مقدمه
نیشکر طی دوران رشد علفی وتا شروع رشد طولی ساقه پوشش محدودی روی خاک داشته وبه شدت به رقابت علفهای هرز حساس است . لازم است طی این دوران مزرعه را درمقابل علفهای هرز کاملاً حفاظت نمود. کنترل مکانیکی علفهای با استفاده از چنگک گردان وکولتیواتورهای پنجه غازی یا پاشنه ای ودیسکی تازمانی که ارتفاع بوته به حد محدود کننده ورود تراکتور به مزرعه برسد، امکان پذیر است .لازم است توجه شود که ریشه محصول گسترش سطحی زیادی دارد . به همین جهت عمق کار وفاصله پاشنه های کولتیواتور نسبت ردیف کاشتنی بایستی بنحوی تنظیم گردد که به ریشه های محصول آسیبی نرسد.
قبل از سبز شدن محصول ویا به صورت حفاظت شده می توان علف کش گراماکسون به میزان تا 2تا 3 لیتر درهکتار از مایع حل شونده 20% تجاری جهت کنترل علفهای هرز یک ساله از راند آپ به میزان 8 تا 10 لیتر از مایع حل شونده 48% تجاری برای کنترل علفهای هرز سبز شده واز باسفاپن به میزان 10 تا 12 کیلوگرم در هکتار از نمک محلول د رآب 85 درصد تجاری جهت کنترل علفهای هرز باریک برگ یک ساله وچند ساله استفاده نمود.
سایر علفکشهای قابل استفاده در مزارع نیشکر عبارتند از آترازین ، سنکور، آمترین تو- فور- دی وآسولام می باشند که ما در این پروژه به شرح وبررسی این سموم جهت آشنایی بیشتر کاربران با آنها می پردازیم
بخش 1- معرفی
تو- فور- دی علف هرزکشی است انتخابی براساس ماده مؤثر هورمونی تو– فور-دی نمک آمینه ( 2,4-D Amin Salt ) که دارای 720 گرم ماده مؤثر د رلیتر می باشد.
تو- فور- دی برای دفع علفهای هرز پهن برگ د رمزارع غلات ، نیشکر وذرت به کار می رود.
این ماده هورمونی با خاصیت سیستمیک خود پس از سمپاشی بسرعت توسط برگ وساقه علفهای پهن برگ جذب وبه اندامهای مختلف آن منتقل شده ، باعث رشد سریع وغیر قابل کنترل آن می شود، ونتیجتاً تنفس علف هرز با سرعت بیشتری انجام گرفته ومواد غذائی موجود در گیاه تحلیل می رود، واین عمل باعث مرگ علف می گردد.
تو – فور- دی بر روی غلات، نیشکر ، وذرت وهمچنین علفهای هرز نازک برگ اثر سوء ندارد زیرا خواص فیزیولوژیکی این گیاهان مانع جذب آن می گردد.
تو – فور – دی بعد ازسمپاشی با توجه به رطوبت ودرجه حرارت خاک پس از یک تا چهار هفته تجزیه شده واثری از آن باقی نمی ماند.
بعلت خاصیت فیزیکی تو- فور- دی ، هرگاه مقدار 720 گرم ماده موثر در لیتر داشته باشیم ، مایع مزبور در دمای کمتر از 14 درجه سانتی گراد شروع به کریستالیزه شدن می نماید ودراین حالت نمی توان آنرا مورد مصرف قرار داد . چون نگهداری ممتد سم در بالای درجه قید شده همیشه میسر نیست، برای رفع این مشکل ، کارخانه کمی لینر اطریش نوعی تو- فور – دی مقاوم به سرما ار که تا منهای 15 درجه سانتی گراد می باشد، تولید نمود که اخیراً به کشور وارد ودر دسترس زارعین قرار می گیرد.( دراین مورد به برچسب تو– فور– دی خریداری توجه گردد).
مزایای دفع علفهای هرز با تو– فور– دی عبارتند از :
علفهای هرز با استفاده از آب ، کود وفضای حیاتی کشت اصلی موجب کاهش میزان محصول می گردند ، با دفع آنها این امکانات دراختیار کشت اصلی قرار گرفته وبه افزایش محصول کمک شایان می کند.
