بررسی رابطه استرس شغلی و موفقیت شغلی در بین کارکنان بهزیستی شهرستان کوثر
مقدمه :
مشاغل و حرفهها بخش مهمی از زندگی ما هستند. همراه با ایجاد یک منبع درآمد، مشاغل به ما کمک میکنند تا خواستههای شخصی خود را برآورده کنیم، شبکههای اجتماعی شکل دهیم و به جامعه خدمت نماییم.
استرس در کار
حتی «شغلهای رویایی» هم دارای لحظههایی پراسترس، انتظارات کاری و سایر مسئولیتها میباشند . برای برخی افراد، استرس محرکی است که انجام بعضی کارها را حتمی میسازد. به هرحال، استرس محیط کاری میتواند براحتی زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد.
ممکن است بطور مداوم در مورد یک پروژه خاص نگران باشید، از رفتار نادرست یک همکار یا سرپرست (مدیر گروه) احساس ناخوشایندی داشته باشید یا آگاهانه و به امید کسب یک ترفیع، بیش از حد توانتان کاری را بپذیرید. چنانچه شغلتان را در رأس همه امور خود قرار دهید، روابط شخصیتان تحت تأثیر قرار گرفته و با فشارهای کاری ادغام میشود.
از کار برکنار شدن، تغییرات مدیریتی و سازمانی میتواند امنیت شغلی فرد را آشفته سازد. مطالعه یک محقق نروژی نشان داده است که تنها شایعهای در مورد تعطیلی کارخانه باعث افزایش فشارخون و تپش قلب کارگران شد.
تحقیقات انجام گرفته در آمریکا دال براین است که صدمات و آسیبهای محیط کاری در سازمانهایی که به سمت خصوصی شدن پیش میروند، افزایش یافته است.
واکنش بدن
در کنار ضررهای حاصله از استرس کاری برروی احساسات، طولانی شدن این نوع استرس میتواند بر سلامتی جسمانی شما نیز تأثیر بگذارد.
مشغولیت ذهنی مداوم با مسائل شغلی غالباً منجر به تغذیه نامناسب و نامرتب و عدم ورزش کافی میشود که نهایتاً مشکلاتی چون اضافه وزن، فشارخون بالا و افزایش مقدار کلسترول را به همراه خواهد داشت.
تنشهای شغلی مثل پاداشهای کم، محیط کاری غیردوستانه و ساعات کاری طولانی میتواند موجب بیماری قلبی شود (مثل حملات قلبی).
این مسأله، بویژه برای کسانی که کارهای پورسانتی انجام میدهند بیشتر صدق میکند. مطالعات نشان میدهد، از آنجائیکه این افراد کنترل کمی بر محیطهای کاری خود دارند، بیشتر از افرادی که دارای شغلهای قراردادی ثابت میباشند مبتلا به بیماری قلبی میشوند.
سن نیز بعنوان عاملی جهت استرس کاری محسوب میشود. مطالعات دانشگاه اوتاوا مبنی بر این است که کارکنان شاغل پراسترس، زودتر پیر میشوند و فشار خون آنها نسبت به سطوح نرمال، بالاتر است.
عدم وجود انرژی روانی
فشار کاری باعث فرسودگی روانی میشود، حالتی که با خستگی روحی ونگرشهای منفی و بدبینانه نسبت به خود و دیگران همراه میباشد. فرسودگی روانی منجر به افسردگی میشود و انواع بیماریهای قلبی و سکته، اختلالات غذایی و گوارشی، دیابت و انواع سرطان را به دنبال خواهد داشت.
از طرفی هر انسان که پا به عرصه اجتماع می گذارد برای برطرف ساختن نیازهای اولیه و ثانویه خود نیازمند استقلال مالی میباشد و این استقلال مالی در گرو داشتن شغلی ایمن و بدور از استرس و نا امنی است و داشتن این مولفه ها و مولفه های دیگری از این قبیل موفقیت شغلی فرد را در بر خواهد داشت .
بسیاری از افراد معتقدند راز موفقیت در یک شغل استفاده از آخرین تکنولوژی ها و دستاوردهای مربوط به آن است. اما تنها دانش و ابزار یک کار را داشتن، سبب موفقیت در آن کار نمی شود. خیلی از اوقات، دو مدیر که هر دو دانش و ابزار یکسان و لازم را در اختیار دارند در آخر ماه نتایج گوناگونی به دست می آورند. سوال این است که چه چیزی سبب پیشرفت یک شرکت و افت شرکت دیگر می شود، در حالی که کارمندان هر دو شرکت، تکنیک های لازم را آموخته اند و ابزار لازم را در اختیار دارند؟ جواب این سوال آسان است. برای موفق شدن در یک کار باید استعداد، هیجان و شخصیت داشت. به عبارت دیگر برای موفق شدن ابتدا باید به خود رجوع کرد.
بیان مسئله :
با توجه به فرضیه های تحقیق در بررسی رابطه استرش شغلی و موفقیت شغلی هریک از این مولفه ها را به اختصار تعریف میکنیم :
استرس یا فشار روانی به معنای فشار یا نیرویی است که از انواع عوامل درونی و بیرونی بر فرد وارد شده و بر رفتار او تاثیر میگذارد. یا به عبارت دیگر گونهای ناهنجاری رفتاری است که به هنگام قرار گرفتن شخص در شرایطی ناشناخته یا نامطلوب بوجود میآید. در تعریفی دیگر استرس را عکسالعمل بدن ما نسبت به هر اتفاقی در محیط اطراف مینامند.
استرس شغلی می تواند به عنوان پاسخهای فیزیکی و احساسی مضر تعریف شود و زمانی رخ می دهد که الزامات شغلی با توانایی ها، منابع یا نیازهای کارمندان مطابقت نداشته باشد. استرس شغلی می تواندبه ضعف سلامت وحتی آسیب دیدن افراد منجرشود. همچنین استرس شغلی به عنوان کنش متقابل بین شرایط کاروویژگیهای فردی شاغل، میزان بیش از حد خواست های محیط کار و در نتیجه فشارهای مرتبط با آن است که فرد بتواند از عهده آن بر آید.
مفهوم استرس شغلی اغلب با چالش، اشتباه می شود، اما این مفاهیم یکی نیستند. چالش به ما، از نظر روانشناسی و فیزیکی، انرژی می دهد، و ما را تحریک می کند که مهارتهای جدید بیاموزیم و بر شغل خود مسلط شویم. هنگام چالش و تلاش شغلی، احساس آرامش و رضایت داریم. بنابراین، چالش یک جزء مهم برای کار سالم و بهره ور است. اهمیت چالش در زندگی کاری ما، احتمالا ً همان چیزی است که افراد می گویند که “کمی استرس برای شما خوبست”.
علائم عمومی آن شامل علائم فیزیکی مانند: تپش قلب، سردرد و میگرن، درد قفسه سینه، ناراحتی معده، اسهال و یبوست، ضعف، دستهای سرد و مرطوب تعریق شدید، سرگیجه و ...
علائم عاطفی مانند: پرخاشگری، اعتماد به نفس پائین، افسردگی، بیتفاوتی قرصهای بیمورد، اشکال در تمرکز، بدبینی، کابوس، بیقراری، اضطراب و ...
علائم رفتاری مانند: تمایل به کشیدن سیگار یا افزایش آن، مصرف مواد مخدر یا الکل، پرخوری، اختلالات خواب، کاهش حافظه و منگی، نامنظم بودن و ...
موفقیت شغلی به سه حالت غیر روانی، روانی و عمومی تعریف شده است.