مقدمه
خانواده در تفکر اسلامی جایگاهی بسیار رفیع دارد. اگر موضوع خانواده در اسلام را با سایر اموری که مشابه این مقوله است مقایسه کنیم ،بر جستگی خاصی در مسله خانواده ملاحضه می کنیم .بعضی امور زندگی مهم اند .خانواده دارای اهمیت است،یک دلیل این است که اصولا کل وجود از درون خانواده استخراج واستنباط می شود ودر درون آن شکل می گیرد .به عبارت دیگر کل وجود ما به نوعی برگرفته از خانواده وشکل گرفته در درون خانواده است .تاثیرات ژنتیکی پدر ومادر،آثاراولیه خنده ها و نگاه های مادربر روح وروان کودک ،مهارت های زندگی کودک ونوجوان از پدر ومادر خود می آموزد .سر گذشت زندگی خودمان در خانواده ونیز تاثیری که امروز بر فرزندانمان می گذاریم همه تایید کننده این سخن است که کل وجود ما محصول خانواده است به بیان دیگر .پیمانه وجود آدمی در خانواده شکل می گیرد وآدمی هر آنچه را از غیر خانواده می گیرد به اندازه همین پیمانه است .بدیهی است که میزان تاثیر گذاری خانواده به قابلیت های مستتردر آن بستگی دارد.
دلیل دوم این است که وقتی شما به منابع اعتقادی مان مراجعه می کنید وسیر تکوینی وشریعت الهی را ملاحظه می کنید ،می بینید که از همان ابتدا زندگی آدمها در روی کره ی خاکی با دونفر شروع شده است.آیا تا به حال فکر نکرده ا ید که سر این قضیه چیست؟چرا آغاز خلقت انسان در کره زمین با خانواده شروع شد؟یک دنیا حرف وحدیث در این نکته می توان یافت.آیا سر این قضیه این نیست که خانواده رکن عالم هستی است؟آیا این امر بدان معنا نیست که خانواده به کل هستی جهت میدهد.
شکاف میان نسل ها به عنوان یکی از عوامل مؤثر در فرار نوجوانان تاثیر گذار است .در علت یابی این مشکل چشمگیر وقابل توجه است.تعارض وبرخورد میان والدین ونوجوان ناشی از همین پدیده است.
بیان مسله :
فرار از خانه چیست ؟
فرار دختران از خانه یکی از مسائل مهمی است که سلامت جسمی وروانی نسل نوجوان را تهدید می نا مند .وباعث آسیب های جدی اجتماعی است.در آخرین گزارشی که روانشناسان اجتماعی در ایران منتشر ساخته اند بالاترین آمار فرار مربوط به شهرهای بزرگ ،مثل تهران وپایین ترین فرار مربوط به استان یزد است.عوامل مختلفی برای فرار نوجوانان از خانه وجود دارد مهمترین آن عوامل می تواند عامل خانوادگی باشد .
1-فضای روانی وعاطفی خانواده طبعا تعاملات روانی وعاطفی نوجوان را تحت تاثیر قرار می دهد .وفشار های بالاتر از آستانه تحمل نوجوان ،فکر گریز و فرار از مشکلات موجود در خانواده را تقویت می کند.
2-الگوهای نا سالم همسایگان که بعد از والدین تاثیر گذاری جدی روی نوجوانان می تواندداشته باشد،در عملی ساختن فکر فرار نقش مهمی به عهده دارند.
3-عدم ثبات قوانین ومعیار اخلاقی در محیط خانه ومدرسه وعدم حمایت های عاطفی ،خصوصااز جانب اعضای خانواده ونیز نبود فرد یا افرادی که سرپرستی و نظارت مدبرانه روی نوجوان داشته باشند.
4-مشکلات تحصیلی ،جاذبه های شهری ،فقرمالی ،اعتیاد والدین ،اختلاف با نا مادری ونا پدری ووجود اختلال رفتاریاز گذشته در نوجوان که به مرور به فرار از خانه منجر می شوند.
