چکیده :
کنکور هنوز هم برای بسیاری از جوانان آرزویی محال و دست نیافتنی است،به گونه ای که دغدغه های ناشی از آن لحظه های جوانی شان را تباه می کند و رنگ و کدورت و سیاهی بر روابط خانواده شان می پاشد. نبرد امسال کنکور تمام شده و نبرد تازه ای در راه است. هم اکنون هزاران هزار دانش آموز در انتظار ورود به دانشگاه با اضطراب های تمام نشدنی و فشارهای اجتماعی و خانوادگی در حال تلاش هستند؛ تلاشی پیگیر و مستمر که دروازه های دانشگاه را به روی آنها بگشاید اما آنچه که در خلال این همه استرس و تلاش پنهان می ماند آسیب های روحی روانی کشنده ای است که روحیه و نشاط نسل جوان کشور را ذوب می کند. محمد علی شامانی آسیب شناس اجتماعی معتقد است که کنکور یک رنج ملی شده و دردی فراگیراست که تبعات منفی آن جامعه را مبتلا کرده است. می گوید: تب کنکور و دانشگاه یک بیماری واگیردار است که خانه به خانه منتقل می شود اما در این میان کسی نیست که هزینه ناکامی ها و سرخوردگی های نسل جوان کشورمان را بپردازد.
* به عنوان نخستین سؤال کمی بحران کنکور را که در سالهای اخیر طیف های گسترده ای از جامعه و نهادهای مهمی چون خانواده را متأثر کرده آسیب شناسی کنید؟
- مهمترین مسأله این است که هزینه ناکامی های دانش آموزان و جوانان را چه کسی می دهد. ما هزینه پنهانی بابت مسأله کنکور می پردازیم که با معیارهای مادی نمی توان آن را سنجید و آن از بین رفتن اعتماد به نفس و ناکامی جوانان این نسل است. این مسائل که می تواند بحران های اجتماعی گسترده ای بیافریند از دید بسیاری از مسئولان و کارشناسان اجتماعی پنهان مانده است. سرخوردگی های اجتماعی و ناکارآمدی و تنش های درون خانواده زاییده کنکور است. رفتن دانشگاه برای برخی از افراد و با روحیه های خاص آنها مضر است. نظام آموزشی ما در بسیاری از موارد خلاقیت ها را می کشد و برای یک فرد خلاق رفتن به دانشگاه یک سم خطرناک است چرا که چارچوب رسمی و خشک دانشگاه جایی برای ظهور خلاقیت باقی نمی گذارد. دانایی مسأله امروز دانشگاه ها و دانشجو است یا تنها مدرک گرایی و پز دانشجو بودن مسأله است؟ اتفاقاتی که می افتد و به عنوان یک آسیب جدی وارد جامعه می شود را ما در دورترین و نقاط کور دانشگاه ایجاد کردیم که این امر بحران های متعدد فرهنگی را در این مناطق و همچنین برای دانشجویان ایجاد می کند. واقعاً چه ضرورتی دارد که دانش آموزان برای تحصیل به دورافتاده ترین نقاط کشور مهاجرت کنند و در بدترین شرایط ممکن به تحصیل بپردازند. تبعات ناشی از این امر هم برای منطقه بومی و هم برای افراد جبران ناپذیر است. مطالعات نشان داده که حضور افراد غیربومی در یک منطقه که کاملاً از ساختار سنتی برخوردار است آسیب های جدی فرهنگی و اجتماعی می آفریند و این امر سادگی و روابط افراد را تغییر می دهد. متأسفانه این تفکر غالب ایجاد شده است که با تکثر دانشگاه، دانایی افزایش می یابد. در حالی که این طور نیست. زمانی که قرار است دانش آموزان برای مدت نسبتاً طولانی و اغلب برای اولین بار از محیط خانه دور شوند باید از نظر روحی آماده شوند.
بیان مسئله :
هر کس در زندگی بارها دست به انتخاب میزند. چرا که انتخاب یکی از مهمترین فعالیتهای انسان است. انسان با انتخابهای خود مسیر زندگیاش را تعیین میکند...
نسان آزاد آفریده شده است و به وی این اختیار داده شده است که در بسیاری از موارد آنچه را که مناسب میداند برگزیند.لحظات انتخاب، لحظاتی حساس هستند. چرا که با تصمیم گیری درباره روش یا پدیدهای خاص، فرد سرنوشت خود را رقم میزند. انتخاب در زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است. با انتخاب درست میتوان از منابع (مادی، مالی، انسانی و اطلاعاتی) به شیوهای مناسب بهره برداری کرده و از اتلاف این منابع جلوگیری کرد. انتخابی که مبتنی بر اطلاعات و بینش باشد میتواند به تصمیم گیرنده در جلوگیری از ضایع شدن منابع کمک کند. از طرف دیگر به خاطر آن فرد تصمیم گیرنده، باید نسبت به انتخاب خود پاسخگو باشد، بنابراین انتخاب صحیح میتواند به امور پاسخگو بودن و مسئولیت پذیری کمک کند. (طاهری،1387)
اهمیت و ضرورت تحقیق :
با توجه به کنکور سالانه دانشگاه ها و حجم عظیم داوطلبان کنکور این پژوهش به بررسی مشکلات عیوب و خلاقیت هایی که کنکور در مهک زده که دانش آموز را به دانشجو تبدیل می کند به و پژوهش و کنکاش وا می دارد .(آقاجانلو،1379)
این پژوهش به این موضوع می پردازد که آیا امتحان و تست کنکور باد یا سدی برای ورود بعضی از افراد است که باید برداشته شود، می پردازد .
