پایان نامه بررسی رابطه عزت نفس و افسردگی در دانشجویان رشته روانشناسی بالینی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل

چکیده

پژوهش حاضر بررسی رابطه عزت نفس و افسردگی در دانشجویان رشته روانشناسی بالینی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل می باشد که جامعه آماری پژوهش حاضررا کلیه دانشجویان (اعم از دختر و پسر) که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل با گرایش های مختلف در سالتحصیلی90-91مشغول به تحصیل هستند از بین این جامعه،نمونهانتخاب شده 60 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل هستند که 30 نفر را دانشجویان پسر و 30 نفر را دانشجویان دختر تشکیل می دهند.برای بررسی داده ها از پرسشنامه افسردگی بک و عزت نفس  کوپر اسمیت و نرم افزار SPSS استفاده شده است . نتایج آزمون ها در بررسی رابطه بین عزت نفس و افسردگی بدست آمد عزت نفس در افسردگی افراد تاثیر ندارد و با بالا رفتن عزت نفس افسردگی کاهش پیدا میکند .در بررسی رابطه بین افسردگی و پیشرفت تحصیلی نتایج نشان داد افسردگی و پیشرفت تحصیلی در بین افراد ارتباط معناداری وجود ندارد ولی داده های توصیفی آزمون نشان میدهد با بالا رفتن میزان افسردگی پیشرفت تحصیلی کاهش می یابد.در بررسی رابطه بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی نتایج نشان داد بین پیشرفت تحصیلی و عزت نفس در بین افراد ارتباط معناداری وجود دارد و با بالا رفتن میزان افسردگی پیشرفت تحصیلی کاهش میبابد .در بررسی رابطه بین وضعیت تاهل و افسردگی بدست آمد بنابراین بین افسردگی در افراد مجرد و متاهل تفاوت وجود دارد و افسردگی در بین افراد مجرد بالاتر از افراد متاهل است.در بررسی رابطه بین وضعیت تاهل و عزت نفس نتایج نشان داد بین عزت نفس در افراد مجرد و متاهل تفاوت وجود دارد و عزت نفس در بین افراد مجرد بالاتر از افراد متاهل است

مقدمه

یکی از مباحث مهم در امر بهداشت روانی عزّت نفس[1] یا همان خودبزرگواری می باشد . که یکی از خصوصیات مهم و اساسی شخصیت هر فردی را تشکیل می دهد. و به طور حتم روی سایر جنبه های شخصی اثر می گذارد . و کمبود یا فقدان آن باعث عدم رشد سایر جنبه های شخصیت یا ناموزونی آنها خواهد شد و حتی ممکن است پایه گذار بیماریهای روانی گوناگونی مانند افسردگی ، کمرویی ، پرخاشگری ، ترس و ... شود ( بیابانگرد ، 1373 ) .

بدون تردید عزّت نفس و اعتماد به نفس از ویژگیهایی است که هر انسانی طالب آن است . هر شخصی خواستار این مهم است که به عنوان فردی با عزّت نفس شناخته شود. زیرا این خصیصه به طور ناخودآگاه ، ویژگیهای مثبت دیگری را نیز به ذهن می آورد . هنگامی که به زندگی اشخاص نامی و مشهور مراجعه می کنیم که در زمینه های مختلف علمی ، هنری ، اجتماعی و غیره به درجات عالی رسیده اند ، در می یابیم که بیشتر آنان از اعتماد به نفس بالایی برخوردار بوده اند.باتوجه با اینکه پرورش عزّت نفس در دوران کودکی ریشه دارد ،نقش والدین بسیار مهم است . اگرچه والدین خواهان داشتن فرزندانی با عزت نفس و اعتماد به نفس بالا هستند ، اطلاعات لازم در جهت پرورش این ویژگی  ندارند و نمی دانند از چه راهبردهایی باید استفاده کنند و در بعضی موارد شیوه های غلطی را به کار می بردند.همچنین باد به این نکته توجه کنیم که پرورش درست عزّت نفس در سالهای اولیۀکودکی می تواند پایه های محکم و قابل اطمینانی برای فرزندانمان در سالهای بعد زندگی در مواجه شدن با فشارهای گروه همسالان ، مدرسه ، محیط اجتماعی و غیره ایجاد کند و این فرصت را به آنان بدهد که بتوانند در رویارویی با مشکلات مختلف از شیوه هایی مناسب و اصولی بهره مند شوند.

