پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی

تعداد صفحات: 65 فرمت فایل: word کد فایل: 731
سال: 1392 مقطع: کارشناسی دسته بندی: تاریخ
قیمت قدیم:۲۴,۰۰۰ تومان
قیمت: ۲۰,۰۰۰ تومان
دانلود فایل
  • خلاصه
  • فهرست و منابع
  • خلاصه پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی

    باستان شناسی

    پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی 

    پیشگفتار

          سفالینه هی زرین فام ساخته شده در ایران سیار زیبا بوده که با این موضوع می توان به وتانایی هنرمندان ایران زمین پی برد . سفالین های زرین فام با استفاده از تکنیک پیچیده ، استفاده از رنگ های متنوع  با به کارگیری فرم های بسیار زیبا و جذاب به زیبا ترین سفالینه های هنرمندان تبدیل شده است .

          در این تحقیق به سفالینه های زرین فام پرداخته شده و سعی شده که با کارهای گذشته متفاوت باشد در مورد سفالینه های زرین فام کارهای گسترده ای انجام نگرفته این موضوع درباره دروه صفویه بیشتر نمود پیدا کرده است متاسفانه در مورد سفالینه های زرین فام دوره صفویه کار چندانی نشده است در کتاب های مختلف اطلاعات محدودی در این باره نوشته شده است که نوشته ها نیز در کتاب های مختلف تکرار شده است .

          در این تحقیق با فصلی مجزا به سفالینه های زرین فام دوره صفویه پرداخته شده است ، دوره ای که به لحاظ ثبات و امنیت یک نمونه بسیارعالی را به ما نشان می دهد و وجود ثبات در جامعه باعث رونق هر چه بیشتر هنر ها در این دوره شد.

     

     

     

     

     

     

     

     

    چکیده :

          یکی از جالب ترین نوع ظروف اسلامی ، نوع معروف به ظروف طلایی یا زرین فام است . این ظروف ، که حاصل تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی است در مهمترین مراکز سفال سازی ایران از جمله ری ،کاشان ، ساوه ،جرجان ساخته می شدند. در چند دهه اخیر استدلال های مختلفی برای انتساب ابداع لعاب زرین فام به یکی از کشور های ایران ، مصر و عراق از سوی صاحبنظران در این زمینه ارائه شده است.با توجه به شواهد باستان شناختی و حفاری هایی که صورت پذیرفته ، کهنترین سفالینه های زرین فام از شوش که مربوط به اویل سده سوم هجری قمری نیز می باشند ، یافت شده است .

          در این تحقیق به بررسی دقیق تر تکنیک و شیوه کار هنرمندان سفالگر برای تولید سفالینه های زرین فام ، و همچنین به زرین فام های ادوار مختلف با توجه به طرح ها ، فرم ها  و رنگ ها پرداخته خواهد شد.

    مقدمه

          فن و هنر سفالگری از دیر زمان مور توجه مردمان قرار داشته است ؛ بویژه که این هنر در میان ایرانیان از دیر باز وجود داشته است و به حق در پیشرفت هر چه بیشتر این فن بسیار تلاش کرده اند . فن و هنر سفالگری ایران تآثیر زیادی بر فرهنگ های سفالی هم در شرق و هم در غرب گذاشته است . سفال همواره به علت ویژگی های خاص که داشته است استفاده بوده است ، سادگی و در عین حال زیبایی این ساخته دست بشر از روزهای نخستین قابل توجه است تا اینکه توانسته با پیشرفت هایی که در این زمینه حاصل شده بر زیبایی خد بیفزاید. سفال از روزگاران قدیم، پیش از تاریخ ، دوران تاریخی و همچنین در دوران اسلامی بک ابزار مورد استفاده در نزد مردمان بوده است . از رمان های پیش از تاریخ که حالتکاربردی صرف داشته است ،اندک اندک در دوران تاریخی و دوران اسلامی به دلیل پیشرفت این تکنیک و گسترش شیوه های تزیینی آن به یک ابزار تزیینی تبدیل شده است .

