روش تحقیق ویژگی های اثر بخش امام جماعت ، از دیدگاه دانش آموزان دختر مقطع متوسطه ی ایذه را بررسی

فصل اول

مقدمه

طرح مسأله

اهمیت وضرورت انجام تحقیق

اهداف تحقیق

فرضیه های تحقیق

اصطلاحات  پژوهش

مقدمه

       از آنجایی که نماز ستون دین است و مرز بین کفر و اسلام می باشد و سبک شمردن آن موجب عذاب آخرت می گردد ، پرداختن به این مهم امری اجتناب ناپذیر است . خداوند متعال بارها در قرآن مجید به نماز امر کرده است . پیامبر بزرگ اسلام و ائمه ی طاهرین سلام ا... علیهم اجمعین تاکیدات فراوانی در این خصوص داشته اند .فقها،علما و عرفای بزرگ نیز در این واجب کمال تاکید را نموده اند و هیچ چیز را فروگذار نکرده اند

      با این مقدمه، روشن می گردد که وقتی انسان به بلوغ رسید باید به این  تکلیف الهی عمل نماید ؛ افراد بعد از خانواده می بایست از طریق مدارس و مربیان هم تعلیم  ببینند و هم به خواندن نماز عادت کنند . بدون شک نماز جماعتی که در مدارس برگزار می گردد ،‌هم موجب یادگیری نماز وهم عادت به آن وهم برداشت معنوی از این فریضه الهی است . در نماز جماعت ، امام جماعت مهم ترین و اساسی ترین فرد شرکت کننده در نماز است چراکه نماز جماعت با حضور او صورت می گیرد و اوست که حمد و سوره را می خواند و دیگران موظف به گوش دادن و اطاعت از حرکات او هستند.

       امام جماعت می تواند نماد یک انسان کامل و عالم باشد که در تشویق

دانش آموزان به طرف نماز و دیگر عبادات موثر واقع شود . امام جماعت است که انگیزه در دانش آموزان بوجود می آورد وبا نفس معنوی خود مشوق آنها می شود .

     در این تحقیق تلاش شده است تا ویژگیهای اثر بخش امام جماعت شناخته شوند و میزان تاثیر هریک از این ویژگیها از دیدگاه دانش آموزان دختر متوسطه شهرستان ایذه معلوم گردد. امید است که به نتایج سودمندی نائل شده باشیم و استاد ارجمند جناب آقای «دکتر سواری » با دیده ی عنایت به این پژوهش بنگرند و از خطا های آن چشم بپوشند. ان شاءا...

     طرح مساله :

      با توجه به این که نوجوانان امروز در جامعه و آموزش و پرورش اسلامی رشد و پرورش یافته اند ، انتظار آن است که از اعتقادات مذهبی راسخ تر و استوارتری برخوردار باشند و نسبت به انجام رفتارهای مذهبی که نماز شاخص ترین آنها است ،‌تقید و پایبندی بیشتری داشته باشند . این موضوع به لحاظ بافت سنتی و مذهبی خانواده ایرانی و برنامه های مذهبی و پرورشی مدارس و رسانه های گروهی نیز قابل بررسی است و همچنین در جهان فعلی که دشمنان اسلام علیه ارزش های مقدس اسلام و انقلاب اسلامی بسیج شده اند و به تهاجمات فرهنگی خود شدت داده اند ، بیش از هر زمان دیگر می طلبد که ما هم با اتخاذ تدابیر لازم در عرصه ی تعلیم و تربیت و با اقدامات فرهنگی ، تهاجم شوم فرهنگی کفار را خنثی نماییم .

      در این راستا ، یکی از کارهای فرهنگی بسیار مهم و تاثیر گذار ، انجام فریضه الهی نماز جماعت در مدارس است و بدون شک رکن مهم نماز جماعت ، امام جماعت است . لذا در این تحقیق ویژگی های امام جماعت که منجر به با شکوه برگزار کردن این اجتماع الهی می شود ، بررسی می گردد و نیز کدام ویژگی های امام جماعت است که دانش آموزان  را به حضور در نماز جماعت و در نهایت مشوق آنها به امور معنوی و دینی می گردد ؟

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق :

     از آنجایی که نماز نقش مهم و اساسی در زندگی انسان ها دارد و عامل جلوگیری از فحشاء و منکرات است و در کتاب آسمانی قرآن ، کمتر عبادتی مانند نماز مورد اهمیت قرار گرفته است تا آن جا که تقریباً یکصدوچهارده مورد کلمه ی« صلاه‌‌ » با مشتقاتش آورده شده است و در پانزده مورد امر به آن شده است .

     نماز یگانه عامل الفت دهنده ی قلوب مومنین و تنها نیرویی است که فرد فرد بندگان خدا را در قالب صف متحدی علیه کفر متشکل می نماید .

     یکی از راههای ترویج فرهنگ نماز در جامعه اقامه ی نماز جماعت در مدارس است و بدون شک امام جماعت در برگزاری آن ، و ترویج فرهنگ نماز نقش اساسی و ممتازی دارد . لذا در این تحقیق به ویژگیهای اثر بخش امام جماعت پرداخته

 می شود ، تا انشاءالله  موجب  شناخته شدن  این  ویژگی های اثر  بخش و در نهایت  به

 با شکوه برگزارکردن این اجتماع الهی و تربیت صحیح  دانش آموزان منجر و منتهی گردد .

اهداف تحقیق :

üویژگیهای اثر بخش امام  جماعت کدامند ؟

üمیزان هر یک از ویژگی های اثر بخش امام جماعت چگونه است ؟

فرضیه های تحقیق :

üمیزان علم و آگاهی امام جماعت ، دانش آموزان را به طرف مسائل معنوی از جمله نماز هدایت و تشویق می کند.

