پایان نامه بررسی رابطه کمالگرایی مثبت و منفی با شادکامی در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اردبیل

پایان نامه جهت دریافت مدرک روانشناسی بالینی

چکیده:

هدف از انجام این پژوهش بررسی رابطه بین کمال گرایی مثبت و منفی با شادکامی در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد واحد اردبیل می باشد. در این پژوهش از روش همبستگی استفاده شده است.

جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دختر و پسر دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل با گرایش های مختلف که در سال تحصیلی 1390 مشغول به تحصیل بوده و حداقل 4 نیمسال تحصیلی را پشت سر گذاشته اند می باشد. نمونه پژوهش مشتمل بر 150 دانشجوی دختر و پسر که به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند ، می باشد.

برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های کمال گرایی تری – شوت (1995) و شادکامی آرجیل لو (1989) استفاده شده است. ابزارهای فوق از لحاظ روان سنجی دارای اعتبار و پایایی قابل توجه بودند. همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار) آمار استنباطی (همبستگی پیرسون، رگرسیون و تی تست) استفاده شده، نتایج بدست آمده نشان داد بین متغیرهای مورد پژوهش رابطه معناداری وجود ندارد.

مقدمه

روان شناسی مثبت نگر به عنوان رویکرد تازه ای در روان شناسی ، بر فهم و تشریح شادمانی و احساس ذهنی بهزیستی و همچنین پیش بینی دقیق عواملی که بر آنها موثرند ، تمرکز دارد. این رویکرد از منظری مثبت گرایانه با ارتقای احساس ذهنی بهزیستی و شادمانی ، در عوض درمان نواقص و اختلالات سرو کار دارد. بنابراین، روان شناسی مثبت نگر تکمیل کننده روان شناسی بالینی سنتی است. فهم ، درک و شفاف سازی شادمانی و احساس ذهنی بهزیستی ، موضوع محوری روان شناسی مثبت نگراست (سلیگمن، 2005)[1].

شادمانی ذهنی عبارتست از"ارزیابی های شناختی و هیجانی فرد از زندگی اش " . این ارزیابی از سویی واکنش های هیجانی به حوادث و در سویی دیگر قضاوت های شناختی5 در مورد رضایت و به سرانجام رساندن وظیفه را در برمی گیرد. بنابراین، شادمانی ذهنی مفهوم وسیعی است که تجربه هیجانهای مطلوب ، سطوح پایین هیجان های منفی و رضایت بالا از زندگی را دربرمی گیرد. شادمانی ذهنی، در ادراکات و ارزیابی های افراد از زندگی شان در ابعاد هیجانی ، عملکردهای روان شناختی و اجتماعی ، منعکس می شود. جزء هیجانی شادمانی ذهنی شامل دو مولفه شادکامی6 و رضایت از زندگی7 است. در پژوهش حاضر نیز به این بخش از شادمانی ذهنی پرداخته شده است (کار[2] ، 2003).

شادکامی چندین جزء اساسی را دربر می گیرد ؛ جزء هیجانی که فرد شادکام از نظر خلقی، شاد و خوشحال است ، جزء اجتماعی، که فرد شادکام از روابط اجتماعی خوبی با دیگران برخوردار است و می تواند از آنها حمایت اجتماعی دریافت کند و سرانجام جزء شناختی ، که باعث می شود فرد شادکام اطلاعات را به روش خاصی پردازش کرده ، مورد تعبیر و تفسیر قراردهد که در نهایت ، باعث احساس شادی و خوش بینی در وی می گردد. از این رو ، در شادکامی ، ارزشیابی افراد از خود و زندگی شان می تواند ، جنبه های شناختی ، مثل قضاوت در مورد خشنودی از زندگی و یا جنبه های هیجانی از جمله خلق یا عواطف ، در واکنش به رویدادهای زندگی را در برگیرد (والویس [3]و همکاران ، 2004)

ویژگی شخصیتی دیگر که افراد را در برخورد با واقعیت های زندگی دچار مشکل می کند کمال گرایی است.کمال گرایی به افکار و رفتار های خود تخریب گرانه ای اشاره می کند که هدف آنها نیل به اهداف به شدت افراطی و غیر واقع گرایانه و غیر منطقی است افراد کمال گرا به دلیل داشتن معیار های بالا عملکرد و ارزیابی های سفت و سخت از خود و دیگران در معرض انواع بیماری های و عملکرد های نا درست قرار می گیرند آنها باید در هر کاری به حد کمال برسند.نرسیدن به کمالات آنان را دچار اضطراب و افسردگی و احساس گناه شدید می کند و یا گاهی از افراد احساس می کنند کارها را باید صد در صد درست انجام دهند و در غیر اینصورت بازنده هستند و یا احساس می کنند کاری که به انجام رسانده اند به اندازه کافی خوب نیستند و یا اینکه نوشتن مقالات و طرحهای خود را به بهانه اینکه بایستی آنها را دقیق و بی عیب انجام دهند به تعویق می اندازند و در چنین صورت شخص به جای حرکت در مسیر موفقیت سعی در کامل بودن دارد.هر یک از ما یک خود آرمانی داریم که بیانگر انسان کامل است و در جهت رسیدن به آن تلاش می کنیم.آدلی معتقد است کمال آرمانی است که در ذهن انسانها ایجاد می شود و آنها در صورتی می توانند زندگی کنند که به آرمانهایشان برسند.(هورنای , 1987)

هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه کمالگرایی مثبت و منفی با شادکامی در پسران و دختران دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل می باشد .

