چکیده تحقیق :
در این پروژه که تحت عنوان ( بررسی تاثیر رسانه های خارج از کشور بر علاقه جوانان 20 الی 30 سال به پان ترکیسم در شهرستان اردبیل ، پارس آباد و مشگین شهر می باشد ) تلاش شده است که رسانه های گروهی ( شبکه های تلویزیون ) خارج از کشور که در تبلیغ افکار پان ترکیسم فعالیت دارند شناسایی و تاثیر آنهابر علاقه جوانان بین 20 الی 30 سال به پان ترکیسم بررسی گردد.
در همین راستا پرسشنامه حاوی 23 سوال تهیه و به تناسب آمار جمعیت تعداد 100 نفر در شهرستان اردبیل 50 نفر در شهرستان پارس آباد 50 نفر در شهرستان مشگین شهر از جامعه آماری به روش نمونه گیری تصادفی ساده تکمیل گردید.
نوع تحقیق کاربردی و روش انجام آن توصیفی است و ابزار گرد آوری اطلاعات و شیوه انجام تحقیق اسنادی و پرسشنامه ای بوده است البته امکان استفاده از روش مصاحبه و سایر روشها نیز وجود داشت که بلحاظ ضیق مهلت تکمیل تحقیق و لزوم مسافرت به شهرستانهای مذکور و انجام هزینه ایاب و ذهاب و سایر مشکلات جانبی فقط به روشها و ابزارهای فوق اکتفا گردید.
جامعه آماری جوانان بین 20 الی 30 سال شهرستان اردبیل – پاس آباد و مشگین شهر بودند که سعی گردید از دارندگان مدارک تحصیلی دیپلم به بالا پرسشنامه تکمیل گردد .
طبق نتایج بدست آمده از هفت مورد فرضیه طرح شده فرضیه عدم تأمین نیازمندیهای جوانان توسط شبکههای داخل کشور باعث گرایش آنان به شبکههای خارج شده است با 71 درصد پاسخ مثبت 5/24 درصد پاسخ منفی و 5/4 درصد پاسخ نداده اولین و ضعف پوشش شبکههای داخل کشور باعث گرایش جوانان به رسانههای خارجی شده است، با 67درصد پاسخ مثبت، 5/24درصد پاسخ منفی، 5/8 درصد پاسخ نداده دومین فرضیه و تأثیر تنوع و جذابیت برنامههای شبکههای خارجی بر گرایش جوانان به آن برنامهها با 5/53درصد پاسخ مثبت، 32درصد پاسخ منفی، 5/14درصد پاسخ نداده سومین فرضیه تأیید شده میباشد. فرضیات، تأثیر رسانههای خارج از کشور بر علاقهمندی جوانان به پان ترکیسم با 5/50درصد پاسخ مثبت 5/37درصد پاسخ منفی 12درصد پاسخ نداده و فرضیه اهداف تجزیه طلبی بودن رسانههای خارج از کشور با 50درصد پاسخ مثبت 5/33درصد پاسخ منفی 5/16 پاسخ نداده و فرضیه موفقیت شبکههای خارجی در جذب طرفدار و بیننده با 5/46 درصد پاسخ مثبت، 40درصد پاسخ منفی، 13 درصد پاسخ نداده به ترتیب توسط نمونههای جامعه آماری تأیید گردیدهاند.
واژگان کلیدی عبارتند از :
پان ترکیسم، قومیت، قوم گرایی، تجزیه طلبی، رسانههای گروهی، امنیت داخلی
پیشگفتار:
در این پروژه تلاش شده که تاثیر شبکه های تلویزیونی خارج از کشور بر علاقمندی جوانان به پان ترکیسم مورد بررسی قرار گیرد و جهت نتیجه گیری بهتر ضمن اشاره به تاریخچه شبکه های تلویزیونی جمهوری آذربایجان و شبکه های راه اندزی شده توسط عناصر قوم گرا با تکمیل پرسشنامه از جامعه آماری نسبت به تحلیل داده ها پرداخته شده است و علاوه بر آن نقش رسانه های محلی و داخل کشور نیزدر مقابل فعالیت شبکه های خارجی در پرسشنامه اشاره و نظر پاسخگویان تجزیه و تحلیل گردیده .
