روش تحقیق تأثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

چکیده:

 نظام هستی بر اساس مهرو محبت پروردگار به انسان پدید آمده است . اگر عشق و محبت نبود ، نه طلوعی بود و نه غروبی ، نه بهاری بود و نه شکفتن گلها و نه نغمه های شورانگیز بلبلان شنیده می شد. نه کوهساری وجود داشت نه آبشاری نه امواج غلتان دریاها به چشم می خورد و نه ستارگان درآسمان ها چشمک می زدند. اگر می خواهید کودکان ما با نشاط و خرّمی زندگی کنند ، اگر می خواهید استعدادهای خداوندی درآن ها شکوفا شود واگر می خواهید روح امید ، اعتماد وتلاش در آن ها زنده شود زندگی خانوادگی را از مهر و محبت سرشار نمائیم و در و دیوارخانه را با صفا و صمیمت آذین کنیم .

 رسول خدا ( ص ) می فرماید : هیچ بنایی نزد خداوند محبوب تر از بنای خانواده نیست .

مهّم ترین نهادی که وظیفه آماده کردن افراد جامعه را به عهده دارد خانواده است. والدین هستند که امکانات مادی تحصیلی مانند غذا ، لباس ، لوازم التحریر را برای فرزندان فراهم و در جهت رفع نیازهای جسمی و روحی آن ها می کوشند . اگر فرزندان در این جامعه کوچک یعنی خانواده سالم  متکی به نفس ، مسئولیت پذیر ، منظم و با ایمان بارآمدند ، هنگامی که وارد اجتماع می شوندجامعه هم آنها را خواهد پذیرفت . بنابراین مسئولیت پدر ومادر در دوران کودکی فرزندان خیلی سنگین است وغفلت وعدم توجه در پاکی وکامل بودن غذای جسم و روح کودک عوارض غیر قابل جبرانی به بار خواهد آورد.

برقراری ارتباط صحیح و مطلوب با کودکان ، نظم بخشی به رفتار و ایجاد عادت های خوب در آنان مستلزم نگرش درست و وجود ارتباط مستمر میان والدین و معلمان و داشتن اطلاعات واقع بینانه از وضعیت رفتار و نحوه ی انجام تکلیف توسط دانش آموزان درخانه است. براساس این بینش و با استفاده از روش های دینی می توان در طول سال تحصیلی برنامه ریزی صحیح تدارک دید تا دانش آموز از شخصیتی والاتر برخوردار باشد و به منش ها و عادت های ارزشمند و پسندیده مجهز گردد. این امر زمینه تجلی ایمان و گرایش به عزمی خلاق را در دانش آموز فراهم خواهد ساخت.

بیان مسئله:

قدم اول در موفقیت این است که پیروز شدن را بخواهیم ، تنها به این صورت است که اصول موفقیت را به آسانی خواهیم آموخت. پیروزی در تحصیل به عوامل گوناگونی بستگی دارد و این عوامل درمجموعه ای فردی ، آموزشگاهی ، خانوادگی و اجتماعی طبقه بندی می شود.

بی تردید پیشرفت تحصیلی دانش آموزان به عوامل مختلفی نظیر درآمد ، سطح تحصیلات والدین ، رفتار والدین ، فضای خانواده ، شبکه ارتباطی ، نوع مدرسه ، امکانات آموزشی ، رفتار معلم و بسیاری از عوامل دیگر بستگی دارد.

در این تحقیق من عامل دوم یعنی سطح تحصیلات والدین را مورد بررسی قرار می دهم.

سطح تحصیلات و فرهنگ خانواده ، همانند سایر عوامل مرثر بر پیشرفت تحصیلی به اشکال مختلف در پیشرفت تحصیلی و یا افت تحصیلی تأثیر می گذارد.

نحوه برخورد والدین ، فرزندان برخوردار از نعمت پدر ومادر ، تشویق یا تنبیه ومنعیت اقتصادی و محیط عاطفی خانواده ، میزان سواد والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان خود تاثیر بسزایی دارد. و سرنوشت کودک را تغییر داده و در شکوفایی یا پس ماندگی استعداد و هوش او تأثیر انکار ناپذیری دارد.

یکی از وقایع دردناک که از مطالعه روی رشد کودکان با توانایی های بالقوه یکسان به عمل آمده است. این است که رشد وپرورش وکسب اطلاعات در این کودکان خیلی متفاوت است . کودکانی که درخانواده هایی تحصیل کرده وفرهنگی بارمی آیند، معمولاً نسبت به کودکانی که از ین نظر کمتر حمایت شده اند، پیشرفت مداوم و پیوسته تری دارند.

