من باور دارم
باور دارم که با هر قطره ی باران گلی خواهد رویید .
باور دارم که در دل هر تاریکی شمعی روشن خواهد شد .
باور دارم که در دوراهی های زندگی کسی خواهد بود که رهنما باشد .
باور دارم که در طوفان های مهیب زندگی آنگاه که همه چیز متلاطم می شود کسی هست که کلمه به کلمه ی دعاهای ما را می شوند .
باور دارم با مرگ هر نفر عزیز دیگری متولد خواهد شد که لبخندش زندگی را به همراه می آورد .
باور دارم با هر برگی که بر زمین می افتد شکوفه ای خواهد رویید .
باور دارم که زندگی فرایندی همیشه جاری است که بر سر راهش اتفاقات ناگواری رخ می دهد که ممکن است اثر آن باقی بماند ولی زندگی به جریان خود ادامه می دهد .
باور دارم که در پس هر غروبی طلوعی زیبا نهفته است .
و باور دارم که ظلمت و سیاهی ابدی نیست و سحر نزدیک است .
مقدمه :
بنای خانواده یعنی جایی که انسان در آن به آرامش و کمال می رسد . حال اگر این بنای زیبا مورد لطف و عنایت خداوند از انسان گرفته شود دیر یا زود می میرد .
یکی از بزرگترین خوشبختی انسانها ، داشتن همسری صالح و شایسته است . آن بهره ای که انسان را سامان می بخشند داشتن همسری است که هرگاه به وی نظری بیفکند شاد و سرور گردد . باید به جوانان آموزش داده شود تا با داشتن اطلاعات کامل در مورد جسن مخالفشان همسر خود را انتخاب کنند . اگر زنان و مردان بتوانند همدیگر را قبول کنند در زندگی زناشویی بسیار موفقتر خواهند بود .
ازدواج به سلامت جامعه کمک می کند . این سنت و فرهنگ درستی و خوبی بوده و نباید از بین برود خانواده ها اساس و هسته یک جامعه هستند و اگر مانند یک سلول بیمار باشند در نهایت سلولها جامعه را بیمار می کنند و پس اهمیت ازدواج همانطور که امام رضا (ع) فرموده اند :
« چون خواهی ازدواج کنی از خدا خیربخواه پس اقدام کن ، دو رکعت نماز بگذار و دستها را بدرگاه خدا بردار بگو : خداوندا من در اندیشه زناشوئی ام همسری برایم فراهم کن که از نظر اندام و اخلاق پاکدامنی و نگهداری مال و آبروی شوهر زیبائی و فرزند سرآمد زنان باشد . »
و یا در جای دیگر پیامبر علی صلی الله می فرماید :
« هر کس در ابتدای سنین جوانی ازدواج کند شیطان فریاد می کند ای وای ! ای وای ! دو سوم دین خود را از شر من حفظ کرد . »
ازدواج یک سنت دیرینه اجتماعی است که به صورت بیانی مقدس از آغاز زندگی بشر وجود داشته است . ازدواج برای انسان یک نیاز طبیعی است . چگونه است که اگر انسان آب و غذا نخورد تعادل حیاتی او بهم می ریزد و به مرگ او منتهی می گردد .
همه چیز می گذرد ، حتی اظهار عشقها ، بوسه ها ، در برگرفتنیها و سایر تظاهرات عشق های جسمانی اما رشته محبت دو روح که یک بار همدیگر را به آغوش کشید و به حقیقت یکدیگر را شناخته اند هرگز گسیخته نمی شود . هیچ کاخی در زندگی بر افراشته نشد که محبوبتر ، شیرین تر و با عظمت تر از کاخ ازدواج در نزد خداوند باشد .
زندگی زناشویی یکی از سخت ترین مدلهای زندگی است ، زندگی با فردی غریبه که شناختی در موردش در دست نیست و باید به مدت طولانی با او زندگی کرد ، بسیار سخت است شاید بتوان کسی به طور موقت زندگی کرد و او را تحمل نمود ، ولی وقتی زمان طولانی می گردد شرایط سخت تر خواهد شد .
از پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله ) است که :
« خَیرُکَمُ خَیرکُم لِاَهلِهِ و انا خیرکُم لِاَهلی »
« بهترین شما کسی است که به خانواده خود بهتر باشد و
من بهترین شما به خانواده خود می باشم . »
بیان مسئله پژوهش :
ازدواج رابطه است که طرفین ربط را تا حد زیادی از بی بند و باری و روابط نامشروع و انحرافات اخلاقی و جنسی مصون دارد . در امر مقدس ازدواج که پایۀ تربیت انسانهای کامل است . نباید به ارزشهای دروغین و آداب و رسوم ناروا و ناپسند توجه نمود بلکه سلامت جسم و جان و دین و دختر و پسر را باید اساس پذیرش قرار دارد .