          باید توجه داشت که اگز آموزه های دین مبین اسلام در جامعه اسلامیوجود نداشت ، شاید هرگز شاهد پیشرفت فن و تکنیک سفالگری در جامعه اسلامی نمی بودیم.جایگزین شدن  فرهنگ ساده اسلامی در ایران باعث از بین رفتن فرهنگ تجمل گرایی ایرانیان که میراثی از دوران پیش از اسلام بود ، شد و در نتیجه در این دوران گرایشات به هنر سفالگری به دلیل سادگی آن افزایش یافت ،اما به این نکته نیز باید توجه کرد که ، در ایندوران نیز استفاده از ظروف طلایی و نقره ای منسوخ شد ، در نتیجه توجه سفالگران به ساخت و پرداخت ظروف سفالی معطوف گردید . این توجه به هنر سفالگری باعث به وجود آمدن پیشرفت هایی در این زمینه شد. شیوه های گوناگون تزیین سفالینه ها یکی پس از دیگری اختراع و بکار گرفته می شد و به زیبایی ظروف سفالین افزوده می شد به گونه ای که دیگر جای ظروف طلایی و نقره ای را در جامعه اسلامی گرفته بودند . در میان شیوه ها و تکنیک های برتر تزیینی دوره اسلامی می توان سرآمد انها را فن لعابیزرین فام دانست ؛ هنری که جای خالی ظروف طلایی را پر کرده بود چنان که به این گونه ازظروف سفالین رغبت بسیاری توسط مردمان مسلمان نشان داده شده است .

          در این نوشتار سعس می شود به گونه ای کامل به این فن پرداخته شود ؛ فنی که در دوران اسلامی یک هنر بسیار زیبا بوده است و هنر مندان ایرانی نیز در بوجود آمدن و پیشرفت و زیبایی هر چه بیشتر این تکنیک سهم بالایی داشته اند. لعاب تزیینی زین فام در دوره اسلامی بویژه در ایران توانسته احساسات نگرنده خود را برانگیزد و خود را به عنوان یک هنر زیبا در افکار نگرنده وارد کند . لعاب تزیینی زرین فام بنا به دلایلی  تاریک و ناشناخته ای دارد که شاید به این دلیل باشد که هنرمندان زرین فام  این تکنیک را در میان خانواده خود محافظت می کردند .

    1 – 2 ) بیان مسئله

          هنر سفالگری هنری ساده گرا بوده که در عین سادگی بیان کننده زیبایی بسیاری بوده است ، باید توجه داشت که در بررسی سفالینه های دوره اسلامی مطالعه خصوصیات نژادی و قومیت ها ی گوناگون در قلمرو اسلامی بسیار اهمیت دارد ؛تنوع در سرزمین های مفتوحه و گستردگی آن قومیت های مختلف با فرهنگ و مذهب مختلف و مناطق جغرافیایی مختلف باعث تنوع هنر اسلامی ، بویژه هنر سفالگری شده است.

          هنر سفالگری در ابتدای دوره اسلامی بسیار تحت تاثیر سفالینه های دوره ساسانی ایران بوده است که این بویژه در ایران قابل مشاهده است ، و علت این تایر گذاری نیز در سادگی ظروف سفالین در دوره ساسانی می باشد ویژگی ای که در دوره اسلامی بسیار به آن تاکیدشده است بنایراین هنرمند سفالگر ایرانی به تقلید از ظروف دوره ساسانی پرداخته است و در دراز مدت توانسته به پیشرفت این هنر کمک کند. آنچنان که آشکار است ، هنر سفالگری در ایران اسلامی در ابتدا بسیار ساده با تزیینات اندک و ساده اس بوده است در گذر زمان به دلیل پیشرفت تکنیک ها و خلق شیوه های جدیدتر تزیینی بر زیبایی این ظروف افزوده است به گونه ای که در شیوه لعاب زرین فام هنرمنان موفق به انجام کار بزرگی شدند. این شیوه تزیینی جای خالیظروف طلایی دوره ساسانی در دوره اسلامی را پر کرده بود و افراد طبقه متوسط از این ظروف استفاده می کردند، اما شاید بهتر است دربکار بردن واژه «استفاده کردن» احتیاط کنیم چرا که به احتمال بیشتر برای موارد تزیین بکار برده می شده نه موارد کاربردی.