بیان مسئله

عمده ترین مسئله ای که در این پژوهش مطرح است در حالت کلی آن دسته از ویژگی هایی هستند که با شادکامی و کمالگرایی دانشجویان مرتبط است.بدیهی است ویژگیهای شخصیتی و رفتاری بر موقعیت تحصیلی و بهداشت روان دانشجویان تاثیر گذار می باشد.در این پژوهش تنها به برخی از ویژگی های شخصیتی موثر از جمله شادکامی و کمال گرایی مورد مطالعه قرار گرفته است.عوامل متعددی وجود دارد که افراد را شاد یا غمگین میکند.

روانشناسان امروزه به سلامت روانی و شادکامی اهمیت فراوان می دهند (کاید گپ و صالحی، 1386).سلیگمن1 (2003) پیش بینی کرده است تا سال 2015 از هر ده نفر انسان ساکن در کره زمین یک نفر دچار افسردگی خواهد شد به همین دلیل امروزه مطالعات مربوط به شادکامی و عوامل مرتبط با آن از جمله مهمترین اولویت های روانشناسی قرار گرفته است.شادی عامل بسیار مهمی در زندگی است که از آن طریق فرا همیشه دارای یک حس خوب درباره زندگی خود و دیگران است و فرد احساس نومیدی را ار خود دور می کند و ضعف های خود را می پذیرد.اگر چه از شادکامی تعاریف مختلفی شده است و لی آرجیل (1989) شادکامی را ترکیبی از عاطفه مثبت، رضایت از زندگی و عدم وجود عواطف منفی مثل افسردگی و اضظراب  می داند.داینر و راترز2 (2003) شادکامی را بر حسب سه مؤلفه فراوانی و شدت احساسات مثبت، وجود سطوح متوسطی از رضامندی3 در طول یک دوره زمانی و عدم وجود احساسات منفی مانند اضطراب و افسردگی تعریف می کنند.همچنین سلمیکین (2003) شادکامی را به عنوان برون گرایی پایدار در نظر گرفته و حاضر نشان شناخته است، از زمانی که عواطف مثبت به عنوان کانون شادکامی مورد توجه واقع شده، نقش شادکامی در تسهیل جامعه پذیری و تعادل مطلوب با دیگران آشکار گردیده است.متغیی دیگر ما امیدواری است.امید نیرویی هیجانی است که تخیل را به سمت موارد مثبت هدایت می کند.امید به انسان ها اغنرژی می دهد و مجهزشان می کند و مانند کاتالیزوری برای کار و فعالیت عمل می کند.امید به ما انعطاف پذیری،نشاط و توانایی خلاصی از ضرباتی را که زندگی بر ما تحمیل می کند، می دهد و باعث افزایش رضایت از زندگی می شود (پریچت1 ، 2004، ترجمه عنقائی، 1384).امیدواری پیوندی است میان رفتار های مرتبط با هدف و باور های فرد برای رسیدن با این اهداف.میزان امیدواری بالا با بهزیستی بیشتر همراه است.امیدواری از طریق تجارب موفقیت آمیز زندگی افزایش می یابد و به واسطه ی تجارب شکست تقلیل می یابد (یو، فرلنگ، فیلیکس، شارکی و تانیگوا2، 2008).

افراد کمال گرا نخست مجموعه ای از اعداف غیر قابل دسترس را ردیف می کنند و در گام بعدی در رسیدن به این اهداف شکست می خورند زیرا دسترس به آن اهداف غیر ممکن می باشد.در گام بعدی زیر فشار میل به کمال گرایی وناکامی مزمن غیر قابل اجتناب ناشی از آن.خلاقیت و کارآمدی آنها کاهش می یابد و بالاخره این روند افراد کمال گرا را انتقاد از خود و سرزنش خود هدایت می کند.فرویددر توصیف این افراد اذعان می کند که محرک اصلی در زندگی این افراد رسیدن به خوشبختی نیست بلکه تکامل و برتری یافتن است.زندگی آنان در یک سلسله (حتما – باید – نباید) خلاصه می شود.آنها بلاید در هر کاری به حد کمال برسند و به بهترین نحو آنرا انجام دهند اگر نه راضی نخواد شد ونرسیدن به کمالات آنان را دچار اضطراب و افسردگی و احساس گناه شدید می کند.این توقعات بی جا و عهده دار شدن مسئولیت سنگین و غیر منطقی عرصع زندگی را بر آنانم تنگ می کند که نتیجه این روند نیز عزت نفس پایین می باشد.