ازدواج امری مهم و سرنوشت ساز است که کامیابی و یا شکست در آن در زندگی آینده تأثیر بسزایی دارد . همسر خوبی و موافق زندگی را قرین آرامش و آسایش می کند و زمینه را برای پرورش استعدادهای درون و نیز ترقی و تعالی خانواده فراهم می سازد . همه جوانان در دوره بلوغ روانی خود فرا می گیرند که چگونه حرفهای قشنگی بزنند تا همسران و فرزندانشان از آن کلمات زیبا و به یاد ماندنی برای همه عمر بهره مند گردند .
به وسیله ازدواج همسری می خواهند که در کنار او به آرامش برسند و احساس امنیت روانی – اجتماعی داشته باشند . آنان که بیشتر مشورت می کنند کمتر اشتباه می کنند . چنانچه درخواست انتخاب همسر مناسب ضعف دارد ، بهتر است اجازه دهید تا به استقلال فکری و بلوغ روانی برسد .
انسان دوست دارد که هم دوست داشته باشد و هم دوستش بدارید در غیر این صورت یک احساس تنهایی غریبی در انسان به وجود می آید که در آن احساس غربت و دلتنگی
می کند .
ما توجه به مسائل یاد شده تحقیق در این پژوهش درصدد یافتن پاسخ علمی این سئوال است که عوامل تأثیرگذار بر ازدواج به بیان دیگر موانع ازدواج کدامند ؟
فرضیه پژوهش :
- عدم وجود فرهنگ آموزشی صحیح در رابطه با ازدواج تأثیرات و چگونگی ( شکل مراسم ، آداب ازدواج ) آن یکی از موانع اساسی ازدواجی اصولی است .
- یکی از موانع ازدواج صحیح نبود روابط صحیح اجتماعی ، بین خانوادگی و عدم صداقت و صمیمیت در روابط بین افراد
- وجود مشکلات مسکن یکی از موانع ازدواج است .
- وجود مشکلات اقتصادی و مالی یکی از موانع ازدواج است .
- سختگیری های خانواده ها برای ازدواج یکی دیگر از موانع ازدواج است .
- آشنا نبودن با مسائل ازدواج
- آشنا نبودن با مفهوم تفاهم به درستی
تعاریف مفاهیم پژوهش :
ازدواج :
ازدواج عبارتست از تشکیل و ادامه زندگی دائمی زناشویی بین زن و مرد که از طریق پیوند قانونی و مشروع برقرار می گردد و عناصر اصلی آن عبارتند از :
- پیوند میان زن و شوهر ( رابطه زناشویی )
- قانونی و مشروع بودن پیوند
- زندگی دائمی
- کنش متقابل
متغیرهای مورد بررسی :
به منظور بررسی مشکلات ازدواج جوانان متغیرهائی با استفاده از تئوریهای مختلف جامعه شناسی انتخاب شوند که عبارتند از :
الف ) مشکلات ازدواج شامل :
- مشکلات شخصی مربوط به شرایط فرد که اغلب دارای ماهیت اقتصادی می باشد .
- مشکلات مربوط به شرایط همسر
- مشکلات اجتماعی و فرهنگی مربوط به فرد
- مشکلات اجتماعی و فرهنگی مربوط به همسر
هر کدام از این ابعاد نیز شامل معرف هایی می باشند . اولاً در شرایط فعلی جامعه ما اهمیت بیشتری داشته و ثانیاً به عنوان مشکلات اصلی محسوب می شوند .
مشکلات اقتصادی ( فرد ) :
منابع تأمین مالی در این میان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است . مسلماً داشتن درآمد کافی برای اداره زندگی در سایه اشتغال مناسب امکان پذیر می باشد . بنابراین هم اشتغال و هم نوع اشتغال فرد حائز اهمیت خاصی است . باید توجه داشت که تعیین کننده پایگاه اجتماعی فرد عوامل اقتصادی می باشند که براساس تئوری مبادله اجتماعی امکانات لازم برای ازدواج را فراهم می کند . معرف های این مشکل پول ، مسکن ، کار ، وسایل زندگی ، تأمین مخارج ازدواج ، لزوم اشتغال ، تأمین مخارج عروسی و وسایل زندگی .