عزّت نفس ، داشتن احساسی خوب در مورد خود است و هرکسی برای خوب عمل کردن به آن نیاز دارد . چگونگی احساسمان در مورد خودمان بر چگونگی یادگیری ، احساس ، تفکر ، کار ، بازی ، ارتباط بادیگران ، و درحقیقت بر هر علمی که انجام می دهیم مؤثر است . عزّت نفس شالوده و پایۀ شادمانی و موفقّیت است . همۀ ابعاد زندگی مانند سلامت جسمانی ، ثبات  عاطفی ، پیشرفت تحصیلی ، کیفیت روابط خویشاوندی ، انتخاب همسر ، برآوردن هدفها ، معلومات و فضایل شغلی را تحت تأثیر قرار می دهد  ( آرام نیا ، حسینی ، 1388 ) .

افسردگی یکی از رایج ترین مشکلات انسان و تهدیدی جدی برای سلامت جسمانی و روانی دانشجویان است. افسردگی یک بیماری جسمی و روحی است، که به تدریج به یک نگرانی عمده برای جوامع بشری تبدیل شده است. (اوشیو و همکاران،2003).

در بیماری افسردگی، حالت گرفتگی و ناامیدی بسیار شدیدتر از زمانی است که فرد هنگام یأس و بی حوصلگی احساس می کند. در این بیماری، فرد دچار احساس اندوه مداوم ، پوچی و ترس و کمبود می شود. بعضی ابراز می کنند که ابری بر زندگی آن ها سایه افکنده است. مطالعات متعدد بیانگر ارتباط بین رویدادهای استرس زای زندگی و افسردگی هستند. (روزن بام و همکاران، 2005).

بیان مسأله

عزّت نفس عبارت است از ارزیابی مداوم شخص نسبت به ارزشمندی «خویشتن» خود . عزّت نفس نوعی قضاوت نسبت به ارزشمندی وجود خود است . این صفت در انسان حالت عام دارد و محدود و زود گذر نیست . روانشناسی به نام کوپر اسمیت[2] با به کار بردن مفاهیم و روش های راجرز[3] در تحقیقات خود ، به این نتیجه رسید که  کودکانی که عزّت نفس بیشتری ندارند ، افرادی هستند که احساس اعتماد به نفس ، استقلال ، خلاقیت ، و خود اعمالی می کنند و به راحتی تحت تأثیر و نفوذ عوامل محیط قرار نمی گیرند . طبق نظریۀ راجرز ، این احساسات عزت نفس در اثر« نیاز به نظر مثبت » دیگران به وجود می آید . نیاز به نظر مثبت دیگران در قالب بازخورد ها ، برخورد های گرم و محبت آمیز ، احترام  ، صمیمیت ، پذیرش و مهربانی از طرف محیط و به خصوص اولیای کودک دریافت می شود (شاملو ، 1390 ) .

عزّت نفس از تجارب شخصی و افکار اندوخته شده شکل می گیرد . پرورش عزّت نفس سالم از بدو تولد اغاز می شود و به عنوان یک ارزیابی متغیر پیش رونده ، در طول زندگی ادامه می یابد . همچنین باید گفت که ما بیشتر عزت نفسمان را از دیگران و از طریق ارزیابی درک آنان نسبت به خودمان به دست می آوریم . نحوۀ رفتار دیگران با ما نشاندهندۀ چگونگی تفکر و احساس آنان نسبت به ماست  ( آرام نیا ، حسینی ، 1388 ) .

[1].self - esteem

1. Copper Smith

2. Carl Rogers