در بررسی اسنادی ، سوابق و پرونده های تعداد 10 نفر ازفعالان قوم گرا در اردبیل مورد مظالعه قرار گرفته و تاثیر رسانه ها بر فعالیت آنلن بررسی شده است.
لبته بعلت ضیق وقت امکان استفاده از تمامی ابزارهای گرد آوری اطلاعات و بکارگیری روشهای آن مقدور نگردید لیکن مجموعه تلاش کوتاه مدت بوده و امیدوارم قابل بهره برداری بوده باشد
مقدمه و کلیات
مقدمه :
مسئله قومیت و قومگرایی از مسائل مهم (اجتماعی) کشور است که همواره در مراحل تبدیل شدن به مسئله امنیتی است، دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی جهت ضربه زدن به این نظام از تمامی شگردها و شیوه ها اعم از تحریم اقتصادی ، تحمیل جنگ 8 ساله ، متهم کردن به عدم رعایت حقوق بشر استفاده کرده و به حول قوه الهی موفق نشده است و سرد مداران زور و استکبار جهانی راه و شیوه جدیدی که انتخاب کرده اند بر هم زدن امنیت داخلی کشور با تحریک قومیتها می باشد و علنا در این رابطه بودجه کلانی اختصاص داده شده و سیاستمداران آمریکا اعلام کرده اند در ایران پتانسیل قومیتها وجود داشته که چندین سال است که از آن بی خبر بوده اند در نتیجه پس از آن توجه خاصی بر تحریک قومیتها کرده اند و نا آرامیهای استان خوزستان و استانهای آذری نشین کشورمان در سالهای اخیر نتیجه اقدامات آنان میباشد .
در این رابطه نقش رسانه های گروهی بسیار با اهمیت و حساس است بطوریکه اغتشاش خرداد سال 85 شهرستان اردبیل در رابطه با موضوع کاریکاتور روزنامه ایران توسط رسانه های خارجی به ویژه شبکه های تلویزیونی جمهوری آذربایجان و شبکه های راه اندازی شده توسط عناصر قوم گرا که از آمریکا پخش می گردد هدایت می شد و این شبکه هابا پخش برنامه های تحریک آمیز و غلو کردن موضوع در صدد کشاندن مردم به خیابانها و صحنه های درگیری و رویاروی مردم با مامورین بودند که در این تحقیق به شناسایی رسانه های مذکور همچنین تاثیر آنان بر علاقه جوانان بر پان ترکیسم پرداخته ایم که انشاء قابل بهره برداری خواهد بود.
بیان مسئله :
نظام مقدس جمهوری اسلامی در زمانی پیروز شد که کشور ایران کاملا تحت نفوذ امپریالیسم غرب بود و این نظام که برگرفته از مکتب مقدس اسلام به ویژه مذهب تشیع بود اهداف سلطه جویانه ابر قدرتهای غرب و شرق را در کشورمان نفی کرده ابر قدرت غرب که حامی حکومت استبدادی ایران بود و بر ثروت ملی کشور خیمه زده و غارت میکرد توان مقابله با ایمان و وحدت و رهبری انقلاب را از دست دادند و بصورت مفتضحانه خاک پاک کشورمان را ترک کردند.