مشکلات مربوط به همسر :
بعضی از مسائل مربوط به ازدواج به شرایط ضمن ازدواج بر می گردد و اغلب به شرایط طرف مقابل مربوط می شود . یعنی اگر عدم توانائی های مالی در زمینه تأمین مخارج یا وسایل لازم برای ازدواج یا نوع شغل مشکلاتی هستند که به خود فرد مربوط می شود .
معرفهای این مشکل عبارتند از : توافق طرفین بر سر مهریه ، موافقت فرد با جهیزیه کم ، موافقت خانواده ها با جهیزیه کم ، موافقت با اشتغال همسر ( زن )
مشکلات اجتماعی – فرهنگی مربوط به فرد :
علاوه بر مشکلات که در امر ازدواج صرفاً به فرد یا طرف مقابل مربوط می شوند مواردی دیگر نیز وجود دارند که ناشی از شرایط اجتماعی – فرهنگی محیط اجتماعی خود فرد یا طرف مقابل هستند .
معرف های این مشکل عبارتند : تصور از محمود شدن بعد از ازدواج ، تفاهم اخلاقی ، رعایت دستورات دینی ، زندگی با خانواده همسر ، انتخاب ادامه تحصیل یا ازدواج ، صحیح نبودن ازدواج قبل از خواهر یا برادر بزرگتر .
عوامل اجتماعی – فرهنگی مربوط به همسر :
در صورت عدم تمایل طرف مقابل به زندگی با افراد خانواد همسر ، چنین امری خود به خود به صورت مشکل بر سر راه ازدواج در می آید . بطور کلی همه شرط های ضمن ازدواج از سوی هر یک از طرفین می تواند مشکل آفرین باشد . این وضعیت در مورد شرایط ادامه تحصیل پس از ازدواج دختران برای پسران می تواند به صورت مشکل در آید .
معرف های این مشکل عبارتند از : شرط زندگی با خانواده همسر ، ادامه تحصیل دختر ، قبول ازدواج با فردی که تحصیلات کمتری دارد .
توقعات و انتظارات :
در گروه دختران مهمترین زمینه انتظارات داشتن شیک ترین لباسها و در گروه پسران اهمیت زیبایی همسر است . میزان توقعات دختران بالاتر از پسران می باشد . توقع پسران در مورد زیبایی همسر بیشتر از دختران است اما در مورد لزوم تهیه بهترین نوع جهیزیه و فایده برگزاری جشن در بهترین تالار توقع دختران بیشتر از پسران است . به طور کلی میزان انتظارات دختران و پسران یکسال است .
ب ) عوامل مربوط به مشکلات ازدواج شامل :
- عوامل شخصی
- عوامل خانوادگی
- همسان همسری
- ازدواج با پایگاه اجتماعی بالاتر یا پایین تر
- گروه مرجع دیگران مهم
- چگونگی گذراندن اوقات فراغت
- طریق انتخاب همسر
- طریق آشنایی قبل از ازدواج
- توقعات و انتظارات
- احساس محرومیت نسبی
- چگونگی روابط اجتماعی
- ارزشهای ازدواج
متغیرها پژوهش :
متغیر وابسته :
بالا رفتن سن ازدواج جوانان
متغیر مستقل :
بیکاری ، قیمت مسکن ، مشکلات اقتصادی ، سختگیری های خانواده ، تفاهم بین دو نفر
اهمیت و ضرورت پژوهش :
ازدواج یکی از سنت های دینی ما می باشد که باعث می شود انسان به کمال خود برسد و به همین دلیل پیغمبر اکرم (ص) می فرماید :
« کسی که ازدواج نکرده دینش کامل نیست »
اگر موانع ازدواج جوانان مخصوصاً دانشجویان رفع نشود باعث می شود هم انگیزه ازدواج کم شود و هم سن ازدواج بالا برود .