          قدیمی ترین سفالینه زرین فام تاریخ دار ، تاریخ 575 را نشان می دهد.[1] البته باید عنوان کرد که شواهدی از قرون سوم و چهارم هجری نیز در مورد سفالینه های زرین فام وجود دارد که نیاز به مطالعه بیشتر در این زمینه می باشد تا قطعیت آنها ثابت شود.

          بطور کلی ظروف سفالین زرین فام ایران در دوره های سلاجقه و ایلخانان به فرم کاسه ، کوزه ،بشقاب ، بطری و ... بوده اند. در مورد سفالینه های زرین فام دوره صفویه فرم هایی محدود تر مربوط به بطری های کوچک وجود داشته است . در این تزیین از رنگ های مختلف استفاده شده است  که همین تنوع در رنگ ها زیبایی این تزیین را تضمین کرده است ، رنگ هایی چون  سبز ، قهوه ای تیره ، آبی در طیف های مختلف ، زرد ، بنفش و ... استفاده می شده است . به وسیله این رنگ ها ی با کیفیت و متنوع برروی سفالینه های زرین فام ایران  انواع طررح ها و نقوش را طراحی کرده اند ، طرح هایی از گیاهان ، حیوانات و انسان ها  که همه ی این طرح ها تخیل هنرمند نقاش را نشان می دهد ، به گونه ای ظریف و چشم نواز است که به راحتی با نگرنده خود ارتباط برقرار می کند.

    1 – 3 ) اهمیت تحقیق

          علی رغم زیبایی بالا و کیفیت ستودنی هنر زرین فام ، در ایران مطالعات گسترده و دقیقی در این مورد اتفاق نیفتاده است ف هنوز درباره این هنر ابهام هایی وجود دارد ، به حق این هنر زیبا شایستگی مطالعات بیشتر در زمینه های مختلف هنری و باستان شناسی را دارد. پرداختن به شیوه کار واحیای آن در دوران حاضر و تولید سفالینه هایی با کیفیت به مانند گذشتگان بسیار اهمیت دارد.

          آنچه که در بالا به عنوان وجود ابهاماتی در مورد سفالینه های زرین فام بیان شد در دوره صفویه بسیار بیشتربا آن روبهرو هستیم . مطالعات صورت گرفته در این زمینه کافی نبوده چنان که مشکلات زیادی در مورد سفالینه های زرین فام دوره صفویه وجود دارد . در دوره صفویه به حق ما شاهد اوج گیری دوباره تکنیک زرین فام در میان هنرمندان سفالساز ایرانی هستیم ، هنری که در اواسط قرن هشتم هجری به شدت رو به افول گذاشت اما دیری نپایید که در دوره صفویه این هنر احیاء شد و به بالا ترین درجه کیفیت رسید.

          دراین تحقیق سعی می شود که ظروف سفالین زرین فام دوره صفویه را در فصلی مجزا مورد بررسی  قرار گیرد.

     

    [1] واتسون 1390 ، 19

  • فهرست و منابع پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی

    فهرست:

    1 – 1 )  مقدمه. 2

    1 – 2 ) بیان مسئله. 2

    1 – 3 ) اهمیت تحقیق.. 2

    1 – 4 ) هدف تحقیق.. 2

    1 – 5 ) سئوالات و فرضیه های تحقیق.. 2

    1 – 6 ) روش تحقیق.. 2

    1 – 7 ) قلمروتحقیق.. 2

    2 – 1 ) سفال دوره اسلامی.. 2

    2 – 2 ) شیوه ساخت سفال زرین فام. 2

    2 – 3 ) تکنیک زرین فام. 2

    2 – 3 – 1 ) زرین فام اولیه. 2

    2 – 3 – 2 ) زرین فام قرون میانه. 2

    2 – 4 ) مراکز مهم تولید سفال زرین فام. 2

    3 – 1 ) مختصری بر تاریخ دوره صفویه. 2

    3 – 2 ) هنر سفالگری دوره صفویه. 2

    3 – 3 )سفالینه های زرین فام صفویه. 2

    3 – 4 ) مراکز مهم تولید سفالینه های زرین فام دوره صفویه. 2

    نتیجه گیری.. 2

    فهرست منابع. 2

    .

