روش تحقیق بررسی آسیب های شغلی و عوامل مرتبط با آن در میان کادر مراقبتی خدماتی مراکز درمانی شهر گرگان در سال

مسأله تحقیق: سازمان‌های بهداشتی و درمانی با جالش‌های جدیدی مواجه هستند. برآورده سازی نیازها و انتظارات بیماران روز به روز مشکل تر می شود. بنابراین متخصصان بهداشت و درمان باید به دنبال راه هایی باشندکه بتوانند بطور اثر بخش و کارآمد خدمات مورد نیاز بیماران را فراهم سازند. در بخش بهداشت و درمان، بیمارستان به عنوان یکی از نهادهای مهم ارائه دهنده خدمات بهداشتی درمانی به شمار می رود که با تسهیلات ویژه خود در بازگشت سلامت جسمانی و روانی افراد بیمار جامعه و آموزش نیروهای متخصص بخش بهداشت ودرمان، پژوهش های پزشکی و در نهایت ارتقاء سطح سلامت جامعه نقش اساسی ایفا می کند. ارائه بهینه خدمات درمانی و بهبود فرآیندهای بیمارستانی بدون مشارکت کلیه نیروهای انسانی و روانی خدمات مستمر، مطلوب و موثر توسط ایشان امکان پذیر نمی باشد. در امر مراقبت‌های بهداشتی درمانی، نیروی انسانی به دیگر عوامل نقش کلیدی تر دارد. برای پاسخگوئی شایسته به نیازهای جاری و نیازهای روز افزون‌ آتی، هماهنگی سریع و مستمر با سایر بخش‌های جامعه و استفاده مطلوب از منابع موجود بیش از هر چیز به نیروی انسانی، متخصص، مطلع، کارآزموده و مسئول نیاز است. مهمترین آن حفظ سلامت این افراد در محیط کار می باشد . حوادث شغلی یکی از مهمترین مشکلات کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه محسوب می شود. مهمترین بخش هزینه های این حوادث، هزینه های انسانی آنها می باشد. مرگ های ناشی از حوادث شغلی باعث اتلاف عمر، سال های کاری و هزینه های مرتبط می گردد. قابل توجه بودن هزینه های انسانی حوادث شغلی منجر به فوت، توجه بیشتر به ارایه ی خدمات ایمنی و بهداشت کار را طلب می کند. کیفیت خدمات در بیمارستان جدای از مساله ایمنی در بیمارستان نیست و تا زمانی که مدیر اقدام موثری در خصوص کاهش بروز حوادث بیمارستانی ننماید ایمنی مناسب در بیمارستان تحقق نمی یابد.

اهداف کلی طرح: تعیین آسیب های شغلی و عوامل مرتبط با آن در میان کادر مراقبتی خدماتی مراکز درمانی شهر گرگان

جامعه مورد مطالعه و روشهای جمع‎آوری داده‎ها: جامعه:کادر مراقبتی خدماتی مراکر درمانی شهر گرگان- ابزارگردآوری اطلاعات: پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه گروهی و انفرادی

چگونگی استفاده از نتایج: طراحی و ارائه برنامه های ایمنی شغلی مبتنی بر مدیریت راهبردی به منظور مدیریت بلند مدت حوادث در کشور به همراه انجام ارائه مدلی مناسب برای تعیین این نوع آسیب ها و در نتیجه کنترل آن برای کاهش آسیب های محیط کار

مقدمه و معرفی طرح: در یک قرن گذشته، پیشرفت دانش و تکنولوژی موجب رشد گسترده اقتصادی در غالب کشورهای صنعتی شده است. امروزه، ثروت مادی به طور اساسی حاصل به کار بستن دانش فنی و بیش از هر چیز دیگر، ثمره کاربرد آگاهی ها در زمینه علم و فن است. در این مفهوم، آنچه در رابطه با پیشرفت اجتماعی همراه با رشد مستمر اقتصادی اهمیت پیدا می کند، تطبیق دادن دانش فنی با نیاز استفاده کنندگان این دانش و شرایط فرهنگی، اجتماعی و فیزیکی موجود در کاربرد آن است. بسیاری از شواهد بویژه در کشورهای در حال رشد صنعتی نشان داده است که فقدان تناسب میان تکنولوژی و استفاده کننده آن در محیطی که تکنولوژی در آن بکار گرفته می شود، نتایج منفی از قبیل پایین بودن سطح و کیفیت تولید و بالا بودن میزان جراحات و حوادث ناشی از کار را سبب شده است. در حال حاضر حدود 45 درصد جمعیت دنیا و 58 درصد افراد بالای 10 سال در شمار نیروی کار دنیا قرار می گیرند(1). تلاش آنها که بی تردید به توان ایشان بستگی دارد، موجب استحکام پایه های اقتصادی جامعه می گردد. به این ترتیب سلامت نیروی کار از شروط اولیه بهره وری بوده و بیشترین اهمیت را در رابطه با توسعه پایدار اقتصادی اجتماعی دارا خواهد بود. بسیاری از افراد بیش از یک سوم زندگی پس از بلوغ خود را در محیط های مخاطره آمیز کاری می گذرانند که در این زمان با انواع مخاطرات شغلی روبرو هستند. حوادث به طور اعم و حوادث شغلی به طور اخص ضمن تاثیر بر شاخص های اقتصادی، ضایعات انسانی نیز با خود به همراه خواهند داشت. هر چند هنوز سنجش تمامی ابعاد هزینه های انسانی مثل درد و رنج و غصه قربانیان و اطرافیان آنها علی رغم تمام تلاش های به عمل آمده غیرممکن است اما برخی دیگر از ابعاد آن قابل سنجش است .هزینه های ناشی از عدم سلامتی محیط و نیروی کار به راحتی قابل لمس نمی باشد (2) ولی بر میزان آن در درآمد ناخالص ملی قابل احتساب است (3).