از بین بردن علفهای هرز موجب تسهیل در عملیات برداشت به ویژه با کمباین می گردد.
با از بین بردن علفهای هرز محصول برداشت شده پاک وبدون بذر علف بود ه ودر نتیجه از میزان آفت آن هنگام سیلو یا فروش کاسته می شود.
در زراعت غلات می توان با سمپاشی تو– فور– دی علفهای هرز را از بین برد وجمعیت آنها را به حداقل رساند که درزراعتهای بعدی (تناوب) امکان کنترول آنها با علف کشهای دیگر بسیار مشکل وگاهی غیرممکن است ، مانند کنگر ، پیچک، وبرخی دیگر از علفهای هرز چند ساله.
موارد، زمان ومیزان مصرف
گندم وجو:
بهترین زمان مصرف تو– فور– دی هنگام پنجه تا اوائل به ساقه رفتن گندم وجو می باشد .
غلاتی که در پائیز کشت شده اند باید د ربهار هنگامی که علفهای هرز درحال رشد وجوان هستند سمپاشی گردند.
میزان مصرف تو– فور– دی درگندم وجو برای دفع علفهای پهن – برگ یکساله 1 تا 5/1 لیتر در هکتار وعلفهای چند ساله 5/1 تا 2 لیتر درهکتار می باشد.
نیشکر:
زمان سمپاشی در نیشکر قبل از 5 برگه شده قلمه های نیشکر است .
مقدار مصرف 5/1 تا 5/2 لیتر درهکتار بستگی به نوع علفهای هرز وجمعیت آنهاست.
ذرت خوشه ای:
هنگامی که ارتفاع ذرت خوشه ای بین 15 تا 30 سانتیمتر است نسبت به سمپاشی اقدام میگردد.
ذرت دامی :
زمانی که ارتفاع ذرت دامی بین 15 تا 25 سانتیمتر است بایستی سمپاشی انجام گیرد.
میزان مصرف تو– فور– دی د رمزارع ذرت 7/0 لیتر (700 سی سی در هکتار) می باشد.
درسمپاشی مزارع ذرت بایستی سعی شود سم بیشتر به علفهای هرز وپای بوته های ذرت پاشیده شود وکمتر گیاه ذرت به محلول سمی آلوده گردد.
نحوه سمپاشی:
نتیجه مطلوب وقتی عاید می گردد که رشد زراعت اصلی به مرحله مناسب (ذکر شده در قبل) رسیده، علفهای هرز هنوز جوان ودر حال رشد بوده وحرارت ورطوبت هوا با اندازه کافی باشد.
مناسبترین درجه حرارت برای سمپاشی تو– فور– دی بین 10 تا 30 درجه سانتی گراد می باشد . درهوای کمتراز 5 درجه سانتیگراد واحتمال یخبندان شبانه وبارندگی تا 5 ساعت بعد از سمپاشی ونیز وجود شبنم در مزرعه هنگام سمپاشی از کاربرد تو– فور– دی خود داری کنید. تو– فور– دی بخوبی در آب قابل حل است لذامی توان آنرا با انواع سم پاشهای زمینی وهوائی بکاربرد ، لیکن بایستی سمپاشی به نحوی انجام گیرد که ذرات محلول سمی خارج شده از نازلهای سمپاش به سایر مزارع و باغات اطراف نرسند. بدین منظور :
سمپاشی باید درهوای آرام وبدون باد صورت پذیرد.
بایستی نازل وفشار سمپاش طوری انتخاب شود تاذرات محلول سمی که از نازلهای سمپاش خارج میگردد حتی الامکان درشت بوده وبه اطراف پخش نشوند،لذا حداقل آب مصرفی برای سمپاشهای پشتی 300 لیتر ، سمپاشهای تراکتوری 200 لیتر وهواپیما 30 لیتر درهکتار می باشد. سمپاشی با هواپیما بایستی درارتفاع کم انجام شود تاذرات محلول سمی بسایر مزارع وباغات نرسد . درصورتیکه سمپاشی در ارتفاع کم میسر نباشد ویا درمجاورت مزرع مورد سمپاشی مزارع حساس به تو– فور–دی (2,4-D) وجود دارد بهتر است از وسائل سمپاشی زمینی استفاده گردد.