ü چگونگی برخورد امام جماعت با دانش آموزان در میزان شرکت در نماز جماعت تاثیر دارد .

üبه بحث گذاشتن مسائل شرعی در هنگام نماز جماعت دانش آموزان را به فراگیری تشویق می نماید .

üروحانی بودن امام جماعت در با شکوه کردن نماز جماعت موثر است .

üبه بحث گذاشتن مسائل سیاسی و اجتماعی در با شکوه برگزار کردن نماز جماعت موثر است .

üبرگزار کردن امتحان از سخنان امام جماعت ، مشوقی برای حضور بیشتر است .

üنظم در رفت و آمد امام جماعت و همچنین به موقع برگزار شدن نماز در شکوه نماز جماعت تاثیر دارد .

üهماهنگی میان گفتار و عمل امام جماعت در شکوه نماز موثر است .

اصطلاحات پژوهش :

        نماز جماعت : به نمازی که به صورت دسته جمعی برگزار شود و حداقل از دو نفر تشکیل شود ، گفته می شود .

      امام جماعت : به کسی که به عنوان پیشنماز ، در جلوی نماز گزاران

می ایستد و نماز توسط وی شروع و خوانده می شود و دیگران موظف به پیروی  از او هستند .

      مسائل شرعی : به کلیه ی دستوراتی که از طریق دین رسیده باشد ،

گفته می شود .

         اسلام : دین مبین همه ی مسلمانان عالم اعم از شیعه و سنی است که آخرین و کامل ترین دین الهی است .

اقتدا : به عملی که نمازگزاران در حالت نماز جماعت ، باید از امام داشته باشند .

     مجتهد : به عالم دینی که می تواند احکام شرع را از قرآن و احادیث استخراج کند ، گفته می شود .

روحانی و طلبه : به کسانی که در حوزه های علمیه ی دینی تحصیل کرده و

 می کنند ، گفته می شود .

      شیعه : اصطلاحاً به کسانی که پیرو حضرت علی و امامان معصوم باشند گفته

می شود .

      دانش آموز : به افرادی که در حال تحصیل در مدارس آموزش و پرورش هستند ، گفته می شود .

فصل دوم

پیشینه ی تحقیق

پیشینه ی نظری

پیشینه ی تجربی

پیشینه ی تحقیق :

     اسلام  به اجتماع و کارهای گروهی اهمّیت خاصّی قائل است به خصوص به نماز جماعت.

     به غیر از آثار فردی و اجتماعی نماز جماعت ، پاداش های عظیمی برای آن بیان شده است که در این جا به بعضی از روایات اشاره می شود :

1- از رسول خدا (ص) نقل شده است که : « مَن سَمَعَ النداء فَلم یجبه من غیر عله فلا صلاه له » [1] نماز کسی که صدای اذان را بشنود و بی دلیل ، در نماز جماعت مسلمانان شرکت نکند ، ارزشی ندارد  .

ü2- در حدیث ، تحقیر نماز جماعت ، به منزله تحقیر خداوند به شمار آمده

است : « من حقره فانما یحقرالله‌ » [2]

ü3- شرکت دائم در نماز جماعت ، انسان را از منافق شدن بیمه می کند[3] .

ü4- برای هر گامی که به سوی نماز جماعت و مسجد برداشته شود ، ثواب و حسنه در نظر گرفته شده است[4] .

ü5-حدیث زیبایی در بیان فضیلت نماز جماعت است که قسمتی از آن در رساله های علمیه هم ذکر شده است . ترجمه ی تمام حدیث چنین است :

اگر اقتدا کننده یک نفر باشد ، پاداش یکصد و پنجاه نماز داده می شود .

-اگر اقتدا کننده دو  نفر باشد ، پاداش ششصد نماز داده می شود .

- اگر اقتدا کننده سه نفر باشد ، پاداش هزار و دویست نماز داده می شود .

- اگر اقتدا کننده چهار نفر باشد ، پاداش دوهزار چهارصد نماز داده می شود .

- اگر اقتدا کننده پنج نفرباشد ، پاداش چهارهزار و هشتصد  نماز داده  می شود .

- اگر اقتدا کننده شش نفر باشد ، پاداش نه هزار و ششصد نماز داده می شود .

- اگر اقتدا کننده هفت نفر باشد ، پاداش نوزده هزارو دویست نماز داده می شود .

- اگر اقتدا کننده هشت نفرباشد، پاداش سی و شش هزارو چهارصد  نماز داده می شود

اگر اقتدا کنندگان و امام جماعت به ده نفر رسیدند ، پاداش هفتاد و دو هزار هشتصد نماز دارد .

ولی ، همین که عدد افراد از ده نفر گذشت ، حساب آن را جز خدا کسی

نمی داند .[5]

     با اهمیتی که نماز جماعت دارد امّا متاسفانه باز شاهد هستیم که مساجد کشورمان آن گونه که شایسته یک کشور اسلامی باشد مملو از جمعیت نمی شود  .

     در این تحقیق به محوری ترین شخص شرکت  کننده یعنی امام جماعت پرداخته می شود تا روشن گردد امام جماعت چه ویژگی های باید داشته باشد تا بر شکوه نماز جماعت و میزان شرکت کنندگان افزوده گردد . در این کار چه موانعی وجود دارد که حضور را کم رنگ می کند ؟ دیدگاه دانش آموزان را در خصوص ویژگیهای موثر امام جماعت مدارس بررسی می گردد