متغیّرهای تحقیق :

1-    متغیر مستقل : «Independent  Variable  »

متغیری است که توسط محقّق دستکاری می شود تا تأثیرات آن بر متغیر وابسته مشخص شود. متغیر مستقل در این تحقیق « شغل والدین » می باشد.

2-      متغیر وابسته : « Dependent  Variable »

متغیری است که ارزش یا مقدار آن به متغیر مستقل بستگی دارد. متغیر وابسته در اختیار محقق نیست و محقق نمی تواند درآن دخل و تصرف و دستکاری به عمل آورد . متغیر وابسته در این تحقیق« پیشرفت تحصیلی دانش آموزان » می باشد.

اهداف تحقیق :

هدف کلی:

تأثیر شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان .

هدف های ویژه و جزئی:

1-   شناخت عوامل اقتصادی موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان .

2-    تأثیر تحصیلات والدین در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان .

3-      رابطه ی بین بی سوادی والدین و پیشرفت دانش آموزان

4-     تأثیر اشتغال مادران بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان.

روش تحقیق :

در این تحقیق که هدف اصلی آن تأثیر شغل  والدین بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است ، از روش کتابخانه ای استفاده شده است و تمام مطالب نگارش شده در این تحقیق باتوجه به مطالب کتاب های مختلف نوشته وگردآوری شده است ، بدون اینکه به تجزیه وتحلیل آماری پرداخته باشیم.

سؤال های تحقیق :

الف -  سؤال اصلی :

شغل والدین بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان چه تأثیری دارد؟

ب - سوالات فرعی :

1-     بین تحصیلات والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان چه رابطه ای وجود دارد؟

2-      اشتغال مادران می تواند بر پیشرفت تحصیلی فرزندان مؤثر باشد؟

3-    وضعیّت اقتصادی خانواده بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان چه تأثیری دارد؟

4-   آیا بی سوادی والدین بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأثیر دارد؟

فرضیه های تحقیق :

ج1 - بین تحصیلات والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه ای مستقیم وجود دارد ، با توجه به مطالعاتی که در این زمینه داشته ام به این نتیجه رسیده ام که هر چه سطح تحصیلات والدین بالاتر باشد به همان میزان ، دانش آموزان در امر تحصیل بیشتر پیشرفت می کنند.

ج2 – احتمالاً اشتغال مادران می تواند باعث پیشرفت تحصیلی فرزندان شود و مادران با توچه به شغلشان می توانند در امر تحصیل به فرزندان کمک کنند.

ج3 -  به نظر می رسد وضعیّت اقتصادی خانواده بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می تواند تأثیر بگذارد.

ج4 – ممکن است بی سوادی والدین بتواند بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأثیر منفی بگذارد و به همین دلیل والدین بی سواد نمی توانند فرزندانشان را در امر تحصیل یاری دهند.      

پیشینه ی تحقیق :

اکبری (1356) در تحقیقی در مورد « علل ترک تحصیل در استان سیستان و پلوچستان » دریافت که بین سطح تحصیلات والدین و ترک تحصیل فرزندان آن ها رابطه ی معکوس وجود دارد. به این صورت که 74% ترک تحصیل کنندگان در گروه مورد مطالعه دارای پدران بی سواد ، 33% دارای پدران با مدرک ابتدایی و فقط 2% مدرک متوسطه داشته اند و 89% مادران نیز بی سواد هستند.

محمودی نسب (1364) در تحقیق خود با عنوان « بررسی علل مردودی دانش آموزان سال سوم راهنمایی در کرج » به این نتایج دست یافت که 39% از مردودین دارای پدران بی سواد و بیش از 50% آن ها دارای مادران بی سواد بوده اند ، در حالی که سواد پدران 48% از افراد موفّق بین سوم راهنمایی تا لیسانس و سواد مادران 35% از آن ها در همین حد بوده است.

محبی (1377) در تحقیقی دیگر پیرامون « سواد والدین و عمل کرد تحصیلی دانش آموزان کلاس پنجم ابتدایی منطقه ی چهار کرج » به این نتیجه رسیده است که بین عملکرد دانش آموزانی که دارای والدینی باسواد هستند و دانش آموزانی که والدین بی سواد دارند تفاوت معناداری وجود دارد ؛ به این معنا که سواد والدین در پیشرفت تحصیلی فرزندان اثرات مثبتی دارد.

