چکیده پژوهش
پژوهش حاضر٬ با نام « بررسی نقش عزت نفس و خودباوری و موفقیت تحصیلی دانشجویان سراب » که با هدف یافتن رابطه بین عزت نفس و موفقیت تحصیلی دانشجویان انجام شد.
عزت نفس را ارزشیابی فرد در مورد خود یا قضاوت فرد در مورد ارزش خود می نامند.
موفقیت تحصیلی را تغییرات ایجاد شده در جهت مطلوب و مساعد و در اثر ارتباط با مسائل پیشرفت آموزشی و درجه ی موفقیت دانشجویان در رسیدن به اهداف آموزشی می نامند.
جامعه آماری مورد نظر در این پژوهش دانشجویان آموزشکده فنی سراب بوده و نمونه انتخاب شده 50 نفر بوده که بصورت روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند.
روش پژوهش مورد استفاده در این پژوهش بدین طریق بود که پس از انتخاب نمونه آماری ، پرسشنامه در اختیار نمونه قرار گرفت و از افراد خواسته شد تا با توجه به سوالاتی که در پرسشنامه آمده است پاسخ دهند.
نتایج بدست آمده در این پژوهش به قرار زیر است:
بین تسلط بر مطالب و تخصص دانشجویان و موفقیت تحصیلی رابطه معناداری وجود دارد.
بین روابط دانشجو و استاد و موفقیت تحصیلی وی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.
بین مثبت اندیسی دانشجو نسبت به آینده و موفقیت تحصیلی وی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.
بین احساس امنیت مالی دانشجو و موفقیت تحصیلی وی رابطه معناداری وجود دارد.
بین رشد باورهای دینی،الهی و موفقیت تحصیلی دانشجو رابطه معناداری وجود دارد.
مقدمه کلی
در جوامع کنونی و بویژه با ورود به قرن بیست و یکم اکثریت قریب اتفاق افراد به اصول بهداشتی مربوط به ابعاد مختلف جسمانی خویش آگاهی دارند به والدین از طریق رسانه های گروهی و به فرزاندان از طریق آموزشگاهها این مهم توصیه و سفارش می شود.
ولی اکثریت جامعه متاسفانه به امر بسیار مهم بهداشت روانی خود و فرزندان اهمیت نمی دهند و بهتر آنکه بیان نمائیم آگاهی ندارند. در حالی که بر حسب آمارهای کشورهای مختلف تعداد افراد مبنی بر مشکلات و معضلات روانی رو به فزونی است.
در این میان یکی از مباحث مهم در امر بهداشت روانی عزت نفس یا همان خود بزرگواری می باشد. که یکی از خصوصیات مهم و اساسی شخصیت هر فردی را تشکیل می دهد و به طور حتم روی سایر جنبه های شخصی انسان اثر می گذارد. و کمبود یا فقدان آن باعث عدم رشد سایر جنبه های شخصیت یا ناموزونی آنها خواهد شد و حتی ممکن است پایه گذار بیماریهای روانی گوناگون مانند افسردگی، کمرویی، پرخاشگری، ترس و ... شود (بیابان گرد، 1373،ص 10).*
فصل اول
مقدمه
تعریف موضوع
ضرورت و اهمیت موضوع
بیان مسئله
اهداف تحقیق
متغیرهای تحقیق
تعاریف عملیاتی
مقدمه
در طول هزاران سال گذشته ، این مطلب ثابت شده است که انسان نیاز دارد که خودش را خوب بداند و تمام کارکردهایش را اخلاقی و منطقی جلوه دهد . بسیاری از روانشناسان این نظریه را پذیرفته اند که انسان دارای نیاز به عزت نفس است از میان این افراد کارن هورنای روشی را که توسط آن افراد تلاش می کنند خودپنداره ای خوب و مطلوب از خویش بدست آورده و از آن دفاع نمایند ، را مورد بحث قرار داده است . برخورداری از اعتماد به نفس قوی ، قدرت تصمیم گیری و ابتکار ، خلاقیت و نوآوری ، سلامت فکری و بهداشت روانی ، از جمله مفاهیمی است که در رابطه ی مستقیمی با میزان عزت نفس یا احساس خود ارزشمندی فرد دارد . برای اینکه فرد بتواند از حداکثر ذهنی و توانمندی های بالقوه خود استفاده کند باید از نگرش مثبت نسبت به خود و محیط اطراف و انگیزه ای غنی برای تلاش برخوردار باشد . از برجسته ترین ویژگی های صاحبان تفکر واگرا ، داشتن عزت نفس یا احساس ارزشمندی بالاست.*
عزت نفس ، عبارت است از احساس ارزشمند بودن . این حس از مجموعه ی افکار، احساسات ، عواطف و تجربیات ما در طول زندگی ناشی می شود. می اندیشیم که فردی باهوش یا کودن هستیم ، احساس می کنیم که شخصی منفور یا دوست داشتنی هستیم ، مورد قبول و اطمینان هستیم یا خیر؟ خودرا دوست داریم یا نداریم؟
مجموعه این برداشت ها و ارزیابی ها و تجاربی که از خویش داریم باعث می شود که نسبت به خود احساس خوشایند ارزشمند بودن ، یا بر عکس احساس ناخوشایند بی کفایتی داشته باشیم . همه ی افراد ، صرف نظر از سن، جنسیت، زمینه ی فرهنگی و جهت و نوع کاری که در زندگی دارند ، نیازمند عزت نفس هستند. عزت نفس ، برابر است با خودباوری واقعی . یعنی : خود را آن گونه که هستیم باور کنیم و برای خشنودی خودمان و دیگران تلاش نماییم.*
تعریف موضوع
عزت نفس عبارت است از ارزشی که اطلاعات و اعتقادات خود فرد در مورد تمام یا چیزهایی که از او ناشی می شود به دست می دهد (شاملو، سعید، ص 70).
