران
فراهم کردن اطلاعات لازم در رابطه ب اتامین رضایت مشتری و بازار یابی برای مدیران و مسئولان
1-5 محدودیتهای تحقیق
از جمله از محدودیت این تحقیق عدم وجود کارخانجات کوچک و بزرگ در سطح استان ،که تعداد کار خانجات خیلی کم می باشد و متاسفانه بیشتر آنهابه دلایلی تعطیل شده اند فقط چند تا از آنها فعالیت می کنند که هیچکدام از آنها هم حاضر به همکاری و ارائه اطلاعات لازم نبودند.
فصل دوم
ادبیات نظری و پیشینه پژوهش
2-1 مقدمه
در این مجال سعی خواهیم کرد مفهوم JIT و اهداف و عناصر و مزایای آن را تشریح کنیم.سیستم به هنگام برای اولین بارتوسط شرکت تویوتای ژاپن بکار گرفته شد. در این سیتم برخلاف مدیریت سنتی موجودی کالا ، موجودی نوعی اتلاف منابع تلقی می شود و در آن مدیریت سنتی موجودی مفهومی ندارد زیرا در آن از طریق قراردادهای بلند مدت هزینه ی سفارش کاهش یافته و هزینه نگهداری کالا وجود نداردو با کاهش تاخیر تولید از یک سو و کنترل موثر از سوی دیگر تقاضای مشتریان به موقع پاسخ داده می شود و باعث کاهش قابل توجه کار درجریان ساخت ، زمان تحویل محصول به مشتری ، فضای مورد نیاز ، ضایعات ، ضایعات دورریز و دوباره کاری ، افزایش در بهره وری ، بهبود روابط با عرضه کنندگانی که بهتر و موفق تر هستندمی شود. همچنین در این سیستم نیروی کار راضی با نشاط تر ودارای انگیزه ، هستند .
2-2 تاریخچه کنترل کیفیت
درقرون وسطی به دلیل سادگی فرآیند تولید , هر کارگر می توانست تمام قسمت های یک کالا را به تنهایی بسازد . از این رو لذت حاصل از تولید کل کالا به جایی جزئی از آن کافی بود تا کارگر وقت بیشتری را برای رسیدن به کیفیت بالای کالا صرف نماید .
انقلاب صنعتی باعث کاهش این انگیزه شد . چرا که دیگر کارگر بر خلاف گذشته ، سازنده یک کالا نبود بلکه تنها جزء کوچکی از فرآیند ساخت آن را بر عهده داشت . در انقلاب صنعتی ، روسای کارخانجات بزرگ نمی توانستند شخصا بر تمام وقایع نظارت داشته باشند . بنابراین ناچار بودند به طریق دیگری مشکلات را حل نمایند . این امر به منظور حفظ منافع اقتصادی و ایمنی مصرف کننده و نیز افزایش میزان تولید و به وجود آمادن رقابت مورد توجه جدی قرار گرفت و به این منظور به کارگیری روشهای بازرسی برای جلوگیری از عرضه محصولات نامرغوب یا معیوب به بازار به سرعت گسترش یافت . حتی بسیاری از واحد های تولیدی به منظور اطمینان خاطر مصرف کنندگان و گاه به عنوان ابزارهای تبلیغاتی اعلام می کردند که در تولید خود از روشهای بازرسی صد در صد بهره می برند . بنابراین اولین مرحله کنترل کیفیت پدیدار شد که هدف از آن فقط جداسازی محصولات معیوب از سالم بود و به منظور کاهش تعداد محصولات معیوب , ابداع روشهای علمی جدیدتر ضرورت یافت . در سال 1994 دکتر والتر شوهارت آمریکایی اولین نمودارهای آماری را به منظور کنترل فرآیند تولید ابداع و معرفی نمود . بنابراین وی را پایه گذاری کنترل کیفیت آماری می شناسند . ولی استفاده از علم آمار در صنعت از این زمان آغاز نشد . علت این امر اعتقاد نداشتن مدیران تولید به روشهای آماری و همچنین کمبود متخصص علم آمار در مراکز تولیدی بود .
در سال 1937 در طی جنگ جهانی دوم خرید میلیونها تن مواد غذایی ، مهمات و پوشاک و دارو و ... توسط ارتش آمریکا بدون آنکه روش علمی برای کنترل و بازرسی آن وجود داشته باشد سران ارتش آمریکا را وادار نمود که به سراغ کنترل کیفیت آماری بروند . این اقدام ارتش آمریکا از یک طرف منجر به پیروزی آن در جنگ جهانی دوم و از طرف دیگر سبب پایه گذاری علم کنترل کیفیت ( آماری ) در دنیا گردید .
در کنترل کیفیت آماری که امروزه به طور گسترده ای در صنایع پیشرفته دنیا به کار می رود. سعی بر این است که ضایعات تولید تا حد امکان کاهش یابد . چنانچه مدیری بخواهد کنترل کیفیت را اجرا کند باید آمار بگیرد . به عنوان مثال تعیین نماید که آیا ضایعات کارخانه یا کارگاه نسبت به دیروز افزایش یافته است یا کاهش ؟ آیا ضایعات این کامیون مواد خام نسبت به کامیون قبلی فرق دارد یا خیر ؟ سپس لازم است این آمارها را به صورت نمودار در آورده و بعد از تجزیه و تحلیل نمودار ها ریشه نقایص را بیابد . به این ترتیب می توان با استفاده از کنترل کیفیت آماری کنترل موثری بر تولید داشت .