    منبع:

    اکبری ، عباس ؛ نقد نظریه تطبیقی نقوش « الیور واتسون » ؛ دو فصلنامه هنرهای تجسمی نقش مایه ؛ سال دوم ، شماره چهارم ، پاییز و زمستان 88

    بلر ، شیلا و بلوم ؛ جاناتان ، هنر و معماری اسلامی 2 ( 1250 – 1800 ) ؛ ترجمه یعقوب آژند ؛  سمت ، تهران  ،1390

    بینیون ، ل .ویلکینسون ؛ سیر تاریخی نقاشی ایران ؛ ترجمه محمد ایران منش ، امیرکبیر ، تهران ، 1367 .

    تالبوت رایس ، دیوید  ؛ هنر اسلامی در ایران دوره صفویه ؛ ترجمه ابراهیم نجفی برزگر ؛ نشریه: فرهنگ و هنر ، زمستان 1374 و بهار 1375 - شماره 30

    توحیدی ، فاثق ؛ فن و هنر سفالگری ؛ سمت ، چاپ ششم ، تهران ، 1387

    جباری ، صداقت و معصوم زاده ، فرناز ؛ تنوع خط کوفی در کتیبه های سفال سامانی ( قرن سوم تا پنجم هجری قمری ) ؛ نشریه هنرهای زیبا – هنرهای تجسمی ، شماره 42 ، تابستان 1389 ، صفحات 33 – 44

    چترفیروزه ،مهناز ؛ زرین فام ، هنر یا صنعت ؛ خبرنامه ی فرهنگستان هنر ، ماهنامه ،سال ششم ، شماره 52 ، فروردین 1386

    حسینی ، سید هاشم ؛ مقایسه تاثیر هنر سفالگری چین بر ایران ادوار تیموری و صفوی ؛ نشریه هنر های زیبا – هنرهای تجسمی ، شماره 41 ، بهار 1389، صفحات 71 – 82

    دانشپور پرور ، فخری ؛ یافته های ظروف چینی جزیره هرمز و نقش این جزیره در بازرگانی ایران و چین ؛ یادنامه گردهمایی باستان شناسی شوش ، میراث فرهنگی ، تهران ، 1376

    راسخ تلخ داش ، رقیه ؛ تجلی تخیل مقدس در نقشمایه های سفال و سرامیک اسلامی ؛ دو فصلنامه هنرهای تجسمی ، نقش مایه سال اول ، شماره دوم ، پاییزو زمستان  1387

    روح فر ، زهره ؛ تجزیه لعاب سفید و آبی بر اساس آزمایش پیکسی ، مجله باستان شناسی و تاریخ شماره 22 ، نشر دانشگاهی ، صفحات 50 – 48 ، 1381

    سهیلی خوانساری ، احمد ؛ مقدمه ی کتاب گلستان هنر ؛  تالیف قاضی احمد قمی ، منوچهری ؛ چاپ دوم ، تهران ، 1359

    سیوری ، راجر ؛ ایران عصر صفوی؛ ترجمه کامبیز عزیزی؛ نشر مرکز، چاپ اول ، 1372

    سیوری ، راجر ؛ ایران عصر صفوی ؛ ترجمه کامبیز عزیزی ؛ چاپ نوزدهم ، سحر ،1389

    عابدی ، عقیل ؛ تکنیک سفالگری در ایران (پایان نامه ) ؛ دانشگاه تهران  ، 1362

    عباسیان ، میرمحمد ؛ تاریخ سفال و کاشی در ایران ؛گوتنبرگ ، چاپ دوم ، مشهد ، 1379

    کاتلی ، مارگریتا و هامبی ، لویی ؛ تاریخ هنر ایران (8) ، هنر سلجوقی ئ خوارزمی ؛ ترجمه یعقوب آژند ؛ مولی ، چاپ دوم ، 1384