اهداف پژوهش :
اهداف پژوهش مربوط به مسائل و مشکلات جوانان در امر ازدواج عبارتند از :
- ارزشیابی و توسعه صحیح فرهنگ ازدواج
- شناسایی موانع ازدواج جوانان
- شناسایی و رفع مشکلات اقتصادی به عنوان مانعی برای ازدواج
- شناسایی مفهوم دقیق و واقعی تفاهم
- رفع مشکلات مسکن ازدواج کنندگان
- تعیین نقش زوجین در برابر یکدیگر
- یافتن تفاوتها در چگونگی مشکلات و همچنین اولویت و اهمیت مشکلات نسب به یکدیگر
- بررسی و مقایسه تغییر مشکلات جوانان در طی نسل گذشته و کنونی
- شناخت مسائل و مشکلات جوانان در امر ازدواج
- یافتن عوامل و علل بروز مسائل و مشکلات جوانان در امر ازدواج
- بررسی میزان و چگونگی رابطه هر یک از عوامل با مسائل و مشکلات مربوط به ازدواج جوانان
فصل سبز
می توان در ماوراء یک نگاه
عشق را بی دغدغه احساس کرد
می توان این عشق را چون رشته ی
محکم و بر پیچ و تاپ یاس کرد
می توان در آسمان زندگی
چشمها را بر افقها باز کرد
می توان در بیکران یک نگاه
فصل سبز عشق را آغاز کرد
پیشگفتار :
خانواده یکی از ابتدائی ترین اشکال شناخته شده زندگی اجتماعی انسان می باشد که از بدو پیدایش انسان در کره زمین تاکنون وجود داشته است . کارکردهای مختلفی خانواده و نقش اساسی آن در جامعه یکی از مهمترین دلایل پیدایش و بقاء آن از ابتدا تا به امروز می باشد . تجربه های علمی و تحقیقاتی گوناگون نیز لزوم وجود خانواده در زندگی انسان را به عنوان یکی از ارکان اصلی جوامع مورد تأیید و تأکید قرار داده است . از اینرو خانواده به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی است که دارای قدمت بسیار زیادی بود و برای رفع اساسی ترین نیازهای انسان به وجود آمده است . اگر چه قدرت خانواده به پیدایش انسان می رسد اما کارکرد اساسی خانواده یعنی ادامه نسل انسان بوسیله ازدواج تأمین می گردد و با توجه به اینکه ازدواج مقدمه تشکیل خانواده است . بنابراین نهاد ازدواج مقدم بر خانواده خواهد بود . بودن تردید ازدواج یکی از مهمترین پدیده های اجتماعی – زیستی و فرهنگی مربوط به جامعه و انسان محسوب می شود . این پدیده موجب تغییرات اساسی در خانواده گردیده و منجر به پیدایش خانواده های تازه ای می گردد .
بنابراین مطالعه ازدواج و مسائل و مشکلات مربوط با آن در جهت دستیابی به قانونمندیهایی اجتماعی به منظور تسهیل روابط اجتماعی و استواری بنیانهای خانواده ، توسعۀ بررسی و شناخت بیشتر در این زمینه را ضروری می سازد .
کانون خانواده به عنوان مهمترین و مرکز بروز و تداوم عواطف انسان در متن زندگی اجتماعی می باشد . امروزه با تغییر کارکردهای خانواده و ظهور عرصه های جدیدی از کانون های روابط اجتماعی در جهان غرب همواره این ترس وجود دارد که نقش عاطفی خانواده بکلی از بین برود .
در امر مقدس ازواج که پایۀ تربیت انسانهای کامل است ، نباید به ارزشهای دروغین و آداب و رسوم ناروا و ناپسند توجه نمود بلکه سلامت جسم و جان و دین و دختر و پسر را باید اساس پذیرش قرار داد .
ازدواج رابطه ای است که طرفین ربط را تا حد زیادی از بی بندوباری نامشروع و انحرافات اخلاقی و جنسی مصون می دارد .
امام موسی بن جعفر علیه السلام فرموده اند :
« جهادُ المراهِ حُسنُ التَّبعَّلِ »
« جهاد زن خوب شوهرداری کردن است »
ازدوج
ازدواج چیست ؟
از دیرباز جوامع مختلف پیوند میان زن و شوهر را به عنوان ازدواج مورد قبول قرار داده اند . اما در طول زمان انواع مختلفی از ازدواجها پدید آمده است . با وجود این مشابهت ها و عناصر نسبتاً ثابتی در این پدیده همراه وجود داشته است .
کارلسون ازدواج را اینگونه تعریف می کند « ازدواج فرایندی است از کنش مقابل بین دو فرد یک مرد و یک زن که برخی شرایط قانونی را تحقق بخشیده اند و مراسم زناشوئی خود برپا داشته اند .
گلودلوی اشتروس معتقد است : ازدواج عبارتس از پیوند میان دو انسان از دو جنس مخالف که از طریق این پیوند رسمی و قانونی مجازند که با یکدیگر مناسبات جنسی برقرار نمایند .
می توان گفت ازدواج به عنوان پدیده ای است که طی آن به منظور تشکیل و ادامۀ زندگی زناشوئی بین زن و مرد پیوندی قانونی و مشروع برقرار می گردد . این پیوند که از یکسو متکی بر نیازهای طبیعی است در یک قالب اجتماعی صورت می گیرد که متکی بر شرایط اجتماعی ، هنجارها ، تجربیات و به طور کلی نظام فرهنگی جامعه است .