در سال 1960 اولین حلقه های کنترل کیفیت برای بهبود روشهای کنترل کیفیت در ژاپن تشکیل شد . این حلقه ها عبارتست از تقسیم مجموعه عوامل موثر بر کیفیت به حلقه های مختلف و تقسیم حلقه های بزرگ به حلقه های کوچک ؛ هدف اصلی از تشکیل این حلقه ها آن بود که شرایط مناسب برای بهبود کیفیت محصول تولیدی فراهم شود .
کار حلقه های کنترل کیفیت از همان آغاز با موفقیت های چشمگیری رو به رو شد و به همین دلیل واحدهای تولیدی در بسیاری از کشورها این حلقه ها را در صنعت خود تشکیل دادند . در سالهای اخیر در اکثر واحدهای تولیدی ، سیستمهای مختلف کنترل کیفیت تضمین کننده سلامت، بهداشت ، رفاه و ... افراد جامعه موجود است.
2-3 تاریخچه مدیریت جامع کیفیت
سال 1924 دکتر والتر شوارت از شرکت تلفن بل آمریکا، مجموعه مقالات مربوط به کاربرد آمار در کنترل کیفیت محصولات تولیدی را منتشر کرد.
در سال 1931 دکتر شوارت کتابی با عنوان " کنترل اقتصادی کیفیت محصولات صنعتی "منتشر کرد . در این کتاب کنترل کیفیت آماری مطرح شد.
در سال 1935 آماردان انگلیسی به نام ای.اس.پیرسون کتاب خود را تحت عنوان کاربرد روشهای آماری دراستاندارد کردن فعالیتهای صنعتی و کنترل کیفیت منتشر کرد.
تا سال 1937 کمتر از 10 شرکت آمریکایی ، کنترل کیفیت آماری را به مورد اجرا گذاشته بودند.
در سال 194 سازمان غیرانتفاعی اتحادیه مهندسان و دانشمندان ژاپن تأسیس شد .و تقریباً در همین زمان اتحادیه استانداردهای ژاپن،در زمینه کنترل کیفیت آماری سمینارهایی برپا کرد.
در سال 194 جامعه کنترل کیفیت آمریکا تشکیل شد.
در سال 1949 افراد علاقمند از انجمنهای دانشگاهی ، صنعتی و دولتی در(JUSE) تشکیل جلسه دادند وگروهی به نام " گروه تحقیق درباره کنترل کیفیت " را با هدف اجرای تحقیق ، کنترل کیفیت ، آموزش وارتقای آن در ژاپن ایجاد کردند. آنها داوطلبانی مستقل از دولت بودند که به ارتقای کنترل کیفیت و بهبود صادرات ژاپن می اندیشیدند.
در سال 1950 اتحادیه دانشمندان و مهندسان ژاپن(JUSE) اولین نشریه خود را تحت عنوان " کنترل‌کیفیت آماری " منتشر ساخت.
در سال 1950 استانداردهای صنعتی ژاپن تنها به محصولات شرکتهایی علامت استاندارد (JIS) را می‌داد که در آن شرکت کنترل کیفیت آماری اجرا می شد.
در سال 1950 اتحادیه دانشمندان و مهندسان ژاپن(JUSE) از دکتر " ادوارد دمینگ " از آمریکا برای ارائه‌سمینار و سخنرانی دعوت کرد. دکتر دمینگ در دهه 1950 که نظراتش در آمریکا اقبالی نداشت و در برخی مواقع مورد بی اعتنایی و تمسخر واقع می‌شد ، چندین بار از ژاپن دیدن کرد و در سمینارها وسخنرانیهای مختلف ، افکار خود را برای ژاپنیها تشریح کرد.
درسال 1951 اتحادیه دانشمندان و مهندسان ژاپن(JUSE) جایزه دمینگ را با هدف افزایش سطح کیفیت صنعت ژاپن ایجاد کردند.
در سال 1951 دکتر فایگنبام کتابی تحت عنوان " کنترل کیفیت جامع " منتشر کرد.
در سال 1954 اتحادیه مهندسان و دانشمندان ژاپن(JUSE)از دکتر جوران آمریکایی برای سخنرانی درسمینار " مدیریت کنترل کیفیت " دعوت کرد. کنترل کیفیت به عنوان ابزاری برای مدیریت مطرح شد وزمینه تغییر کنترل کیفیت آماری به کنترل کیفیت جامع فراهم شد.در سال 195 رادیوی موج کوتاه ژاپن بخشی از برنامه های خود را به کنترل کیفیت اختصاص داد.
در سال 1962 نشریه " کنترل کیفیت برای سرکارگران " از سوی اتحادیه دانشمندان و مهندسان ژاپن انتشار یافت و اولین هسته کنترل کیفیت شروع به کار کرد .
در اواخر دهه 1970آمریکایها و اروپاییها که متوجه پیشی گرفتن ژاپنیها در تسخیر بازارهای جهانی شدند، به فکر استفاده از نگرش TQM در مدیریتهای خود افتادند.
در سال 1987 آمریکا جایزه ای را به نام " مالکولم بالدریج " وزیر تجارت فقید این کشور در سالهای 1981 تا1987 ایجاد و رئیس جمهور آمریکا آن را امضاء کرد. این جایزه برای معرفی شرکتهایی که به بالا بردن سطح کیفیت خود و اجرای TQM دست یافته اند، طراحی گردید.
جایزه بالدریج همه ساله به حداکثر شش شرکت ( دو شرکت از هریک از دسته های بازرگانی ، خدماتی و بازرگانی کوچک ) تعلق می گیرد .