این شکست برای آنان نه تنها درس عبرت نشد بلکه به روش های گوناگون از جمله تحریم اقتصادی، تحمیل جنگ 8 ساله، تقویت وابستگان داخلی در مورد بر اندازی نظام مقدس اسلامی برآمدند تا مجددا کشور پهناور ایران اسلامی را به سلطه خود در آورند. با توجه به اینکه همه این توطئه ها یکی پس از دیگری با لطف خداوند و اتحاد مردم و تدبیر مسئولین نظام خنثی گردید. لذا اکنون این دشمن دیرینه نظام اسلامی توطئه شوم دیگری را طراحی کرده است که این توطئه تحریک قومیتها و ایجاد درگیری قومی، جهت تجزیه کشور پهناور ایران به دست قوم گرایان میباشد. و در این راستا با تصویب بودجه و حمایت از قومیتها، راه اندازی شبکه های تلویزیونی و تبلیغ بسیار وسیع قوم گرایی اقدام به برهم زدن امنیت داخلی کشورمان را می نمایند که ناآرامی های اخیر خوزستان و استانها ی آذری نشین کشورمان نمونه ای از اقدامات آنان می باشد.
در این راستا نقش رسانه های خارجی بسیار با اهمیت است همواره با پخش برنامه های تبلیغی درصدد تحریک احساسات جوانان میباشند. بطوریکه شبکه های تلویزیون گوناز تی وی و تعداد ی از شبکه های تلویزیونی جمهوری آذربایجان در جریان اغتشاش خرداد سال 85 شهرهای آذری نشین نقش مهمی را در تحریک و هدایت عناصر قوم گرا ایفا می کردند و با پخش لحظه به لحظه ناآرامی ها و پخش خبرهای کذب مبنی بر کشته شدن تعداد زیادی از مردم به دست پلیس، مردم را تحریک و هدایت می کردند.
با توجه به اینکه موضوع قومیت گرایی و پان ترکیسم به موضوع امنیتی تبدیل شده و گردانندگان پان ترکیسم امنیت ملی را نشانه رفته اند و اهداف تجزیه طلبی را دنبال میکنند و در این راه رسانه های خارج از کشور رسالت پشتیبانی از آن گروه را بعهده دارند. لذا اگر چه بیداری و غیرت آذری زبانان کشورمان و حس وطن پرستی و حمایت از نظام مقدس اسلامی همه توطئه آنان را خنثی خواهد کرد ولی باز هم نمیتوان نسبت به آن بی تفاوت ماند. به همین دلیل در این پروژه تحقیق ، تلاش شده است که تاثیر رسانه های خارج از کشور بر علاقه جوانان به پان ترکیسم در شهرستانهای اردبیل ، پارس آباد و مشگین شهر مورد بررسی قرار گیرد که انشاء الله نتایج حاصله از آن در حل بعضی از مشکلات مؤثر باشد .
اهداف ویژه تحقیق :
الف ) اهداف اصلی
سنجش دقیق میزان تاثیر رسانه های خارج از کشور بر علاقمندی جوانان به پان ترکیسم
شناسایی رسانه های خارجی فعال در این رابطه
پی بردن به اهداف اصلی رسانه های خارج از کشور که در این رابطه فعالیت دارند .
تهیه راهکارهای مناسب جهت مقابله با تاثیر این رسانه ها
ب) اهداف فرعی :
شناسایی و کشف دلایل گرایش جوانان به شبکه های خارج از کشور .
سنجش میزان تاثیر رسانه های داخلی در خنثی کردن تاثیر تبلیغات رسانه های خارج از کشور
شناسایی نقلط ضعف خودی که رسانه های خارج از کشور از آن سوء استفاده می کنند.
شناسایی گردانندگان احتمالی پشت صحنه رسانه های خارج از کشور
انعکاس نتایج حاصله از تحقیق به مبادی مربوط جهت رفع نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت .
سؤالات تحقیق
الف) سؤال اصلی
آیا رسانه های خارج از کشور اعم از شبکه های تلویزیومی جمهوری آذربایجان و یا شبکه های تلویزیونی که توسط عناصر قوم گرا راه اندای شده است واز آمریکا پخش می شود در علاقه جوانان به پان ترکیسم تاثیر دارد.