کاووسی (1382) در تحقیقی پیرامون « تأثیر مطالعه ی والدین بر پیشرفت تحصیلی فرزندان » به این نتیجه رسیده است که میزان علایق والدین به مطالعه و توجّه به علم از جمله عوامل انگیزشی مؤثر در پیشرفت تحصیلی فرزندان است ؛ یعنی اگر در خانواده ای والدین به مطالعه بپردازند  به مرور علاقه ی دانش آموز به مطالعه نیز افزایش می یابد و این امر باعث می شود فرزندان در امر تحصیل پیشرفت کنند.

بیان مفاهیم و اصطلاحات :

پیشرفت تحصیلی:

 علیرغم تعاریف متعددی که از پیشرفت تحصیلی شده است از قبیل موفقیت در یک پایه تحصیلی در طول یکسال بدون وقفه و… ، منظور از پیشرفت تحصیلی در ابن تحقیق یک میزان قرار دادی نمی باشد؛ منظور از پیشرفت تحصیلی موفقیت در امر تحصیل است که می تواند به مهارت درامر خاص یا تخصیص در بخشی از دانش منجر شود و در نظام آموزش و پرورش منظور از پیشرفت تحصیلی دستیابی به اهداف آموزشی مورد نظر هر دوره آموزشی است .

مطالعه ی والدین:

والدین محبوبی که اهل مطالعه و علاقه مند به مباحث علمی و یافته های تحقیقاتی هستند و عموماً دوست دارند با اهل علم و اصحاب اخلاق برتر حشر و نشر داشته باشند و در مهمانی رفتن ها و مهمان دعوت کردن ها به این نکته اهمیت بیشتری می دهند و آن را از اصلی ترین معیارهای ارتباط حمعی خود به شمار می آورند ، فرزندانشان بیشترین موفقیت تحصیلی و نوآوری های فکری را از خود نشان می دهند.

تاریخچه ی موضوع :

معمولاً با شنیدن واژه «آموزش» اولین تصویری که در ذهن نقش می بندد، تصویر« مدرسه» است. ولی با کمی کوشش و دقت می توان به خاطر آورد که آموزش (با تعلیم وتربیت) قبل از تاسیس اولین مدارس درطول عمر بشر وجود داشته است. حتی درمیان جوامع اولیه نیزآموزش انجام می پذیرفته است .اعضای بزرگسال خانواده ، در طول تاریخ ، پیوسته خردسالان را آموزش داده و تربیت کرده اند.

امروزه مطالعه وتحصیل از جمله ضروری ترین نیازهای هر فرد انسانی است . زندگی در این جامعه پیچیده و متحول مستلزم آن است که فرد به طور دایمی به فراگیری و مطالعه بپردازد و از انگیزه درونی برای یادگیری برخوردار باشد. در این صورت است که می تواند به طور خود جوش و بدون نیاز به محرک های بیرونی تلاش کند و به موفقیت برسد . البته در غیاب انگیزه درونی این پاداش ها ومشوق های بیرونی است که می تواند فرد را به تحصیل ومطالعه تشویق کند. زیرا به اعتقاد وولفلک (1993) هم انگیزه درونی، یعنی علاقه مندی به مطالعه وحس کنجکاوی و هم انگیزه بیرونی یعنی پاداش ها ومشوق هایی که در ازای مطالعه دریافت می شود می تواند نقش مهمی در تمایل فرد به مطالعه داشته باشد. والدین می دانند که لازم است فرزندانی را تربیت کنند که برای یادگیری و مطالعه ارزش قائل باشند وحداقل بخشی از روز را به درس خواندن وفراگیری دانش اختصاص دهند.

 با این حال بسیاری از پدرها ومادرها از فقدان انگیزه وعلاقه فرزندان خود به تحصیل سخن می گویند ومعتقدند که برای وادار ساختن آن ها به مطالعه ازهمه راهها استفاده کرده اند، اما به نتیجه نرسیده اند. وعده پاداش، جایزه ، تهدید و حتی تنبیه ازجمله روشهایی هستند که به آن متوسل شده اند ولی هیچ یک از آنها نتوانسته بچه ها را به مطالعه درانجام تکلیف دلگرم کند.( وشانک ، 1996 ، ص83 ).

 پایه واساس یادگیری خوب وصحیح ، میل و علاقه ویا انگیزه یادگیری است . اکثر کودکان باهوش انگیزه ای برای یادگیری بیشتر ندارند. بنابراین وقتی نه درخانه ونه در مدرسه الگویی برای کسب موفقیت های بیشتر ندارند، طبیعتاً خود را بالا نمی کشند. بنابراین اینجاست که والدین ومعلم ها باید با  او همکاری کنند ودر این راه به او کمک کنند.