    کامبخش فرد ، سیف الله ؛ سفال و سفالگری در ایران از ابتدای نوسنگی تا دوران معاصر ؛ ققنوس ، چاپ چهارم ، تهران ، 1389

    کیانی ، محمد یوسف ؛ تاریخ هنر معماری ایران در دوره اسلامی ؛ سمت ، چاپ نهم ، تهران ، 1386

    کیانی ، محمد یوسف ؛ پیشینه سفال و سفالگری در ایران ؛ نسیم دانش ، تهران ، 1379

    کیانی ، محمد یوسف و کریمی ، فاطمه ؛ هنر سفالگری دوره اسلامی ؛ وزارت ارشاد ، تهران ، 1364

    کیانی ، محمد یوسف ؛ سفال ایرانی ، بررسی سفالینه های ایرانی مجموعه ی نخست وزیری ؛ تهران ، نخست وزیری ، 1357

    محمدی فر ، یعقوب و بلمکی ، بهزاد ؛ هنر سفالگری در دوره صفویه ، بررسی تکنیک و نقشمایه های هنری ؛ نشریه هنرهای زیبا ، شماره 35 ، پاییز 1387، صفحات 93 – 102

    مرتضایی ، محمد ؛ گزارش های باستان شناسی (3) ، گزارش مقدماتی نخستین فصل کاوش های باستان شناختی در محوطه جرجان ؛ پژوهشکده باستان شناسی ، تهران ، 1383

    نصر ، سید حسین ؛ علم و تمدن در اسلام ؛ ترجمه احمد آرام ؛ تهران ، پخش سنت کیمیا ، 1359

    واتسون ، آلیور  ؛ سفال زرین فام ایرانی ؛ ترجمه شکوه ذاکری ؛ سروش ، چاپ دوم ، تهران 1390

    وزیری ، علینقی ؛ تاریخ عمومی هنرهای مصور قرون وسطی و دوران اسلامی ؛ جلد دوم ، دانشگاه تهران ، چاپ دوم 1383

    ویلسن آلن ، جیمز ؛ مجموعه آثار هنر اسلامی (8) سفالگری اسلامی ؛ ترجمه مهناز شایسته فر ؛ انتشارات موسسه مطالعات هنر اسلامی ، تهران ، 1383

    Smith , A.Gaiger , Tin – Glaze , Pottery in Urope and Islamic, London , 1973

    Smith , A.Gaiger , Tin – Glaze , Pottery in Urope and Islamic World . London , 1973

    Mehdi Bahrami, Gurgan Fafences (Cairo,I949) pp. 16-121, I27.

    Lane, Arthur (1939), The so-called "Kubachi" wares from persia, the burlington magazine, vol. LXXV

    Lane, Arthur , Laster Islamic Pottery , London 1957

    Wilfred Blunt. pietros pilgrimage , london 1953

    Wilkinson – Nishapur, New York , 1973

    Wtson , Oliver – Persian Luster Ware – From The 14 Th to The 19 Th Centuries . London 1975

    Watson , Oliver - Persian Luster Tiles , P.h .D . Thesis , University of London – 1977

    Whitcomb, Donald (1985), Before the rose and nightingles, Excavation at Qasr-I Abu Nasr, Old shiraz, the Metropolitan Museum of Art, New York.

    .

پروپوزال در مورد پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی, گزارش سمینار در مورد پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی, تز دکترا در مورد پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی, رساله در مورد پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی, پایان نامه در مورد پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی, تحقیق در مورد پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی, مقاله در مورد پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی, پروژه دانشجویی در مورد پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی, تحقیق دانشجویی در مورد پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی, مقاله دانشجویی در مورد پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی, پروژه دانشجویی درباره پایان نامه سفالینه های زرین فام ، تکامل نهایی صنعت سفال سازی اسلامی
ثبت سفارش
عنوان محصول
قیمت