اساس اصول اقتصاد ایمنی، هر بیماری یا هر مرگ زودرس به نوعی هزینه محسوب می شود، لذا سنجش بار بیماری به علت مرگ زودرس به وسیله مقیاس پولی بسیار ضروری است. هر چند حفظ سلامت افراد جامعه و ارتقای آن از وظایف دولت ها است ولی حفظ و ارتقای سلامتی نیروی کار هر جامعه تاثیرات مثبت اقتصادی بیشتری برای جامعه خواهد داشت. از همین رو رعایت مسایل ایمنی و بهداشت محیط های کار یکی از وجوه دخالت دولت ها در بازار کار قلمداد می شود. برای آن که دولت ها بتوانند با توجه به منابع محدود خود سرمایه گذاری کنند لازم است از هزینه های تحمیلی در این زمینه آگاهی یابند (4). بر اساس آمار سازمان بین المللی کار در دنیا سالیانه دو میلیون نفر یعنی در هر 15 ثانیه یک نفر در اثر حوادث و بیماری های مرتبط با کار کشته می شوند. این در حالی است که این آمار در دو سال قبل از بررسی میلیون نفر بوده است. در حال حاضر میزان تلفات انسانی ناشی از کار سه برابر افرادی است که هر سال در جنگ ها به قتل می رسند (5) .بنابر اعلام سازمان بین المللی کار، حوادث شغلی عظیم ترین مشقت های انسانی و غرامت های اقتصادی را به وجود می آورد. هزینه متوسط حوادث و بیماری های ناشی از کار چهار درصد تولید ناخالص داخلی کشورهاست (5). از این رو مباحث اقتصادی جایگاه ویژه ای در بررسی حوادث شغلی پیدا نموده است. یکی از کمک هایی که علم اقتصاد ایمنی به مسایل حوادث شغلی می کند این است که خسارات به وقوع پیوسته را معین و خسارات بالقوه ای را که امکان وقوع آنها وجود دارد تخمین بزند (3). در بحث هزینه یابی حوادث دو دیدگاه حسابداری و اقتصادی وجود دارد.در دیدگاه حسابداری صرفا به هزینه های دفتری یا هزینه های آشکار توجه میشود ولی در دیدگاه اقتصادی علاوه بر هزینه های آشکار به هزینه های پنهان یا هزینه فرصت منابع توجه خاصی می شود (6) باید توجه داشت در سطح فردی بیشتر هزینه ها از نوع غیر اقتصادی هستند که بخش هایی از آن همچون درد و غم قربانی و اطرافیانش اساسا مادی نیستند با وجود این محاسبه هزینه حوادث در سطح فردی از لحاظ انسانی و اخلاقی اولویت خاصی(8) در نسبت به دو سطح دیگر یعنی سازمان و اجتماع دارد (7). سطح فردی هزینه های حوادث به دو دسته مهم یعنی از دست دادن درآمد و هزینه معالجات تقسیم می شوند(8). برای محاسبه هزینه انسانی عمدتا از دو روش استفاده می شود: الف) رویکرد تمایل به پرداخت و ب) روش سرمایه انسانی(12) پژوهش از روش ناخالص از دست رفته که یکی از روش های سرمایه انسانی است.

آثار و تبعات اقتصادی حوادث را معمولا در سه سطح فرد، سازمان و اجتماع طبقه بندی می کنند(3 و 7). توجه به یکی از بزرگترین اجزای هزینه حوادث ارتقای بهداشت محیط کار به عنوان یکی از مهم ترین ابعاد توسعه و بهسازی منابع انسانی در سازمانها در چند دهه اخیر توجه محققان زیادی را در ایران و کشورهای خارج به خود جلب کرده است برای پیشرفت و رشد کشور در همه زمینه ها ابتدا باید از نیروی انسانی سالم متفکر و خلاق استفاده کرد زیادی استفاده از نیروی سالم جسمی و فکری در موسسات اقتصادی خدماتی، آموزشی و صنعتی در بالا بردن سطح بهره وری تاثیر بسزایی دارد.

تحقیقات نشان داده است که رویارویی دائمی با بیماران و داشتن مسئولیت سلامت انسان ها انجام فرایند های بالینی بر بیمار، رویارویی با بیماران در حال احتضار عدم وجود وسایل کافی یا نقص در کار آنها برخورد با موقعیت های اضطراری و غیر قابل پیش بینی سرو صدای زیاد در محل کار و نوبت کاری در گردش از جمله عوامل استرس زا حرفه ای می باشند که می تواند در حرف بهداشتی درمانی باعث کاهش کیفیت مراقبت از بیماران، کاهش تصمیم گیری های صحیح و به موقع، کاهش توانایی مهارت و تعهد کاری کارکنان شده و همچنین موجبات نارضایتی از کار- احساس عدم کفایت- افسردگی و کاهش ارزش های شغلی، بیزاری و خستگی از کار، غیبت و تاخیر از کار و مرخصی های استعلاجی را فراهم می آورده و در نتیجه جان مددجویان و کیفیت خدمات ارائه شده را مورد تهدید قرار می دهد.