بیان مسئله:
اصولاً هر امتحان و آزمونی هیجان و اضطراب خاص خود را دارد . همۀ هنر انسان در این است که با حداقل اضطراب از عهدۀ انجام بزرگترین امتحانات بر آید. بطور کلی انسان دوست ندارد رفتارهایش همواره مورد ارزیابی دیگران واقع گردد. به همین دلیل هر زمان که در موقعیت امتحان و آزمون قرار می گیرد به گونه ای دچار اضطراب می گردد .البته بدیهی است که وجود اضطراب به خودی خود امری غیر عادی نیست اما آنچه باید به عنوان یک عامل آزاردهنده و بازدارنده مورد توجه قرار گیرد شدت هیجان زدگی و اضطراب فوق العاده ای است که به هنگام حضور در محافل اجتماعی یا شرکت در آزمونهای مختلف دامنگیر بعضی از افراد می شود .بنابر این یکی از رسالتهای مهم مربیان توجه به عامل اضطراب و اتخاذ تدابیر لازم برای کاهش آن دربین نوجوانان مبتلاست .زمانیکه دانش آموز من بطور چشمگیری دچار اضطراب شد و چنین اضطرابی می تواند آثار زیستی و روانی زیانباری را به همراه داشته باشد .اضطراب امتحان می تواند به عنوان یک وضعیت و حالت جسمی و روانی باشد که نشانه های آن عبارتند از :عرق کردن ،پریدگی رنگ ،تنگی نفس و......می باشد.
با توجه به تعاریف اضطراب می توان این حالت را در ارتباط با آینده و فاقد یک عامل عینی و مشخصی دانست که در عین حال می توان سه جنبه اصلی را در آن مشخص نمود:
1-جنبه فیزیولوژیکی
2-جنبه حرکتی
3-جنبه شناختی روانی
بطور کلی اضطراب از امتحان فرد را دچار اختلالات عاطفی و روانی می نماید و باعث می شود که فرد از نظر روانی و حتی جسمانی نامتعادل شود و در نتیجه نتواند به خوبی از عهده امتحان برآید فردی که مضطرب است به خوبی نمی تواند هر آنچه را آموخته است بوسیله امتحان نشان دهد.
اهمیت و ضرورت تحقیق :
امروزه علی رغم ایجاد تغییرات عمیق فرهنگی و تغییر در شیوه های زندگی فاقد توانایی های لازم و اساسی هستند و همین امر آنها را در مواجه با مسائل و مشکلات زندگی روزمره آسیب پذیر کرده است .پژوهشهای بیشمار نشان داده اند که بسیاری از مشکلات بهداشتی و اختلالات روانی –عاطفی ریشه های روانی اجتماعی دارند.
هدف از نوشتن این تحقیق و انتخاب موضوع آن بحثی است که دربین مباحث روانشناسی بیش از سایر مباحث مورد توجه می باشد و غفلت از آن باعث بیماریهای روانی میگردد.و درمورد دانش آموزان کاربرد بیشتری دارد و با توجه به شغل و حرفه شخصی دانستن بعضی از این نکات برای مقابله و برطرف ساختن مشکلات دانشآموزان مؤثر است. آشنایی با دلایل بوجود آمدن اضطراب ما را در بررسی این علل و درمان هر چه بهتر آن یاری خواهد رساند.
اهداف تحقیق :
هدف اساسی در این تحقیق :
1. بررسی علل اضطراب امتحان در یکی از دانش آموزان این آموزشگاه
2. راههای کاهش اضطراب امتحان در این دانش آموز
3. نقش معلم در کاهش اضطراب امتحان
4. نوع برخورد خانواده نسبت به توانایی فرزندشان به میزان اضطراب اثر دارد.
متغیر های تحقیق
در این پژوهش بررسی علل ترس دانش اموزان از امتحان در مقاطع ابتدایی شهرستان ایذه مورد بررسی قرار گرفت برای رسیدن به این هدف متغیرهای ناهمسانی ترس ، استرس خانواده ،مدرسه ، معلم به عنوان متغیرهای مستقل و تاثیر پذیر در نظر گرفته شده اند و با شاخص کردن این متغیرها رابطه آنها با ترس از امتحان مورد بررسی قرار گرفته است .
فلرضیه های تحقیق: در این تحقیق با در نظر گرفتن اهداف تحقیق قرضیه های آن هم تدوین شده است که به شرح زیر است .
فرضیه ها تحقیق :
بین ترس دانش آموز از امتحان و معلم رابطه معناداری وجود دارد.