5-شکاف میان نسل ها به عنوان یکی دیگر از عوامل عملی که در فرار نوجوانان مؤثر است.
اهداف تحقیق
هدف تحقیق این است مقایسه فرار دختران شهری وروستایی از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گیرد . وچه علل وعواملی موجب فرار دختران از خانه در خانواده های شهری وروستای وجود دارد . آیا عدم کنترل شدید افراطی ومداخله گرایانه در خانواده های شهری موجب فرار دختران گردیده است .
طبق بررسی وتحقیقات به عمل آمده فرار دختران در خانواده های شهری بیشتر از روستایی است .
اهمیت ضرورت تحقیق :
اصولا تصویر سلامت روان هر خانواده به سلامت روان افراد آن وابسته است دراین میان سلامت روان وامنیت عاطفی زن بیش از بقیه افراد خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد .
موضوع تحقیق از اهمیت ویژهای برخورد دار است چرا که فرار دختران باعث آسیب های اجتماعی جدی را فراراه نسل هاقرار میدهد وباعث نابودی استعداد ها وازهم پاشیدگی خانواده ها می گردد.خانواده به عنوان مقدس ترین ومهمترین نهاد اجتماعی ،کانونی است که به تعبیر قرآن مجید زن وشوهر در آن وآرامش وسکینه دل می یابند وبین آنان مودت ودوستی برقرار می شود.بهداشت روان در خانواده در مفهوم گسترده خود کمک به همه افراد خانواده را هدف قرار می دهد تا هر چه بیشتر رشد وتکامل یابند .از تمامی استعداد ها وقابلیت های خود در این راه بهره جویند وموفق تر وشاداب تر باشند و زتدگی ساده تر ومعنی دار تری را به وجود آورند.
فرد در خانواده رشد می کند وپایه های اصلی شخصیت وسلامت رواناودر دوران کودکی در همین محیط خانواده پی ریزی می شود. تاثیر خانواده بر خصوصیات شخصی وروانی بسیار وسیع وپایداراست.کودکان بسیاری از رفتارها نگرش ها اعتقاد ات و ارزشهای خود را در خانواده از خواهر وبرادر وپدر ومادر می آموزند.این آموخته ها برسلامت وبهداشت روان او تاثیر دارد.
فرضیه تحقیق :
1-افت تحصیلی وترک تحصیل دختران موجب فرار دختران از خانه می شود.
2-کمبود محبت وعدم امنیت عاطفی موجب فرار دختران در خانواده های شهری می شود.
3-فرار دختران در خانواده شهری بیشتر از خانواده های روستایی است .
متغیر های تحقیق:
کمبود محبت :مهر ومحبت در تکوین شخصیت هر فرد تاثیر بسزایی دارد و محرومیت عاطفی موجب بروز اختلال منش وانواع انحرافات می گردد.
اختلاف والدین:خانواده حریم امن وآرامش است .در صورتی که بین والدین اختلاف ودرگیری وجود داشته باشد .آرامش وآسایش از فرزندان آن خانواده سلب می شود .بنابراین فرزندان سعی می کنند بیشترین وقت خود را در خارج از خانه سپری نمایند واین امر را برای ارتباط آنان با افراد ناباب مهیا می سازد واین خود مقدمه ای باشد برای فرار از خانه:
خشونت خانوادگی :از دیگر مؤلفه ها وشاخص های مؤثر درفرار دختران از خانه قرار گرفتن در معرض خشونت های روحی وجسمی است.
خشونت والدین ،محیط خانه رااز صمیمیت ،همدلی ،وحدت وهماهنگی تهی می سازد .خشونت واستبداد ممکن است کوتاه مدت اثراهای مطلوبی داشته باشد .ولی به تجربه ثابت شده است که این اثرهای مطلوب پایدارنیست وبعداز مدتی تحمل خشونت وشدت تحمل والدین برای فرزندان عادی می شود.(جهانگرد 1379)