سؤالات فرعی :
آیا رسانه های خارج از کشوذ با هدف خاص نسبت به تبلیغ پان ترکیسم اقدام می نماید.
آیا برنامه های پخش شده از رسانه های خارج از کشور متنوع و جذاب هستند .
آیا رسانه های خارج از کشور اهداف تجزیه طلبی را دنبال می کنند.
آیا شبکه های تلویزیونی مبلغ افکار پان ترکیسم در جذب بیننده و طرفدار موفق بوده است .
کدام شبکه های خارجی به تبلیغ افکار پان ترکیسم می پردازند.
آیا ضعف پوشش شبکه های تلویزیونی داخل در گرایش جوانان به شبکه های تلویزیونی خارج مؤثر است .
آیا علت گرایش جوانان به تماشای شبکه های خارجی ناشی از تامین نشدن نیازمندیهای خود توسط شبکه های تلویزیون داخلی میباشد.
فرضیات تحقیق :
رسانه های خارج از کشور اعم از شبکه های تلویزیونی جمهوری آذربایجان و یا شبکه های راه اندازی شده توسط عناصر قوم گرا در علاقه جوانان به پان ترکیسم مؤثر است .
رسانه های خارج از کشور با هدف خاص اقدام به تبلیغ پان ترکیسم می نماید .
برنامه های پخش شده از رسانه های خارج از کشور متنوع و جذاب هستند .
رسانه های خارج از کشور اهداف تجزیه طلبی را دنبال می کنند.
شبکه های تلویزیونی مبلغ پان ترکیسم در جذب بیننده و طرفدار موفق بوده است.
ضعف پوشش شبکه های داخل باعث گرایش جوانان به شبکه های خارجی شده است .
عدم تامین نیازمندیهای جوانان از طریق شبکه های تلویزیون داخل کشور یکی دیگر از علل گرایش جوانان به شبکه های خارجی میباشد .
فصل دوم
پیشینه موضوع و چهارچوب نظری آن
نگاهی به سابقه تاریخی پان ترکیسم در ایران
معنای اصطلاح پان ترکیسم :
پان در لفظ یونانی به معنای خدای چوپانان و در لاتین پیشوندی است که معنی و عموم را می دهد.
از اواخر قرن هیجدهم میلادی با پیدایش نهضتهای ناسیونایستی و دین بعضی ها آن را به ابتدای قوم، نژاد و دین خود اضافه کردند که هدف آنان وحدت سیاسی، نژادی، دین و غیره بود مانند پان عربیسم ، پان ژرمانیسم ، پان اسلامیسم ، پان ترکیسم و... این موارد در قرن بیستم رنگ بیشتری به خود گرفت (1) (دایره المعارف دانش بشری)
سابقه تاریخی پان ترکیسم در ایران
نفوذ مکتب ناسیونالیست غیر مذهبی اروپایی در جهان اسلام در اواخر قرن نوزدهم از یک طرف زمینه را برای ظهور پان ترکیسم و در امپراطوری عثمانی و خارج از آن فراهم ساخت به طوری که برخی از نخبگان ترک زبان قفقاز و آذربایجان ایران که تحت تاثیر این اندیشه ها قرار گرفته بودند پیرو ایدئولوژی پان ترکیسم شدند و تلاش کردند مسئله قومیت را در آذربایجان مطرح کنند از طراف دیگر پیروزی انقلاب اکتبر در روسیه و مقبولیت اندیشه مارکسیت – لنینسیتی خود گردانی در میان آذری های ایران و نخبگان ترک زبان قفقاز در باکو اندیشه خود مختاری محلی را در آذربایجان ایران پروراند.