برای تهیه محلول تو– فور– دی ابتدا مخزن سمپاش را تانیمه آب نموده ، سپس مقدار توصیه شده ، تو– فور– دی را ضمن بهم زدن به آن اضافه ، آنگاه بقیه آب لازم را به آن می افزائیم . بهتر است محلول تهیه شده در همان روز مصرف گردد.
احتیاطات:
چون گیاهانی مانند پنبه ، چغندر قند، گوجه فرنگی ، سیب زمینی، مو، درختان میوه ، درختان زینتی، ودیگر گیاهان پهن برگ شدیداً به توفوردی حساس می باشند درموقع سمپاشی حتماً باید دقت گردد به هیچ عنوان ذرات سم به این گونه مزارع سرایت نکند ولذا درموقعی که باد می وزدجداً از سمپاشی خودداری کنید.
دستگاه سمپاش وکلیه وسائل مورد مصرف در سمپاشی نظیر پیمانه و... را بعد از سمپاشی با توفوردی نباید برای سمپاشی حشره کشها، قارچ کشها، علف کشها، وغیره به کار ببرید مگرآنکه قبلاًآن را با پودرهای رختشوئی قلیائی وآب فراوان چندین بار به نحوی شسته باشید که محلول شستشو از کلیه نقا ط سمپاش مانند تانک، شلینگها، نازلها عبورنماید. بقایای هر چند ناچیز توفوردی در سمپاش می تواند باعث خسارت به محصول بعدی گردد.
از پس آب مزارع سمپاشی شده با توفوردی تاحدود یکماه جهت آبیاری سایر مزارع وباغات خودداری نمائید.
شرایط انبارداری:
توفوردی را بایستی در ظروف اصلی ودرب بسته درانبارهای محفوظ و دور از تابش آفتاب انبار نمود، از انبار کردن وحمل ونقل توفوردی د رنزدیکی مواد غذایی، کود، بذر وسایر سموم خودداری نمائید. بهترین درجه حرارت برای نگهداری توفوردی مقاوم به سرما 10 تا 30 درجه سانتیگراد می باشد.
اسامی برخی از علف های هرزی که با نمک آمینه توفوردی کنترل میگردند:
---Tridax procumbems زردان توقXanthium pungens --- Xanthium spinosum ---Di chondra repens سس معطرCusuta suaveolens پیچک – پیچک صحرائی Convolvulus arvense ---Ipomea cynanchifolia شغلمBrassica napus کیسه کشیشCapsella bursa-pastoris ---Erucastrum arabicum ترب وحشی – تربچه وحشیRaphanus raphanistrum فرفیون – شیر سگFuphorbia spp کرچکRicinus communis ---Leonotis spp ---Leucas maritinicensis غربیلکLamium amplexicaule ---Pavonia urens ---Sida spp ---Argemone mexicana شقایق Papaver spp. Oxygonum sinuatum --- علف هفت بندPolygonum aviculare علف هفت بند وپیچک بندP.cinvolvulus ترشکRumex crispus --- R. obtusifolius خرفهPortulaca oleracea ---Oldenlandia herbacea ---Richardia brasiliensis ---Striga spp. تاتورهDatura stramonium ---Nicandra physalodes کاکنجPhysalis spp. تاجریزیSolanum nigrum ---S. panduriforme ---Nicotiana glausa ---Triumfetta spp. پنیرکMalva verticillata کنگر صحرائیCirsium spp. ترتیزک وحشیCardaria draba خاکشیSisymbrium orientale گل گاوزبانCynoglossum spp. اسپرگول بیابانیSpergula arvensis غالیونGleopsis spp. قوزک – عمر زنگولهHibiscus trionum خارخسکTribulus terrestris دیوکنف – گاو پنبهAbutilon spp.
تاج خروسAmaranthus spp. ---Gomphrena cleosioides میانطوسیMyosotis arvensis آفتاب پرستHeliotropium spp. ---Trichodesma zeylanicum ---Cleome spp. سلمک – سلمه ترChenopodium spp. ---Acanthospermum hispidum ---Ageratum conyzoides دودندان Bidens pilosa+spp. تاتاریCarduus spp.