بین ترس از امتحان و خانواده رابطه معنا داری وجود دارد .
بین محیط دانش آموز در شب امتحان و خود امتحان رابطه معناداری وجود دارد .
در رابطه مدرسه و خانواده دانش آموز رابطه معناداری وجود دارد.
ادبیات و پیشینۀ تحقیق
1- میرافضلی آرانی، فاطمه، علل اضطراب در کودکان، مرکز تحقیقات نظام وفا شهرستان آران و بیدگل، 83 1382
اضطراب از بزرگترین دشمنانی میباشد که بشر مجبور است با آن روبرو شود اضطراب درباره آسیبپذیری خودمان و ترس برای بقای خود
2- عکاشه گودرز"بررسی فراوانی وعلل اضطراب در دانش آموزان"
شورای تحقیقات اداره آموزش و پرورش شهرستان کاشان 1381
در این تحقیق سنین نوجوانی یعنی سالهای بین 12 تا 18 سال را دوره ناکامل نامیدهاند زیرا نوجوان عالم کودکی را پشت سر گذاشته و به دوره کامل بزرگسالی نیز نرسیده است در نتیجه احساس نوعی ناامنی و عدم اطمینان و اعتماد به خود و نقش اجتماعی خود دارد. دوره ای که در طول عمر انسان ؛تنشهای هیجانی؛در حد اعلای خود می رسد دوره نوجوانی است .در این دوره علاوه بر رشد و تغییرات بدنی و ترشحات غدد داخلی که تا حدی موجبات اضطراب و تنش را در نوجوانان پدید می آورد،عوامل محیطی و اجتماعی یکی از عوامل اصلی وجود تنشها در این دوره می باشد.
تعریف اضطراب:
بی شک یافتن تعریفی جامع و مانع برای اضطراب دشوار است در واقع اساسی توافق بر سر تعریف است که در رشتههای مختلف به دشواری صورت میگیرد.
روان شناسان تعریف جامعهشناسان و جامعه شناسان تعریف روان شناسان و روان پزشکان تعریف هیچکدام را جامعه و مانع نمیدانند اما اضطراب کلمهای مشتق از لغت لاتینی به معنی سختی کشیدن است و در قرن 17 برای تشریح سختی یا محنت بکار برده میشود و در اواخر قرن 18 دلالت بر نیرو، فشار، کوشش سختی میکند که متوجه افراد یا عضوی از اعضاء یا نیروی روانی او
اضطراب یک حالت عاطفی است که در آن عامل مبهمی از ترس، ترس ناشی از پیشبینی حوادث نامطبوع وجود دارد و فیزیک ناراحتی دردناک ذهنی ناشی از یک پیشبینی در مورد یک تهدید و یا یک ناخوشی در آینده است.
اضطراب احساس ناخوشایند و ناراحت کننده است که با نشانههای جسمی حاکی از بیش فعالی دستگاه عصبی خود مختار، همراه باشد.
روش تحقیق:
پژوهشگر باید نوع تحقیق خود را که همان برررسی علل ترس دانش آموزان از امتحان است ، مشخص کند به گونه ای که نتوان روش مناسب تری را برای این طرح تحقیق مشحص کرد .
ابزار گرد آوری داده ها :
ابزار پژوهش برای جمع آوری اطلاعات و داده ها چک لیست مشکلات بوده است.
جامعه آماری و نمونه آماری :
جامعه آماری در بررس علل ترس دانش آموزان از امتحان عبارت بود از کلیه دانش آموزان مقاطع ابتدایی شهرستان ایذه و پیآمد آن در سال های 88-87 بوده است حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای برابر با 1200 نفر دانشآموز از مدارس ایذه انتخاب شد.
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات :
جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روشهای: آزمون t، تحلیل واریانس یک طرفه، همبستگی پیرسون و آزمون HSD توکی استفاده شده است.
محدودیت های تحقیق :
از محدودیت های انجام این تحقیق می توان عدم تمایل دانش آموزان به پاسخ گویی سوالات ، عدم همکاری مسئولان و معلمین مدارس و همکاری کاری نکردن خانواده های دانش آموزان در بیان واقعیت ها . ترس خود دانش آموزان از محقق و سوالات آن و در آخر عدم آشنایی لازم با برنامه spss و نرم افزار های مشابه و چارت را می توان یکی از محدودیت ها را تایپ و مقایسه آماری و جمع داده ها با برنامه SPSS نام برد .