مقدمه
میزان موفقیت و دست یافتن به اهداف زندگی فردی و اجتماعی انسان ، بستگی به میزان اعتماد به نفس او دارد ؛ زیرا اعتماد به نفس تاثیر به سزایی در سازماندهی رفتارهای سالم و سازندی فردی و اجتماعی انسان ها دارد. زندگی فارغ از ارتباط با دیگران، نه ممکن است و نه مطلوب، زیرا انسان موجودی است اجتماعی و بر قراری ارتباط یک نیاز ضروری در زندگی انسان به شمار می رود. گاه به دلایل برخی عوامل روانی نهفته در درون فرد، اتفاق می افتد که فرد آنگونه که شایسته و بایسته است در میان اجتماع حضور نیابد. یکی از مهمترین عوامل روانی که در بروز شکست ها و ناکامی ها و ایجاد موانع در مسیر یک زندگی پر نشاط و موفق، نقش تعیین کننده دارد. نبود اعتماد به نفس در انسانهاست که می تواند برای فرد پیامدهای منفی و زیانبار بسیاری ایجاد کند.
اغلب مردم معنای واقعی کلمه ی اعتماد به نفس» را به خوبی درک نمی کنند . به همین دلیل آن نوع از اعتماد به نفس و خود باوری که مطلوب و مورد نظرشان است در زندگی تجربه نمی کنند. چون فکر می کنند اعتماد به نفس یعنی این که ایمان و اعتماد به موفقیتهایی که در کارها به دست می آورند. در صورتی که اعتماد به نفس واقعی و حقیقی آن است که قبل از این که در کارها موفق شویم نوعی اعتماد به توانایی خود برای انجام آن کار داشته باشیم. وقتی اعتماد به نفس و خود باوری خود را براساس آن که و انچه به راستی هستید و نه براساس موفقیت ها و دستیابی ها یا شکست ها و ناکامی های خود بنا می کنید. چیزی را در خود خلق می نمایید که هیچ کس و هیچ چیزی یارای گرفتنش را از شما نخواهد داشت .
می توان گفت که اعتماد به نفس واقعی همواره در درون خود شما تولید می شود نه از بیرون . اعتماد به نفس زاییده ی تعهد شما به خودتان است . این تعهد که هر آن چه لازم باشد انجام خواهید داد تا به خواسته ها ونیاز هایتان برسید . اعتماد به نفس آن است که باور داشته باشید می توانید و توانایی آن را دارید که تمام توانتان را به کار گیرید و شرایط و اوضاع زندگی را آن گونه که مطلوب و دلخواه شماست تغییر دهید . اعتماد به نفس حقیقت این نیست که نترسیم بلکه این است که بدانید و مطمئن باشید با این که می ترسید اما بی گمان دست به عمل خواهید زد[1].
بیشتر ما فکر می کنیم که اعتماد به نفس یعنی به توانایی مان برای انجام کارهای خاص ایمان داشته باشیم . مهارت های بسیار زیادی وجود دارد که می توانید در زندگی کسب کنید اما هر کسی فقط تعداد محدودی از آن ها را فرا می گیرد . بنابراین اگر اعتماد به نفس تان به توانایی تان وابسته است . فقط زمان اندکی که مشغول انجام این فعالیت خاص هستید احساس اعتماد به نفس می کنید . اعتماد به نفس نیرویی است که باید فراتر از دانسته ها و اعمال ما باشد . در زندگی کارهای بسیاری هست که می توانید کسب کنید . اگر اعتماد به نفس تان را بر مبنای این توانایی ها قرار دهید . هیچ گاه فردی با اعتماد به نفس واقعی نخواهید بود . و فقط در مورد توانایی های خاص احساس اعتماد به نفس می کنید . اعتماد به نفس واقعی هیچ ارتباطی با اتفاقات زندگی بیرونی تان ندارد . اعتماد به نفس واقعی نه فقط به خاطر آنچه انجام می دهید ، بلکه به خاطر اعتقاد به توانایی درونی تان برای انجام هر چه اراده کنید ، شکل می گیرد . سرچشمه اعتماد به نفس واقعی در درون خودتان است نه در دنیای بیرون از یک تعهد درونی که با خودتان کرده اید ریشه می گیرد . تعهد به این که هر چه اراده کنید و انجام آن را در زندگی ضروری تشخیص دهید انجام خواهید داد . و با اعتماد به خودتان به وجود می آید نه اعتماد به نتیجه چیزی که معلوم نیست به دست خواهید آورد یا نه . اعتماد به نفس به روح خودتان به عنوان یک شخص کامل اعتقاد داشته باشید که مهم نیست در زندگی با چه مسایلی روبرو شوید قطعا از عهده ی انجام آن بر خواهید آمد و هر کاری که نیاز باشد انجام خواهید داد . مهم تمایل شما برای عمل کردن است . بیشتر مردم تا وقتی که نسبت به کاری اعتماد به نفس نداشته باشند ان را شروع نمی کنند . یا به دنبال رویاهایشان نمی روند چنین رفتاری اشتباه محض است [2].
بیان مسئله
آگاهی عمومی لازمه ی زندگی فردی و اجتماعی است اما کافی نیست . برای پیشرفت در زندگی فردی و حرفه ای شما باید در زمینه های متخصص و منحصر به فرد باشید همین نکته که شما چیزی می دانید و دیگران نمی دانند به شما اعتماد به نفس می دهد .
اعتماد به نفس و خودباوری از متغیرهای مهمی است که در پیشرفت آدمی در تمام مراحل زندگی نقش مهمی بر عهده دارد . توانایی شخص برای سازگاری با اجتماع به اعتماد به نفس و خودباوری شخص بستگی دارد . هر چه اعتماد به نفس خود بیشتر باشد توانایی روبروی با مشکلات و موانع نیز افزایش می یابد .[3]
هر فردی از شخصیت خودش ، دیدگاهش و نقاط ضعف و قوتش یک تصویر ذهنی دارد . یعنی تصوری که شخص از خویشتن در ذهن دارد که به این تصویر «خود انگار» می گویند .
[1] (مجید ظهرابی 1386) www.hagmataneh.org
[2] (دکتر باربارادی آنجلیس) (اعتماد به نفس ،ناشر سرچشمه پاکان ،همکار ندای الهی 89)
[3] (باربارا دی آنجلیس) (اعتماد به نفس ،ناشر سرچشمه پاکان ،همکار ندای الهی 89)