پیش نیاز هر انتخاب، داشتن آزادی عمل است. اگر دست کسی را با طناب ببندند نخواهند توانست از میان دو شی یکی را انتخاب کند و بردارد. باید به داوطلبان اجازه داده شود تا در رشته تحصیلی و محل تحصیل مورد نیز خود اطلاعاتی را کسب کرده و با توجه به این اطلاعات دست به انتخاب بزنند.
اهداف تحقیق:
اهدف تحقیق را می توان به دو قسمت تقسیم کرد هدف کلی و جزئی
هدف کلی : هدف کلی این پژوهش بررسی علل و اضطراب دانشجویان و و دان آموزلن پیش دانشگاهی از کنکور در سال های 89-88 می باشد
هدف جزئی :هدف جزئی این تحقیق به بررسی و شناسایی دانش آموزان و دانشجویانی است که کنکور را یک دیده و معضل می نامند که این پژوهش به بهتر شناساندن کنکور به یک امتحان نه یک پدیده درداوراست کمک می کند.
الف ) تعیین میزان اضطراب کنکور شهرستان ایذه
ب ) تعیین علل شخصیتی موثر در اضطراب
ج ) تعیین علل آموزشگاهی موثر در کنکور
د ) تعیین علل اجتماعی موثر در اضطراب کنکور
متغیرهای تحقیق :
در این قسمت محقق متغیرهای تحقیق را از هم تفکیک کرده و نوع (مستقل یا وابسته . معیار یا ملاک ) آنها را مشخص می کند.
پیشینه تحقیق:
امروزه درمانهایی که بر اساس فرمولبندی های روانشناختی صورت میگیرد، احتمال میزان موفقیت را افزایش میدهد.
بنابراین باتعیین فرمولبندی مشکلات و انتخاب الگوی صحیح و روش مناسب و توصیف فرایند تغییر، بصورت سازمان یافته ضریب اطمینان در درمان افزایش مییابد
در شناخت درمانی، شیوه رواندرمانی مبتنی بر نظریه اختلالات هیجانی و فهم باورهای تحریف شده( بک 1967 – 1991 ) مطالعات بالینی و تجربی کواکس ( 1978) و بلک برن(1988) و نیز تکنیکهای درمانی مشخصی است.
این شیوه درمانی شکل سازمان یافته ای از روان درمانی است که برای کمک به بیماران برای یادگیری روش های موثر به منظور مواجه با مشکلاتی که سبب ناراحتی او میشوند طراحی شده است.
شناخت درمانی بک ابتدا در مورد افسردگی به کار رفته است ( 1967) ولی امروزه مطالعات و تحقیقات بیشتر در شناخت درمانی نشان میدهد برای بسیاری از اختلالات روانشناختی از جمله اظطراب، وسواس و … نیز قابل استفاده است.
در ارزیابی تحریف های شناختی که افراد مضطرب تجربه میکنند فریمن و دیگران ( 1990) متوجه شدند که تحریفهایی همچون فاجعه آمیز دانستن، شخصی سازی تعمیم و مبالغه آمیز،… ( 1990) دیده میشود و هم چنین کاربرد مثلث شناختن و نقش آن در درمان اضطراب از کنکور توسط گرینبرگ ( 1985) مورد بحث قرار گرفته است.
شناخت درمانگران معتقدند تجارب کودکی میتواند باعث شکلگیری طر حوارهها و باورهای اساسی و باورهای شرطی گردند، در هنگام وجود یک محرک به عنوان موقعیت، فعال کننده اضطراب کنکور، میتواند بر طرحوارها و باورهای اساسی و باورهای شرطی اثر کرده و بصورت یک فرآیند شناختی، پیامدهای شناختی از جمله افکار اتوماتیک را فعال نموده و رفتارها و هیجانات و پاسخهای فیزیولوژیک انسان را تحت تاثیر قرار دهد.
الف : تحقیقات خارجی
1- میرافضلی آرانی، فاطمه، علل اضطراب دانش آموزان از کنکور ، مرکز تحقیقات نظام وفا شهرستان آران و بیدگل، 83 1382
اضطراب کنکور از بزرگترین دشمنانی میباشد که بشر مجبور است با آن روبرو شود اضطراب درباره آسیبپذیری خودمان و اضطراب برای بقای خود
2- عکاشه گودرز"بررسی فراوانی وعلل اضطراب امتحان کنکور در دانش آموزان"
شورای تحقیقات اداره آموزش و پرورش شهرستان ایذه 1381
در این تحقیق سنین نوجوانی یعنی سالهای بین 12 تا 18 سال را دوره ناکامل نامیدهاند زیرا نوجوان عالم کودکی را پشت سر گذاشته و به دوره کامل بزرگسالی نیز نرسیده است در نتیجه احساس نوعی ناامنی و عدم اطمینان و اعتماد به خود و نقش اجتماعی خود دارد. دوره ای که در طول عمر انسان ؛تنشهای هیجانی؛در حد اعلای خود می رسد دوره نوجوانی است .در این دوره علاوه بر رشد و تغییرات بدنی و ترشحات غدد داخلی که تا حدی موجبات اضطراب و تنش را در نوجوانان پدید می آورد،عوامل محیطی و اجتماعی یکی از عوامل اصلی وجود تنشها در این دوره می باشد.
هیل و ساراسون در مقاله خود تحت عنوان رابطه بین اضطراب امتحان کنکور و تقابل آن با عملکرد در مدرسه و امتحان در دوران ابتدائی ضمن مطالعه و تحقیق 713 کودک دبستانی برای مدت 4 سال به این نتیجه رسیدند . کودکانی که اضطراب امتحان زیادی داشتند نسبت به آنهایی که اضطراب کمی داشتند نمرات کمتری می گرفتند .