گروهی از روشنفکران عثمانی در قرن نوزدهم به احتمال قوی نخست کسانی بودند که تحت تاثیر گفتمان ناسیونالیست غیر مذهبی غربی قرار گرفتند این گروه که «عثمانی های جوان» نام داشتند اولین محفل ناسیونالیستی را در امپراتوری عثمانی تشکیل دادند .
و مشوق اصلاحات به شیوه کشورهای اروپایی شدند و در نتیجه این اصلاحات فرهنگ سنتی مسلط در امپراتوری عثمانی جای خود را به فرهنگ غرب دادو گروهی جدیدی از روشنفکران عثمانی تحصیلکرده اروپا در اواخر قرن نوزدهم راه عثمانی های جوان را دنبال کردندو این گروه که به «ترکهای جوان» معروف شدند گام در اندیشه های ارنست رنان گذاشتند که می گفت «عامل اساسی ملیت اول در زبان، دوم در مذهب اخلاقیات و رسوم و سوم در تاریخ مشترک، سرزمین پدری و سرنوشت نهفته است» اگر چه ترکهای جوان سعی کردند که به منظور بسیج مسلمانان در حمایت از خلیفه عثمانی در آستانه جنگ جهانی اول برای مدت کوتاهی آن هم به طور نا موفق به اندیشه های پان اسلامی متوسل شوند اما بطور کلی فرهنگ اسلامی را بیشتر محصول سنت های عربی و ایرانی می دانستند تا نتیجه استبداد ترکها و پان ترکها از پیشینه ترکی مغولی بیشتر الهام می گرفتند تا از تمدن اسلامی .
در چنین فضایی بود که برخی از روشنفکران آذری از جمله آقا اوغلی، محمد امین رسول زاده، علی حسین زاده، نصیب یوسف بای علی، محمد هادی و آقایف از روسیه و ایران به قسطنطنیه (استانبول) آمدند تحت تاثیر ایدئولوژی پان ترکی قرار گرفتند و این نخبگان تعلقات و هویت های اسلامی خود را رها کردند و به پان ترکیسم گرایش یافتند آنان پس از بازگشت به باکو اندیشه های پان ترکی را تبلیغ کردند.
رسول زاده پس از بازگشت از استانبول حزب «مساوات» را در باکو بنیان گذاشت و همه تلاش خود را برای استقلال مناطق ترک زبان قفقاز بکار برد.
پس از سقوط روسیه تزاری و امپراتوری عثمانی در پایان جنگ جهانی اول پان ترکهای قفقاز به وعهده های ویلسون رئیس جمهوری آمریکا درباره خود گردانی گروهها امید بستند و سقوط دو امپراطوری روسیه و عثمانی به طور کلی انتظارات این گروه را برای برخورداری از حق تعیین سرنوشت و خود گردانی بالا برد در اوج جنگ جهانی اول در سال 1916 کمیته ای از نخبگان ترک در باکو تلگرافهایی برای ویلسون و سایر رهبران غرب فرستادند و خواستار اعطای حق خود گردانی به مسلمانان روسیه شدند، پس از فرو پاشی امپراتوری عثمانی با آنکه آمال نخبگان پان ترک برای وارد ساختن قفقاز و آذربایجان ایران در یک امپراتوری ترک تحقق نیافت آنها فعالیتهای سیاسی خود را ادامه دادند. نخبگان آذربایجان ایران و نخبگان ترک زبان قفقاز از انقلاب 1905 روسیه به بعد در معرض اندیشه های مارکیستی قرار گرفتند و باکو به دلیل اهمیت صنعتی به یکی از مراکز عمده فعالیت های انقلابی در روسیه تبدیل شد برخی فعالان برجسته مارکیست از جمله استالین بخش عمده ای از دوران جوانی خود را درآنجا گذرانده بود و از آنجا که کارگران آذری ایرانی صنعت نفت باکو در بدترین شرایط اقتصادی به سر می بردند بیش از سایرین تحت تاثیر اندیشه های سوسیالیستی قرار گرفتند .