سوال اصلی تحقیق این است که آیا بین کمالگرایی و شادکامی دانشجویان دانشگاه آزاد اردبیل رابطه وجود دارد؟

ضرورت و اهمیت تحقیق

افراد به طور غیر ارادی تجارب و عواطف منفی را آسانتر از عواطف و تجارب منفی به خاطر آورده و بازیابی می نماید و همین امر ضرورت استفاده ار روانشناسی مثبت که در آن به هر دو جنبه مثبت و منفی تجارب انسان توجه می کند را مشخص می سازد.یک مداخله مثبت، ناراحتی، رنج و نا خوشایندی زندگی، یا تجارب منفی را انکار نمی کند، بلکه به جای آن مراجعین را تشویق می نمایدتا از توانمندی های خود برای شناسایی و فهم ضعف های خود استفاده نمایندئ.اگر یک متخصص بتواند به مراجعین کمک نماید که بر این اساس عادت در فعالیت هایی درگیر شوند که متنایب با ارزشها، توانمندیها و علایق آنها باشد در این صورت امید به تجربه شادمانی به طور مشخص افزایش می یابد.مداخلات مثبت مزایای علوم روانشناختی را در حد افراد غیر بیمار هم مایلند زندگی رضایت بخش تری داشته باشند گشترش داده است، چرا که روانشناسی بدین معنا علم سلامتی نیست که صرفاً با بیماری سروکار داشته باشد، می تواند بسیار گسترده تر بوده و با شغل و حرفه، آموزش، شناخت، علائق، شود و تحول و بازی و تفریح هم در ارتباط باشد.

ویژگی های شخصیتی سالم نقش مهمی در سلامت و بهداشت روانی انسان دارد صفات شخصیتی مناسب زمینه های نوآوری تفکرات نو و خدمت به جامعه انسانی را فراهم می آورد هر چند الگوی رفتاری کمال گرایی به عنوان مثبت در سازگاری با پیشرفت توصیف شده است اما این مساله به طور معمول به عنوان یک سبک نوروتیک مورد توجه بوده است.شناساندن ویژگی های شخصیتی افراد کمال گرا و چگونگی به وجود آمدن سبک کمال گرایی در افراد توسط خانواده،وجود پژوهش های اندک، در این زمینه در جامعه تسلط فرهنگ موفقیت مداری در جامعه از دلایل دیگر انجام این پژوهش می باشد.

اهداف پژوهش

هدف کلی

بررسی رابطه کمالگرایی مثبت و منفی با شادکامی در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اردبیل

اهداف جزئی

بررسی کمالگرایی مثبت با شادکامی در بین دانشجویان دختر و پسر

بررسی کمالگرایی منفی با شادکامی در بین دانشجویان دختر و پسر

تفاوت  کمالگرایی مثبت و منفی در بین دختران و پسران

تفاوت شادکامی در بین دختران و پسران دانشگاه آزاد واحد اردبیل

فرضیه ها

بین کمالگرایی با شادکامی رابطه وجود دارد .

- بین کمالگرایی مثبت با شادکامی رابطه وجود دارد

بین کمالگرایی منفی با شادکامی رابطه وجود دارد

بین دانشجویان دختر و پسر در کمالگرایی تفاوت وجود دارد

بین دانشجویان دختر و پسر در شادکامی تفاوت وجود دارد .

بین متغیر های مورد مطالعه رابطه چند گانه وجود دارد .

تعاریف نظری و عملیاتی

کمالگرایی ‌

کمال گرایی، درواقع باوری غیرمنطقی است که اشخاص نسبت به خود و محیط اطراف خود دارند.افرادی که کمال گرا هستند، معتقدند که خود و محیط اطرافشان باید کامل بوده و هرگونه تلاشی در زندگی باید بدون اشتباه و خطا باشد..(علی لو 1388)

در کمالگرایی مثبت این اعتقاد وجود دارد که این نوع کمالگرایی از تقویت کننده های مثبت مرتبط با رفتار کمالگرایانه پیشایند ناشی شده است .کمالگرایی منفی به نظر میرسد که مستقیما با تقویت کننده های منفی مرتبط باشد (نریمانی و ابولقاسمی ،1384).

در این پژوهش منظور از کمالگرایی نمره ای است که فرد در مقیاس کمالگرایی تری- شورت و همکاران بدست می آورد.

شادکامی

 درجه و میزانی است که با آن یک فرد کیفیت کلی زندگیش را به عنوان یک زندگی کاملاً مطلوب مورد قضاوت قرار می دهد (ون هوون3، 1995).در این پژوهش منظور از شادکامی میزان نمره ای است که آزمودنی در مقیاس شادکامی آکسفورد به