تغییرات ایجاد شده در جهت مطلوب و مساعد و در اثر ارتباط با مسائل پیشرفت آموزشی و درجه ی موفقیت دانشجویان در رسیدن به اهداف آموزشی را موفقیت تحصیلی می نامند. *
ضرورت و اهمیت پژوهش
اکثر صاحب نظران برخورداری از عزت نفس را به عنوان عامل مرکزی و اساسی در سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی افراد می دانند . این باور گسترش یافته و دارای تاریخچه ای طولانی است و عزت نفس برای اولین بار توسط ویلیام جیمز مورد بررسی قرار گرفت . سپس دانشمندان زیادی سعی بر بررسی ربطه ی بین عزت نفس و تاثیر آن بر ابعاد زندگی فرد داشته اند . اکثریت فرد هم نقاط قوت و هم نقاط ضعف دارند افرادی که عزت نفس آنها بالاست تمایل دارند که بیشتر به نقاط قوت خود توجه کنند تا به نقاط ضعف همچنین این افراد آماده تر هستند تا ارزیابی های مثبت از خودشان را قبول کنند افرادی با عزت نفس پائین احتمالاً بیشتر ارزیابی های منفی را قبول می کنند در هرصورت سعادت و موفقیت هر فرد در گروه احساس خود ارزشمندی و احترامی است که وی به خود قائل است . نیاز اساسی ما درزندگی احساس خوب در مورد خودمان است ما نیاز داریم که خود را از نظر جسمی ، فکری ، احساسی و انسانی خوب و با ارزش بدانیم . چنین احساس ، انگیزه و محرک ما برای توفیق در انجام اموری است که در زندگی بر عهده داریم و از جمله این امور پیشرفت تحصیلی است که عزت نفس تحصیلی مبتنی بر مقدار ارزشی است که افراد به عنوان جوینده ی دانش برای خود قائل هستند که آموزش و پرورش سهم عمده ای در آن دارد . باید اعتراف کرد که بودجه سنگینی که از سوی دولت به وزارت آموزش و پرورش اختصاص می یابد باید در مسیر صحیحی صرف شود که باعث احساس ارزشمندی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان شود بدیهی است که مصرف نادرست آن باعث زیانهای جبران ناپذیری از جمله هدر رفتن عمر فراگیران و معلمان و اساتید و شکوفا نشدن استعداد های آنها خواهد بود و پژوهش حاضر از آن جهت حائز اهمیت است که یکی از عوامل در موفقیت و شکست تحصیلی دانش آموزان و دانشجویان شناخته شود و تمام دست اندر کاران امور آموزشی از تاثیر مهم عزت نفس و احساس ارزشمندی بر پیشرفت تحصیلی آگاه شوند و تلاش به عمل آورند تا با برخورد مطلوب و مناسب ، اعتماد به نفس و عزت نفس دانش آموزان و دانشجویان را بالا برده و در موفقیت تحصیلی آنها سهیم باشند*.
بیان مسئله
عزت نفس یک شاخص بسیاری مهم در شخصیت افراد است که با مقدار ارزشی که ما به خود نسبت می دهیم و فکر می کنیم دیگران برای ما قائل هستند گفته می شود.
مسئله در این پژوهش این است که آیا بین عزت نفس و خودباوری و موفقیت تحصیلی دانشجویان آموزشکده فنی پسران سراب رابطه معناداری وجود دارد یا نه؟
اهدف پژوهش
اهداف کلی:
بررسی و یافتن نقش عزت نفس و خودباوری در موفقیت تحصیلی در دانشجویان آموزشکده علامه امینی سراب
اهداف جزئی:
یافتن رابطه بین عزت نفس و موفقیت تحصیلی
استفاده از نتیجه این پژوهش در جهت بالا بردن عزت نفس دانشجویان
فرضیه های پژوهش:
بین تسلط بر مطالب و تخصص دانشجویان و موفقیت تحصیلی آنها رابطه وجود دارد.
بین روابط دانشجو و استاد و موفقیت تحصیلی وی رابطه وجود دارد.
بین مثبت اندیشی دانشجو نسبت به آینده و موفقیت تحصیلی وی رابطه وجود دارد.
بین احساس امنیت مالی دانشجو و موفقیت تحصیلی وی رابطه وجود دارد.
بین رشد باورهای دینی،الهی و موفقیت تحصیلی وی رابطه وجود دارد.
متغیرهای پژوهش
در پژوهش حاضر متغیرهای مستقل و وابسته به شرح زیر می باشند:
متغیرهای مستقل " عزت نفس و خودباوری"
متغیر وابسته "موفقیت تحصیلی دانشجویان آموزشکده علامه امینی سراب"
تعاریف عملیاتی
تعریف مفهومی عزت نفس : ارزشیابی فرد در مورد خود یا قضاوت فرد در مورد ارزش خود را عزت نفس می نامند ( کوپر اسمیت 1967)
تعریف عملیاتی عزت نفس : مجموع ارزیابی هایی که فرد به وسیله ی میزان مخالفت یا موافقت از صفات خود به عمل می آورد.*
تعریف مفهومی پیشرفت تحصیلی : تغییرات ایجاد شده در جهت مطلوب و مساعد و در اثر ارتباط با مسائل پیشرفت آموزشی و درجه ی موفقیت دانشجویان در رسیدن به اهداف آموزشی است .
در پژوهش حاضر متغیر وابسته، عزت نفس و خودباوری و متغیرمستقل ، موفقیت تحصیلی دانشجویان سراب می باشد.