مقدمه:
در جهان امروز توسعه هدف اصلی جوامع و از مهمترین سیاستگذاریهای دولتها محسوب میگردد. بدیهی است که توفیق جوامع در زمینههای فرهنگی، سیاسی، و اقتصادی در گرو برخوردای از یک نظام آموزشی منسجم و پویاست و مدیریت موثر نقش اساسی در هدایت نظام آموزشی در نیل به اهداف توسعه بر عهده دارد.
از زمان تشکیل آموزش و پرورش، به صورت رسمیدر کشورها حدود یک قرن میگذرد در خلال این مدت نظام آموزشی در اثر تحولاتی که در سطح جامعه رخ داده است ازجهات گوناگون وسعت و گستردگی پیدا کرده است و این امر اهداف، وظایف و مسئولیتهای آن را پیچیده تر و اداره امور را به مراتب دشوارتر نموده است.
رسالت اساسی آموزشی و پرورش تربیت انسان سالم و سازنده است براین اساس مدیران فقط بازگوکننده بخشنامهها ومجری آئین نامهها وناظر بر اجرای برنامههای رسمی نیستند بلکه وظیفه دارند فعالیتهای مدرسه را در جهت اهداف متعالی تربیت، سازندگی دانش آموزان و در نهایت موفقیت جامعه هدایت نمایند.
پس، مدیران آموزشی حال و آینده موظف هستند که با تعاریف و کارکردهای مدیریت، نظریهها و تئوریهای مدیریت، راه، روش و اصول جدید مدیریت (سازمانهای یادگیرنده، مدیریت مشارکتی، مدیریت خلاق، مدیریت دانش، مدیریت کیفیت فراگیر آشنایی کامل داشته باشند تا بتوانند محیطی دلپذیر و رضایت بخشی برای فعالیت پرسنل فراهم آورند.)
به امید آنکه مدیریت آموزش و پرورش، امری عادی و مرسوم تلقی نشود و مدیران آموزشی در چارچوب صرف اعمال ضوابط، بایدها و اتکاء به قدرت رسمی، محبوس ومحدود نگردد، بلکه بیش از آن، زمینه برای ایجاد و توسعه روابط انسانی به ویژه مدیریت آموزشی فراهم گردد.
نوع تحقیق:
روش کتابخانه ای
روشهای کتابخانه ای در تمامیتحقیقات علمیمورد استفاده قرار میگیرد، ولی در بعضی از آنها در بخشی از فرآیند تحقیق از این روش استفاده میشود و در بعضی از آنها مانند این تحقیق، موضوع تحقیق از حیث روش، ماهیتا کتابخانه ای است و از آغاز تا انتها متکی بر یافتههای تحقیق کتابخانه ای است.
در مهارت تحقیق کتابخانه ای، آشنایی با نحوه استفاده از کتابخانه است؛ یعنی ما باید از روشهای کتابداری، نحوه استفاده از برگه دان و ثبت مشخصات کتاب، نحوهی جستجوی کتاب در کتابخانه و نیز رایانههای آن مقررات بهره برداری و سفارش کتاب ونظایر آن اطلاع حاصل نماییم.
برای این کار لازم است با مطالعه منابع مربوط و نیز استفاده از تجارت دیگران و همچنین راهنمایی کتابداران کتابخانهها مهارت لازم را به دست آورند.
شیوهی جستجوی کتاب یا منبع مورد نیاز در کتابخانه است. برای این کار معمولا کتابخانه ها، برگه دانها یا کارتهای ویژهای در اختیار دارند که به سه شکل تنظیم شده است: 1. بر اساس عنوان کتاب، 2. براساس موضوع، 3. بر اساس نام مولف
همچنین این اطلاعات در رایانههای کتابخانهها ذخیره سازی شده که مراجعان میتوانند آنها را بازیابی کنند. بنابراین، ما میتوانیم با استفاده از این شکلها کتاب یا دیگر منابع مورد نظر را در برگه دانها بیاییم و شماره ثبت کتاب را که معمولا در گوشه بالا و سمت چپ کارت یا برگه برای کتب لاتین و در سمت راست آن برای کتب فارسی نوشته شده است روی کاغذ یا فرم ویژه یاد داشت کند و به کتابدار تحویل دهد.
هر کتابخانه آیین نامه و مقررات خاصی دارد و محقق باید به مفاد این آیین نامه که معمولا از روی دیوار جعبه اعلانات نصب شده ، یا نزد کتابدار است، آشنا شود و مطابق آن به عضویت کتابخانه در آید یا از آن بهره برداری کند.
کتابداران ماموریت راهنمایی متقاضیان و نیز تامین خدمات مورد نیاز را دارند و ما در هر زمان میتوانیم از راهنمایی و مساعدت آنها بهره مند شویم.
در کتابخانهها به طور کلی دو دسته منبع وجود دارد: اول ، منابعی که به امانت داده میشود و ما میتوانیم مطابق مقررات کتابخانه آنها را به امانت ببریم؛ دوم، منابعی که به امانت داده نمیشود و ما صرفا مجاز هستیم در محل کتابخانه از آنها استفاده کنیم. این منابع عبارتند از : فرهنگ ها، کتابهای مرجع، اطلس ها، مجلات، آرشیوها، برخی اسناد و مدارک.
کتابخانهها از حیث دسترسی ما به منابع به سه گروه تقسیم میشوند: 1. کتابخانههای باز، که در آنها ما میتوانیم آزادانه بین قفسه رفت و آمد کرده، کتابها را مورد وارسی قرار دهیم و کتاب مورد نظر خود را انتخاب کنیم. 2. کتابخانههای بسته، که در آنها ما امکان دسترسی به منابع را به طور مستقیم نداریم باید کلیه تقاضاهای خود را به کتابدار تحویل دهیم. 3. کتابخانههای نیمه باز، که در آنها بخشی از منابع مستقیما در دسترس ما قرار دارد (بخش جراید، مرجع و ...) و بخشی دیگر در اختیار کتابداران است.
انواع سند
در مطالعات کتابخانه ای اسناد گوناگونی مورد استفاده قرار میگیرد، اعم از آن که تحقیق به روش کتابخانه ای انجام شود ویا اینکه بخشی از فرآیند تحقیق را مطالعات کتابخانه ای تشکیل دهد.
اسناد عمده در مطالعات کتابخانه ای عبارتند از : کتاب، میکروفیلم، میکروفیش، دیسکها، دیسکهای رایانه ای، بانکهای اطلاعاتی، مقالهها و مجله ها، اسناد اصل، اسناد دولتی، نشریههای رسمیدولتی، اسناد شخصی و خصوصی، مطبوعات، آمارنامه، اسناد صوتی و تصویری و ...
ابزار گردآوری اطلاعات درروش کتابخانه ای
این ابزارها بسته به نوع سند و هدف ما از گردآوری اطلاعات و نوع آن متفاوت است. عمده ترین ابزاری که در تحقیق کتابخانه ای برای جمعآوری اطلاعات از آن استفاده میشود عبارتند از : فیش، جدول و فرم، پرسشنامه استخراج اطلاعات، نقشه و کروکی.
فیش
ابزاری است از جنس کاغذ یا مقوا که ما بخشی از یک متن مورد مطالعه را که در رابطه مساله تحقیق خود مییابیم، روی آن ثبت نموده یا الصاق مینماییم.
فیشها انواع گوناگونی دارند؛ یعنی بر اساس سطح اطلاعات مربوط یا موضوع و نیز حجم مطلب انتخاب شده از متن متفاوتند.